دیوانی وەفایی/ی
1
[edit]| ئەرێ حەبیبی ڕەوانم تەبیبی دەردی جودایی | چنین تو عهد شکن یار شوخ دیده چرایی؟ |
| دڵێکە داومە بە زولفت فیدای غەمزەیی تۆ بێ | که در کمند تو خوشتر عزیز من که رهایی |
| لە تاوی دەردی فیراقت نەماوە ڕۆح لە بەدەندا | طمع بریده‌ام از جان مگر تو باز بیایی |
| هەمیشە بۆیە دەناڵم بە ئاهـ و ناڵەیی بولبول | دمی چو غنچه بخندی و همچو گل به در آیی |
| نەسیمی باغی گوڵە یا عەبیر و عەترە دەبارێ | تویی شکر شکنی یا ز زلف نافه گشایی؟ |
| بە چیهرە باغی گوڵانی، بە خەندە زەوقی دڵانی | مگر تو شاخ نباتی، گل بهشت خدایی؟! |
| بڵا بە جیلوە نەنازن غوڵام و حۆری بەهەشتی | خدای را چه شود گر جمال خود بنمایی؟ |
| بە غەمزە کوشتمی چاوت عیلاجی دەردی نەفەرموو | بیا که صد گله دارم ز آهوان خطایی |
| دڵت شکاوە چ قەوما خیلافی عەهدی مەحەببەت | خدانکرده چه دیدی ز دوستی وفایی؟ |
2
[edit]| ئەی غەزاڵانی خەتا، ئاهوویی چین، کەبکی دەری | بەندەیی تۆن بە نیگاهـ و بە ڕەم و جیلوەگەری |
| جیلوە لەو سەروە چ مەوزوونە دەڵێی نارەوەنە | خەندە بەو زارە چ شیرینە مەگەر گوڵشەکەری؟ |
| عاشقی قامەتی تۆم کوشتەیی خەندەی دەمی تۆ | بەری باغی ئیرەمی یا گوڵی نەخلی شەجەری؟ |
| غایب و حازری هەر لەحزە دەڵێی چاوی منی | ڕەوشەنی مەردوومی، یا عەینی سەوادی بەسەری؟ |
| گوڵ بە خەندە پەرییە، قیبلە بە جیلوەی مەلەکە | شێت و دێوانەیی کردووم، چ مەلایک، چ پەری! |
| بە تەلیسمی حەبەشیزادەوە سەرگەردانم | عاشقی خاڵم و دڵبەستەیی داوی کەمەری |
| وا دەگریێم بە زەلیلی لە غەمی گەردنی تۆ | ئاگری خستە دڵم ناڵەیی مورغی سەحەری |
| دەوری دوون هەر بە دڵی مونعیمی دوون دێ و دەگەڕێ | مەسەلی تورکییە: حیز حیزە تاپارسون، چغری |
| خەندەیی گوڵ سەبەبی جۆششی بارانە بەڵێ | چونکە تۆ پێدەکەنی بۆیە وەفایی دەگری |
3
[edit]| کە شانەی دا لە زولفی تار و ماری | لە هەر تایێکی بارێ نافە باری |
| بە داو هەر تارێ بۆ من بۆتە مارێک | لە پێم ئاڵاوە زولفی تار و ماری |
| مەگەر تۆ بووی بە گریەم هاتیە خەندە | کە گوڵ پشکووت بە دەم هەوری بەهاری |
| وەرە سەر هەردوو چاوم تا بزانن | کە وا شیرینە سەروی جۆیباری |
| بە بەردا زولفی بەرداوە کە تاتا | شەوی گێڕا بە ڕۆژ باغی هەناری |
| لەبەر ئاوری دەروونمدا دەگریێم | بە بەرق ئەنگووتووە هەوری بەهاری |
