Progreso/Triesma Yaro/Numero 25/Poke, kelke

[ 23 ]

Poke, kelke.

Ulu propozis substitucar poke a malmulte (aparte se on supresas la prefixo mal‑ o vicigas ol per altra), e vicigar poke (en sa nuna senco) per un poko de o un poke ; alegante ke to esas konforma a l’exemplo di plura importanta lingui (D. wenig, ein wenig ; E. little, a little ; F. peu, un peu). Sed to ne semblas posibla, nam, segun la principi di nia linguo, l’adjunto di un ne povas modifikar la senco di la sequanta vorto ; irge quanta lingui donas l’exemplo di ta expresuro, ol esas reale nur idiotismo ne­kom­pre­nebla e ne­justi­gebla.

Altri serchis altra vorto sub­sti­tu­cebla a la nuna poke, ed imaginis exemple pauke, altra formo di la L. paucus. Sed to esus tre malbona remedyo : on ne devas selektar por analoga idei tante proxima o mem esence identa radiki ; on riskus intermixar e permutar li konstante.

Ante serchar nuva radiko, ni exploris, kad ni ne posedas ja la necesa radiko, t. e. radiko, qua expresas la sama ideo ; e ni kredas trovir ol, nome : kelk^[1]. Nam kelk expresas ne­deter­mi­nita sed ne granda quanteso. Quale adjektivo, ol havas exakte la sama senco kam poka : me havas kelka libri, o poka libri ; me vidis kelka homi, o poka homi. Tale poka semblas superflua, e fakte esas preske ne uzata. On uzas poke, poka nur kun kontinua quantesi : donez a me poke (poka) pano ; me drinkos poke (poka) vino, e c. Sed on povus egale uzar kelke o kelka en la sama kazi : kelke o kelka pano ; kelke o kelka vino, e c. (kompreneble, on ne dicos, quale Esp., kelke de pano, ankore mine : kelke de homi ! to esas idiotismo, e falsa elegantajo). Mem se on uzos la formo adjektival ‑a, on ne povos komprenar diskreta quanteso (nombro) vice kontinua, pro la singulara formo di la substantivo : kelka pano ne esas kelka pani ; kelka vino ne esas kelka vini. La difero esas exakte la sama kam ta di multa pano e multa pani ; quanta pano, quanta pani ; tanta pano, tanta pani ; ed ol esas simile justigebla. Semblas do ke poka e kelka esas sinonima ; konseque, unu de li esas superflua, e povas vicar l’altra, se bezonata. — Kompreneble, kelk povas divenar substantivo : kelko $=$ ula quanteso ne­deter­mi­nita, [ 24 ]sed ne granda. « Kad on donis a vu multo ? — No, sed kelko ». On vidas la difero inter kelko e malmulto : ta qua respondas « kelko » esas ankore kontenta, o adminime mi-kontenta ; sed se lu dicus : « On donis a me (nur) malmulto », lu esus certe ne-kontenta.

1. Komp. Progreso, II, p. 734, noto 4.