Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/228

From Wikisource
This page has not been proofread.
214
PROGRESO

en ĉiuj vivantaj lingvoj, trankvile kaj senskue, dank’ al la forto mem de la aferoj.

La alpreno de tiuj ŝanĝoj, kiam ĝi estos akceptita, garantios Esperanton kontraŭ ĉiu danĝera konkurenco, per la kaŭzo mem, ke ĝi el tio eltiros la perfektecon la plej plenan, kiun homa laboro povus atingi.

A. Populus,
Verdun (Meuse).

LINGUALA QUESTIONI
Statistiko di la radiki en EP. ed en ES.

La statistiko di la radiki di EP. segun l’ internacioneso, c. e. segun la lingui naturala, a qui li apartenas, esis nultempe facita[1].

Nu, ni facis ta laboro por ES. e por EP. samtempe, pos la fino e mem imprimo di nia vortaro. Por komparo ni elektis la Radikaro di So Cart, qua esas la max kompleta e rezumas la cetera max recenta vortolibri esperantala. Sed, por ke la komparo esez tute justa, ni exkluzis de ta Radikaro : la 45 partikli a priori; la nomi di populi (qua ne apartenas a nia generala vortaro); la afixi (quale mal-); fine la nomi di mezuri nacionala (funt, stof, verst) e di moneti (cend, rubl), qui esas anke exkluzita de nia vortaro. Kompreneble, ni atribuis exakte la sama internacioneso a la radiki komuna a la du vortari, mem kande li havas (quale eventas ofte) formo multe plu internaciona e rekonocebla en ES. kam en EP. (ex. : spert e sperienc, skadr e eskadron, vigl e vigil); mem kande li havas en ES. seneo multe plu justa e konocata (ex. : sonor, oportun, prudent, jentil, e c.). Omno to favoras EP. kontre ES. Plue, ni devas rimarkar, ke EP. posedas ofte plura radiki internaciona po un sola di ES., pro ke ica regulizis e simpligis per sa derivado la familyi nereguloza di EP. (Ex. : redakt, redakci, redaktor; social e societ; sol e solist; special e specifik, spirit e spiritist, trink e drink, trik e trikot, univers e universal, norm e normal, van e vant, variaci e variant; e c.) Sub ta kondicioni tute favoroza ad EP., ni trovis la sequanta nombri :

  1. Nur L’Espérantiste, no 44-45, sept. 1901, publikigis la sequanta statistiko, a qua mankas rigretinde la franca linguo : Ek la 2642 radiki di l’ Universala Vortaro, 1576 esas italiana; 1121 hispana; 953 portugalana; 887 holandana; 870 angla; 840 germana; 735 suedana; 704 rusa; 703 polona.