| کوتم: ئەی تازە غونچەی باغی جەننەت | کوتم: ئەی سەروی چین، ماهی حەساری |
| لەبەر شەوقی فیراق و ئیشتیاقت | فەراقی کرد دڵم تۆقی بە زاری |
| بە جارێ بمکوژە، خوێنم بڕێژە | خەلاسم کە لە دەردی ئینتیزاری |
| برۆی تێکنا بە ڕوودا ئارەقی ڕشت | لە ماهی قەوسدا شەبنم دەباری |
| وەها شێوا وەفایی، دوور لە زولفت | لە داغی تۆ کە هەر گریانە کاری |
4
[edit]| بە یادی زولفتە ئارامی ڕۆح و ڕاحەتی جانی | عەجەب عاشق وەها جەمعە لەگەڵ عەینی پەرێشانی |
| لە باتی بمکوژێ دەمخاتە داوی زولفی شێواوی | لەباتی بێ کە ئازادم بکا دەمکاتە زیندانی |
| بە سەر نەیدا مەگەر زنجیرە، یا زوننارە، یا مارە | لە نەخلی قامەتت ئاڵاوە یاخۆ زولفی ڕێحانی |
| بە شیرینی کە جان بەخشی، بە مەحبووبی کە دڵکێشی | ئەتۆ هەر ئابی حەیوانی، ئەتۆ هەر ماهی کەنعانی |
| زەمانێ قیبلەم ئەبرۆتە، دەمێ زوننار گیسووتە | بە دەردی بێدەوا ماوم لەگەڵ کوفر و موسوڵمانی |
| بە دوو گیسوویی ڕەشماری ئەگەر زنجیری داوودی | بە دوو لەعلی شەکەرباری ئەگەر موهری سولەیمانی |
| عەجەب ماوم بە بووسێ لەو دەمە هەر جانە بەخشینت | بە ئیعجازت قەسەم! ئاتەش پەرەستم گەر موسوڵمانی |
| لەسەر چاکی یەخەی زولفی لە قوببەی سینە ئاڵاوە | لە گۆشەی دوو ئوفوق نەمدیوە شەو دوو ماهی نوورانی |
| قسەی خاکی بەری پێت شوهرەیە بۆ چاوی نابینا | هەتا نەمدی بە چاوی خۆم بە سورمەی دیدە نەمزانی |
| لەبەر شۆراوی ئەشکی خۆم و سۆز و تاوی عەشقی تۆ | سەراپا عاقیبەت هەر وەک وەفایی بوومە بریانی |
5
[edit]| لە باغان ئاهـ و ناڵین دێ، دەڵێن شای نێو گوڵان ڕۆیی | لە مەیخانان سەدای شین دێ کە وا پیری موغان ڕۆیی |
| دەڵێی دەوری قەمەر، سەیری فەلەک، میزانی گۆڕاوە | کە وا گوڵ زەرد بوو، سونبول تێک چوو، ڕەنگی ئەرغەوان ڕۆیی |
| لەبەر چاوی جیهانبینم جیهان تاریک بوو نەمزانی | نە نووری چاوەکانم چوو، نە خورشیدی جیهان ڕۆیی |
| لە دووری تۆیە سوور بوو چاوەکەم بەو گریە مەعلوومە | شەفەق دێ، کەوکەبیش هەڵدێ، کە میهری خاوەران ڕۆیی |
| دەمێکی هات بە چاوی سورمەسا، یەعنی: وەفادارم | کە جەرگی سورمەیی کردم بە سیحری جادوان ڕۆیی |
| سەحەر مەستانە هات بولبول بە شادی بۆ تەوافی گوڵ | کە دی باغ بێگوڵە، داغ بوو، بە سەد ئاهـ و فوغان ڕۆیی |
| مەڵێن: بولبول مەناڵێنە کە وا گوڵ گوڵشەنی چۆڵ کرد | دڵ ئارامی نەما چ بکا؟ کە ئارامی دڵان ڕۆیی |
