Donite ula stando, on povas konceptar : 1e duesma stando rekte kontrala a l’unesma : (a) per sa naturo ipsa (prefixo mal‑) ; (b) per [ 285 ]la cesar di l’unesma e sa plene abutar a la kontrala (prefixo des‑) ; 2e semblanta kontrajo (prefixo ne‑).
Exempli : On malamas la mentio. — Me amis lu, e pose desamis lu. — Me komence malamis lu, sed nun me desmalamas lu.
El plezas a multi e malplezas a nulu ; sed ofte el desplezas a ti, a qui el unesme plezis.
L’exemplo di So Pfaundler (No 22, p. 604) divenus : Ne ekirez la salono, nam tu desvarmigus tu (tro rapide) ; restez tranquila ed expektez, ke tu minvarmijos.
Same pri l’adjektivi : on povus distingar mal-agrabla, des-agrabla e ne-agrabla ; mal-akuta, des-akuta, ne-akuta. Ex. : el havis agrabla vizajo, sed nun ol desagrablijas. — La cizo tro uzata divenis des-akuta.
On povus distingar : Ta virino esas ne-bela, mal-bela (non-bela), e : desbelijas.
Same ulu povas esar non-fidema per sa naturo ; sed on divenas des-fidema, kande on perdis la fido.
Rimarko. — La distingo propozita inter mal‑ (o non‑) e des‑ nule konsistas en la nociono ipsa, quan on volas expresar, sed nur en extera fakto, nome en antala chanjo. Ton on vidas klare pri l’adjektivi : sive ta virino esis bela ante, sive el esis sempre malbela, el esas nun malbela (e ne des-bela). L’ideo quan on volas expresar per des‑ esas ja expresita per komencar, divenar o ‑ijar. On do ne bezonas expresar ol duesmafoye, segun la principo di unasenceso. — Ni ja montris, ke la prefixo des‑ en nia lingui nule signifikas cesar (No 27, p. 150). Se on volas expresar ica nuanco, on uzez simple la verbo cesar. On povas anke uzar la sufixo ‑esk kun la prefixo di kontrajo : ex. mal‑ (des‑)kustumeskar esas la kontrajo di kustumeskar ; ol signifikas : cesar kustumar, perdar la kustumo, pro ke kustumeskar signifikas : komencar kustumar, aquirar la kustumo (F. s’accoutumer, se désaccoutumer).