[ 190 ]
Mult amiki di la linguo internaciona, sed ankore plu freque sa adversi e mokanti questionas me, kad esas vera, ke itere esas un linguo internaciona plusa, e quon me, quale esperantisto, dicas pri to.
A l’esperantisti me respondas : Me esis fervoroz apostolo di Esperanto, a qua me rekrutis mult adheranti ; me asertis, ke per ol bele solvesas la ideo di la linguo internaciona e predicis ad ol la futuro. Me fidis, ke la Delegitaro decidos por Esperanto. Se to ne eventis, esis por to grava motivi, pri qui max konvinkive parolas la komitatani di la Delegitaro, viri di mondal reputeso, di qui la kompetenteso esas nedubebla. Quo ne plezis a me quale slavo uzanta latina literi, esas, ke la reformo forjetis la signizita literi. Kompense me asertas, ke l’internaciona linguo Ido, fondita [ 191 ]tute sur la bazo di Esperanto, esas multe plu sonora e homogena kam Esperanto. Omna gloryo a D’ro Zamenhof, qua prizentis sa linguo a la mondo kun deziro, ke ol perfektigesez. La reformo exekutesus tute facile kun ilsa interkonsento. Sed to, quo eventis, esas neeskartebla : Aparis du partii ; l’unu proklamas Esperanto netuchebla, l’altru tuchis ol max sucesoze e difuzas la reformita linguo en la medyi max influiva.
Me trastudyis ta reformita linguo, e pos zorgoza konsidero mea prejudiko kontre ol tute malaparis ; ya che ni en Bohemio, ube ni havas du esperantista revui, du centrala societi, du examenanta komisitari, di qui membri staras l’unu kontre l’altru (me silencez pri kombatomaniero en la du partii), la ideo di la linguo internaciona esas plu nocata kam servata. Regno en su ipsa dividita falos ! Pro to sur sa ruini florifez e difuzez Esperanto reformita od Ido, linguo definitive adoptita ed agnoskita quale internaciona !