| قیامەت بۆ دڵان هەستا کە چاوی مەستی وەرگێڕا | مەگەر ئازوردە بوو ساقی لە بەزمی مەیکەشان ڕۆیی |
| چ شینێکە؟ چ هاوارە لە نێو حەڵقەی موریداندا؟ | مەگەر خواجەی سەمەرقەندی لە نێو ساحێب دڵان ڕۆیی |
| چ ئافەت کەوتە بەر چاوم کە وا چوو نووری بیناییم؟ | مەگەر شاهی بوخارایی لە قەسری عاریفان ڕۆیی |
| بە ناڵەی دڵ شیفام نایێ درێغ بۆ مەرهەمی جەرگم | لە زەنگی کارەوان چ بکەم؟ دەلیلی کارەوان ڕۆیی |
| خرابوو خانەقا، بێشێخ و شەوقی تالیبان سەد حەیف | چەمەن وێران بوو، نەغمەی بولبولان چوو، باغەبان ڕۆیی |
| بە ناڵەی بولبول و قومری وەفایی بۆیە هەر دەگریم | گوڵێکی سەرو باڵام بوو بە تاراجی خەزان ڕۆیی |
6
[edit]| بە بێباکی دەمێکی هات و داغی کردم و ڕۆیی | دەبێ حاڵی چ بێ بولبول، بەهار زۆر پێنەچوو ڕۆیی؟ |
| نیگار هات دایە خەندە، کەوتە دونیا ئاهـ و ناڵەی من | بەهار هات غونچە پشکووت، دەنگی بولبول سوو بە سوو ڕۆیی |
| فەراقم کرد لە پاش تۆ، هیچ حەیاتم پێنەما، قوربان | حەیاتی من کە تۆی، مەعلوومە نامێنم، کە تۆ ڕۆیی |
| لەسەر ماچێکی زاری خۆت کە نەتدا ڕەنگ نەبوو زیز بی | عەزیزم بێ وەفاییت کرد لە سەر هیچی نەبوو ڕۆیی |
| خەرامان هات و چوو دڵبەر، وەفایی ما بە ناکامی | درێغا عومری شیرینم چ زوو هات و چ زوو ڕۆیی؟ |
7
[edit]| بە نازێکی کوشندەی سەد هەزار جان و دڵ ئیفتادەی | مەلەک یا حۆری عەینی تۆ؟ فریشتە یا پەری زادەی؟ |
| بە دڵ خەندێکی بنوێنە، بلوورین ساعیدت بێنە | یەدی بەیزات هەیە تۆ دەم لە ئیعجازی مەسیحا دەی! |
| نە قەند تامی هەیە قوربان، نە گوڵڕێز و نە عەنبەر بۆ | ئەگەر جارێک بە خەندەی بێی، سەری زولفت بە دەم بادەی |
| کوتت: ها زولف و کافر بووم، کوتت: ها ڕووم و چاتر بووم | کە من هەر بێمە سەر ڕێی تۆ، دەبێ تۆ بۆچ لە من لادەی؟ |
| دەمت وابێنە دەستم بگرە، با بمرم لەبەر چاوت | بە جامێکی خەلاسم کە لە دەست ئەو تورکە جەللادەی |
| بە چاوی مەستی تۆ کەوتووم، بە ناری زولفی تۆ شەیدام | نەخۆشی تۆم دەناڵێنم، حەیاتم! بۆچ بەرم نادەی؟ |
| کە تۆ سوڵتانی، ڕوحمت بێ بە زولفان بەس دڵم تێک دە | دەبێ تا کەنگێ بەیتوڵڵا بە دەست کافر بە یەغما دەی؟ |
| دەمت بێنە بە دڵ بگرم، لەبەر جامی لەبت بمرم | دەمادەم ڕۆح بەخشی تۆ لەبالەب ساغیر و بادەی |
