2
maysa a pagong idi saan pay a naglayos iti sapasap; pasaray pumardas a kas la agtaros kadagiti kakawkawayanan; wenno ka dagiti agtatapaw a pagpapanganan a nalawlaw kadagiti kaykayanga ken sabsabali pay a sabsabong, a kas da kadagitay agdidigos a babbai a naitapugdan dagiti dapdapanda iti danom, ngem dida pay la bumatok...; no dadduma, kas na sursuruten ti dalan a napasukan iti kawayan; ket no kasta, ti bapor magna a kas la sipepennek unay, ngem pagammuanen, mawagwag dagiti naglugan ket maibasingda: ti bapor naisadsad iti maysa a kapitakan nga awan ti mangipagpagarop nga adda...
Ket no kasta ti pannakaipadpad na iti barangay ti Turay adda pay la pagkurangan na, kitaentay ti panagyan dagiti naglugan. Iti baba ti kubierta, ruprupa a kayumanggi ken ul-ulo a nangisit dagiti makita, langlanga ti indio, insik ken mestiso, a napinipin iti nagbabaetan dagiti laklako ken laklakasa; ket iti ngato, iti rabaw ti kubierta, iti babaen ti maysa a linong a mangigaga kadakuada iti init, addada met a nakatugaw kadagiti nanam-ay ken dadakkel a palpalangka dagiti naglugan a nakakawes iti aruaten ti europeo, papraile kada agan-annong, nga agtabtabako iti kasta unay, buybuyaenda dagiti nalasbang a dagdaga a malabasan, ket kas dida madlaw dagiti rigrigat ti kapitan ken dagiti marinero a mangilusot iti bapor ka dagiti nagkaado a sulsulit, a masarakan iti karayan.
Ti kapitan, maysa a tao, a langa na ti naimbag, lumakayen, daan nga aglaylayag a idi kinaubing na, nagluglugan ka dagiti sassasakayan a daddadakkel ket naglaylayag kadagiti tata-aw a nalalawa, ket ita ta lakayen, maipapilit a yadaddana ti panangipasnek, panagannad ken panangimaton na a mangliklik ka dagiti babassit a pegpeggad... ket dagidi met la a pegpeggad iti patinayon nga aldaw, dagidi met la a kapitakan a pakaisadsadan, daydi met la a bagi ti bapor a maisardesardeng kadagiti nagsikkusikkuan ti karayan, a kas la maysa a nalukmeg a babai a naipaslong iti kaaduan dagiti tattao, gapo na a no manen, ti naimbag a kapitan pagsardenganna ti bapor, pagsanudenna, pagin-inayadenna, à baunbaunenna pasaray iti makatigid (bapor), pasaray iti makanawan (estribor), dagidi lima a marinero a siiggem ka dagiti atitiddag a tektekken, tapno matulungan ti bapor a mapan iti pangiturungan ti timon. Ti kapitan mayasping iti maysa a lakay a nag soldado nga iti kalpasan ti panangiturturong na ka dagiti buybuyot na kadagiti gubgubat a napeggad, ita ta lakayen, nagbalinen a maysa nga agay-aywan iti ubing a nauyong, nasukir ken nasadot.
