Jump to content

Progreso/Triesma Yaro/Numero 28/Humila

From Wikisource
TRIESMA YARO
PROGRESO No28
Junio 1910
Humila
Linguala questioni
348477TRIESMA YARO
PROGRESO No28
Junio 1910Humila
Linguala questioni
[ 226 ]
Humila.

Ni admisis ica vorto kun la sola senco : di malalta kondiciono, pro ke ni supozis, ke la sentimento povus expresesar per malsuperba o malfiera. Sed, unesme, esas tre dubinda, kad la humileso (sentimento) esas la kontrajo di superbeso o di fiereso : or suficas, ke la kontreso ne esas klara, familiara, evidenta (quale ta di bela e malbela, exemple), por ke on devez abstenar en tala kazo de la prefixo mal‑, ed uzar aparta radiko. Duesme, de moral e teologial vidpunto, la humileso konsi­deresas (da kelka doktrini adminime) quale vertuo ; or esas absurda, e mem shokanta, derivar la nomo di vertuo de nomo di vicio (superbeso). Mem se uli asertus, ke superbeso esas vertuo e humileso vicio o kulpo, suficas, ke ta questiono esas doktrinala e diskutebla, por ke la LI. ne supozez ol solvita o tranchita. Ni do propozas atribuar (o plu juste : redonar) a humila la moral senco : qua malaltigas su vole, qua subordinas o submisas su. Cetere, to ne impedos uzar ta vorto, per natural extenso, por la gesti, paroli, agi, e forsan anke por la social situeso. Sed on povos sempre uzar por ica la vorto malalta (forsan anke : modesta). Kompreneble, F. humilier ne povos tradukesar per humiligar (igar humila !), sed per malaltigar o shamigar.