| چرای قەندیلە، شەمسی ئاسمانە، ڕووی درەخشانت | ئەگەر سەدجار بە زوهرە و موشتەری ڕووبەندی پێدادەی |
| وەکوو ماسی و سەمەندەر تەشنەگیم ناچێ ئەگەر سەد جار | بە ئاب و ڕەنگ و ڕووت سینەم وەبەر تیری تەجەللا دەی |
| لەبەر چاوی وەکوو زولفی پەرێشان کەوتم و فەرمووی: | وەفایی چت لە مەیخانان کە تۆ واپیر و ئیفتادەی؟! |
8
[edit]| ئەی بە هەر ئاوێنە حوسنێک و تەجەللایێکی دی | ئەی بە هەر چاوی دڵی عاشق دڵارایێکی دی |
| بۆ خیتابێکی شەو و ڕۆژ ئەو دڵەی سووتاوی من | تووری ڕۆحم تالیبی دیداری مووسایێکی دی |
| چونکە ئاوێنەی جەماڵی شاهی خووبانە دڵم | دیتە ئاهـ و ناڵە هەر دی ڕوویی زیبایێکی دی |
| غارەتی هۆشم دەکا هەردەم پەرێکی شۆخ و شەنگ | بۆیە وا هەردەم لە دڵما شۆر و غەوغایێکی دی |
| هیجری تۆ ڕۆحان دەکێشێ، وەسڵی تۆ ڕۆحان دەدا | ئەی فیدای زولف و ڕوخت بم! تۆ مەسیحایێکی دی |
| من بە چاو و گەردنی تۆ تەشنە و خوێنین دڵم | ئاوری من دانامرێنێ جام و مینایێکی دی |
| قیبلەگاهی عاریفان کەس وەک عوبەیدیللا نەبوو | عالمێکی وا دەبێ بۆ غەوسی بەغدایێکی دی؟ |
| هەر لە تەقدیری وەفایی بوو شەوی دی مەیفرۆش | حەیفە بۆ تۆ هەر دەمە دەیر و کلیسایێکی دی |
9
[edit]| سوڵتانی هەموو سەروقەدان ماهی حەساری | چاوی کە غەزاڵن دەگرن شێری شکاری |
| بۆ هەتکی ڕیازی چەمەن و بادی بەهاری | زولفی کە هەوا خستیە سەر غونچەیی زاری |
| هەر لەحزە لە خەندێکی گوڵ و نافە دەباری | |
| گوڵ هاتە دەرێ لافی لە حوسنی بوتی ما دا | لەرزی قەدی بەرزی لە ڕقان زولفی کە بادا |
| عەترێکی لە دەم پەرچەم و ئەگریجە بە با دا | چین و خوتەن و هیندی بە شاباشی سەبا دا |
| یەکسەر هەموو عالەم کە بووە میشکی تەتاری | |
| لەعل و شەکەر و زاری کە وەک فیکری دەقیقە | شوبهەی نییە ئەو مەرکەزە پەڕگاری عەقیقە |
| ئەو سەبزە لەسەر ئەو لەبە وەک ڕاحی ڕەحیقە | هەر جەوهەرە، جەوهەر خەتە، خەت موشکی عەبیقە |
| یاقووتی گوڵم نەقشە لەگەڵ خەتتی غوباری | |
| بۆ هەتکی ڕیازی خوتەن و کانی بەدەخشان | وەک لەشکری هیند و حەبەشن، گەرمی تەماشان |
| تێکەڵ بوون زەڕڕە و خورشیدی درەخشان | یا زولفییە بێ شانە لەسەر شانی پەرێشان |
| وا دێن و دەچن هەردوو لەسەر زار و عیزاری | |
| پەرچەم حەبەشی زادە، فەڕەنگی بوتی زیبام | سەرحەڵقەیی شۆخانی پەری چێهرە گوڵئەندام |
| پێم کوت: چییە ئەم نوقتە لەنێو دوو لەب و یەک جام؟ | فەرمووی ئەوە نوکتێکە بە دوو لێوی شەکەرخام |
