Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Chrząstów
[ 652 ]Chrząstów, 1.) wieś, pow. włoszczowski, gm. i par. Chrząstów. Posiada kościół par. murowany z r. 1770, szkołę i piękny pałac. Leży przy trakcie z Włoszczowy do Koniecpola. W 1827 r. było tu 68 dm., 500 mk. Ma fabrykę żelaza i żelaznych wyrobów hr. Potockiego. Posługuje się siłą 4 kół wodnych, otrzymuje surowiec z Końskich. W 1877 r. wyrobiono żelaza kutego 4,500 pud. Zakład mechaniczny posiada tokarnię i wyrabia siłą rąk ludzkich miedziane aparaty dla gorzelni, browarów i cukrowni, tudzież narzędzia rolnicze. Istniała tu dawniej cukrownia, jedna z dawniejszych w Królestwie, której opis został ogłoszony drukiem przez Franciszka Betzholda w rozprawie „Co zastąpić może posiadaczom gruntowym gorzelnie? albo opisanie fabryki cukru z buraków w Ch., należącej do hr. Potockiego,“ Warszawa, 1845. Gmina Ch. należy do s. gm. okr. II w osadzie Seceminie, st. p. w Koniecpolu, od m. pow. 13 w. W gm. znajdują się 2 fryszerki żelaza, 1 tartak, 1 cegielnia, 5 młynów, fabryka bibuły, zakład kotlarski wyrobów z miedzi, mosiądzu i żelaza, 3 szkoły elem. Ludn. 3490. Par. Ch. dek. włoszczowskiego liczy dusz 1680. Dobra Ch. składają się z folw. Tomaszów, Połońskie, Załęże, Kuczków i Daleszec; tudzież wsi: Ch., Teresów, Załęże, Kuczków, Wola, Wolica, Kuźnica, Dąbe i Niwy; odl. od Kielc w. 70, od Włoszczowy w. 13, od Częstochowy w. 28, od Koniecpola w. 2, od Jędrzejowa w. 35, od Kłomnic w. 21. Nabyte przez Henryka hr. Potockiego w r. 1843 za rs. 75,000. Ogólnej rozległości mają m. 8852, a mianowicie: folw. Chrząstów grunta orne i ogrody m. 263, łąk m. 255, pastwisk m. 184, lasu m. 3263, wody m. 92, w zaroślach i pastwiskach m. 257, nieużytki i place m. 116; folw. Tomaszów grunta orne i ogrody m. 145, place i nieużytki m. 1; folw. Połońskie grunta orne i ogrody m. 157, łąk m. 246, nieużytki i place m. 4; folwark Załęże grunta orne i ogrody m. 123, łąk m. 100, pastwisk m. 4, nieużytki i place m. 1; folw. Kuczków grunta orne i ogrody m. 362, łąk m. 74, pastwisk m. 48, wody m. 14, lasu m. 2482, zarośli i pastwisk m. 238, nieużytki i place m. 99; folw. Daleszec grunta orne i ogrody m. 242, nieużytki i place m. 2. W osadach karczemnych m. 79. Płodozmian 10-polowy. Budowli murowanych 89, z drzewa 141. Stawy zarybione, dwa młyny wodne, dwie gorzelnie, browar, piękne owczarnie. Wieś Chrząstów osad 63, gruntu m. 484; wieś Teresów osad 14, gruntu m. 162; wieś Załęże osad 21, gruntu m. 290; wieś Kuczków osad 33, gruntu m. 111; wieś Wola osad 42, gruntu 383; wieś Wolica osad 16, gruntu m. 162; wieś Kuźnica osad 20, gruntu m. 284; wieś Dąbe osad 13, gruntu m. 191; wieś Niwy osad 8, gruntu m. 84.
2.) Ch., wieś, folw., i Chrząstówek, kol., pow. łęczycki, gm. Piaskowice, par. Leźnica wielka. W 1827 r. Ch. liczył 17 dm., 146 mk., obecnie jest 25 dm. Kol. Chrząstówek ma 48 dm. Dobra. Ch. składają się z folw. Ch. i Gołaszyn, tudzież wsi Ch. i osady młynarskiej wieczysto-czynszowej; od Kalisza w. 70, od Łęczycy w. 12, od Ozorkowa w. 8, od Kutna w. 23, od rz. Warty w. 24. Nabyte w r. 1868 za rs. 39,800. Ogólna rozległość wynosi m. 1161 a mianowicie: folw. Chrząstów grunta orne i ogrody m. 632, łąk m. 30, lasu m. 52, nieużytki i place m. 51: razem m. 765. Płodozmian 11, 8 i 4-polowy. Budowli murowanych 2, z drzewa 19. Folw. Gołaszyn grunta orne i ogrody m. 362, łąk m. 20, nieużytki i place m. 13: razem 395 m. Płodozmian 11 i 4-polowy. Budowli z drzewa 8, pokłady torfu i marglu. Wieś Chrząstów osad 23, gruntu m. 161. Br. Ch. i A. Pal.
Chrząstów (z Krusznicą), wieś, pow. mielecki, o 8.2 kil. od Mielca, ma 1166 m. rozl., wtem 1029 m. roli ornej, 87 domów, 489 mk., parafia w Chorzelowie, szkoła ludowa jedno-klasowa, położenie równe; obszar dworski należy do państwa chorzelowskiego. M. M.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|