Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/168

From Wikisource
This page has been proofread.

Biadaczek, 1.) folw. należący do dóbr Ruptau w pow. rybnickim. 2.) B., były folwark należący do Gogołowy Górnej w tymże powiecie.

Biadaczów, ob. Biadacz.

Biadaszka, niem. Peadauschke lub Piadauschke, wś, pow. mielicki, par. Frejno, z wielką cegielnią.

Biadaszki, dwie wsie t. n., pow. wieluński, jedna w gm. Kurów, par. Chotów, druga w gm. Galewice, par. Cieszęcin. B. w par. Cieszęcin miały 1827 r. 15 dm. i 107 mk.

Biadaszki, 1.) wś, pow. ostrzeszowski; 35 dm.; 253 mk.; 1 ewang., 252 kat.; 54 analf. 2.) B., pustkowie, pow. odolanowski, ob. Odolanów. 3). B., pustkowie, pow. odolanowski, ob. Gliśnica. M. St.

Biadauschke (niem.), Gross- i Klein-, dwie wsie, pow. trzebnicki, par. katol. Kotzerke, niedaleko rzeczki Szecki. Por. Biedaszkowo.

Biadki, wieś, pow. krotoszyński, 227 morg. rozl.; 56 dm.; 499 mk.; 90 ew., 409 kat.; 94 analf.; stac. poczt. i kol. żel. Krotoszyn o 8 kil.; gościniec w miejscu. M. St.

Biadoliny, 1.) B. radłowskie, wś., pow. brzeski w Galicyi, o 7 kil. od Wojnicza, ma 2661 n. a. mor. rozl.; w tem 1387 m. lasu, 153 dm., 922 dusz; parafia w Wojniczu; szkoła ludowa jednoklasowa; kasa pożyczkowa gminna. B. leżą przy samej kolei żelażnej Karola Ludwika, której stanowią stacyą, między Słotwiną a Bogumiłowicami, o 60 kil. od Krakowa. 2.) B. szlacheckie, wś, pow. brzeski w Galicyi, w par. kat. Dębno.

Bial..., Biał... Miejscowości, których nazwy zaczynają się w ten sposób, bardzo są liczne: w niektórych atoli okolicach miejscowe narzecza nadają im odmienne brzmienie, np. białoruskie Bieł... lub małoruskie Bił... i dla tego w razie pominięcia pod Biał... pewnej nomenklatury prosimy o poszukanie jej pod Bieł... lub Bił... a nawet Bel... (slowackie) i Bjal... Bjel... (łużyckie).

Biala (niem.), ob. Biała.

Bialablott, ob. Białebłoto.

Bialachowo, ob. Białochowo.

Bialafliess, leśnictwo, pow. czarnkowski, ob. Nothwendig.

Bialasee, ob. Biała i Białejezioro.

Bialcz, ob. Białcz.

Bialek, ob. Białek.

Bialensitz, ob. Białężyce.

Bialigrund, ob. Białygrąd.

Bialiki, wś szlach. i włośc., pow. szczuczyński, gm. Grabowo, par. Lachowo.

Bialke, ob. Białka.

Bialken, ob. Białki.

Bialla, ob. Biała i Budki.

Biallagorra, ob. Białagóra.

Biallebrzegi, ob. Białobrzegi.

Biallojahnen, ob. Białojany.

Bialoblott, ob. Białobłoto i Białobłoty.

Bialowiesz (niem.), ob. Białowieże.

Bialska wola, ob. Biała.

Bialski powiat, ob. Biała i Biały.

Bialskie jezioro, pow. gostyński, o 8 w. na półn. wschód od Gostynina, leży pomiędzy jeziorami: Luceń, Drześno i Sumin; brzegi ma wyniosłe, bezleśne. Długie od zachodu ku wschodowi na 3 w., szerokie trzy ćwierci wiorsty. Obszaru ma 1,3 w. kw. Rzeka Skrwa odprowadza wody jego do Wisły. Por. Białe.

Bialutten, ob. Białuty.

Biała, najpowszechniejsza z nazw miejscowości w obrębie całej słowiańszczyzny: góry, rzeki, jeziora, morza, osady, zarówno u zachodnich jak wschodnich i południowych słowian, noszą to miano.

Biała, por. Białe, Białka i t. p.

Biała, 1.) (Radziwiłowska, książęca, Alba ducalis), miasto powiatowe gubernii siedleckiej, w języku urzędowym Bieła zwane, leży nad rz. Krzną, pod 52° 1',6" szerokości i 40° 47' długości geograficznej względem Ferro; odległe od Lublina mil 16, od Warszawy 21 mil, dawne województwo i pow. brzeski. Obecnie B. posiada kilka zakładów naukowych, przeznaczonych dla ludności rusińskiej: jak gimnazyum męzkie, seminaryum nauczycielskie, dwie szkoły początkowe męzka i żeńska. Z władz rządowych znajduje tu się zarząd powiatu, zarząd akcyzy IV okręgu, zjazd sędziów pokoju i sąd pokoju III okręgu dla B. i Terespola. Szpital ś. Karola na 25 łóżek i dwie ochrony na 14 i 30 dzieci, stacya dr. żel. War. Teresp., st. poczt. i telegr. W 1827 r. B. liczyła 309 dm. i 3386 mk.; 1858 r. 323 dm. (57 murowanych) i 3786 mk. (w tem 2394 izrael.). W 1878 r. było 350 dm. i 7112 mk. Do miasta należy 2825 morgów ziemi. Przed zbudowaniem kolei łączyła się z Warszawą głównym traktem pocztowym brzeskim (Biała, Międzyrzec, Zbuczyn, Siedlce, Mingosy, Kałuszyn, Mińsk, Miłosna): mil 20 i pół. Rzym. katol. par. bialska dekanatu t. n. liczy wiernych 2750. Założycielem miasta był Piotr Janowicz Biały, woj. trocki, pierwszy het. W. Lit. (um. 1498), dziedzic Ołyki, Nieświeża. W XVI w. była własnością Illiniczów, od których nabył ją 1568 r. Radziwiłł Sierotka. Starożytna ta osada była miejscem obronnem, jak się okazuje z wałów wyniosłych i rowów głębokich, otaczających zamek. Wysoka i mocna wieża stoi dotąd nienaruszona, na 52 łokcie wysoka, opatrzona zegarem. Radziwiłł, zwany Sierotka, zbudował ten piękny zamek. Gimnazyum tutejsze, a raczej, jak je nazywano, akademia, była filią krakowskiej i w r. 1628, za Aleksandra Ludwika Radziwiłła, otrzymała od dziedziców fundusz na utrzymanie ubogich uczniów. W r. 1633 Wilski, oficyał podlaski, pomnożył tej szkoły fundusze i sprowadził z Krakowa profesorów gramatyki, retoryki, poetyki i filozofii. Kościół farny, fundowany w r. 1520