| تا ماچی نەکەی ناگەیە سەر حیکمەتی باری | |
| بادی سەحەری هات و دڵ و ڕووحی مەنی دا | عەتری گوڵ و گوڵزاری خەتا و خوتەنی دا |
| یان دەستی لە دوگمەی وەرەقی پیرەهەنی دا | یەکسەر هەموو عالەم گوڵی جەننەت شکەنی دا |
| باغی سەمەن و یاسەمەن و سێو و هەناری | |
| فەرموویە وەفایی کە دەبێ ئەهلی نەزەر بێ | عاشق ئەوەتا هەمدەمی ئەنفاسی سەحەر بێ |
| سێڵاوی سروشکی هەموو خوێناوی جگەر بێ | بۆ تەوفی ڕیازی حەرەمی قیبلە لەبەر بێ |
| ئەو سەعیە سەفای عومرە ئەگەر عاشقی یاری | |
| دەم غونچەیی نەشکوفتەیی گوڵزاری جەماڵە | ئەبرۆ چییە میحرابی دوعای نێرگسی کاڵە |
| قەدنارەوەنی نەوڕەسی باخی خەت و خاڵە | نێرگس بە ڕوانین خەتەراتی سەر و ماڵە |
| یەکسەر هەموو عالەم کە بووە میشکی تەتاری | |
| من عاشقی ڕووتم وەکوو پەروانە وەفایی | بیماری نیگاهم بە غەزالانی خەتایی |
| تۆ بی و سەری خۆت ئەی گوڵی سەرپەنجە حەنایی | چیت دیوە خەتا مەمخەرە زیندانی جودایی |
| بنوێنە ویسالت کە لەسەر وەعدەیی پاری | |
10
[edit]| حەریفان ئەلئەمان کوشتوومی یارم، چاوی بیماری | دەسا بێن دەست بە شینم کەن! بە یەکجاری، بە یەکجاری |
| گرفتاری کەسێکم، دڵ برینداری جوانێکم | جەفاجوو، توندخوو، زنجیر موو، خەییاتییە کاری |
| چ دڵکێشە ئیلاهی سەبزەیی نەورستەیی کوڵمی | لە دەوری بەرگی گوڵ شیرینە ئارێ خەتتی ژەنگاری |
| بە خەندە هات نیگاهی کردە من وا مەست و شەیدا بووم | کە نەمدی غەیری وی، هەر غونچە بوو پشکووت و گوڵ باری |
| خودا تۆبە لە دەست ئەو چاوە بیمارە چ سەححارە | بە عەینی دڵ دەکێشێ گا بە یاری گا بە عەییاری |
| لە خەندەی زار و جیلوەی تار و کاکۆڵی پەرێشانی | شکا بازاڕی قەننادی و نرخی میشکی تاتاری |
| بەهاری حوسنی خەمڵیوە بە باری گوڵبونی باڵا | شکۆفە دەمیە، ڕەیحان خەتیە، نێرگس چاوی بیماری |
| عەجەب ماوم بە چاوت وا بە بیماری دڵئازارە | چ کافر میللەتە - یاڕەب - لە مەستیدایە هۆشیاری! |
| ئەمن تەشبیهی ڕوخسارت بە میهر و مەهـ بکەم! حاشا | کە تۆ ماهی سنەوبەر قامەت و خورشیدی گوڵزاری |
| چ خوا بەردارە دایم غەرقی خوێن بێ مەردومی چاوم | لە خوا خۆش نایە، ئاخر کاکە، حەیفە مەردوم ئازاری |
| بە خۆڕایی نییە وا خاو و وا شێواوی، ئەی سونبول | مەگەر تۆش وەک وەفایی غەمزەدەی کاکۆڵی ڕەشماری! |