przez aieux[1], gdzie poeta opisuje obrzędy wzruszające naszych wieśniaków, chcących porozumieć się z duchami zmarłych; w miejscach ustronnych zbierają się i zastawiają stoły rozmaitemi daninami, które mają przynieść ulgę duszom czyścowym. Wyobraźnia poety lśni w tym pięknym poemacie barwami tęczy, nie oddalając się wszakże nigdy od ducha ludu i jego obrzędów, które wystawia w formie dramatycznej.
Poemat historyczny pod tytułem Grażyna znajduje się także w pierwszem wydaniu poezyi Mickiewicza. Przedstawia księcia litewskiego w zapasach z Zakonem Krzyżackim. Małżonka jego jest jedną z bohaterek dziejów ówczesnych. Ginie w bitwie, aby ocalić swego męża; ten zaś pobiwszy Niemców, rzuca się na stos małżonki i ginie w płomieniach; bo w owym wieku Litwini, poganie, mieli zwyczaj palić, ciała swoich książąt. Nic nie może się równać w naszym języku z mową tego poematu; lecz sądzę, że dużo straciłby w tłómaczeniu. Jest to jedno z tych dzieł, które przeznaczone być uwielbieniem własnego tylko kraju i które wzruszyć mogą tylko polskie serce. Następnych lat ukazały się jedne po drugich utwory ulotne, między którymi Farys najpierwsze zajmuje miejsce; także sonety i poemat Wallenrod.
Zbiór sonetów Mickiewicza podzielony jest na dwie części. W pierwszej, piękna jego dusza oddaje się cała uczuciom miłości. W drugiej stylem wschodnim opisuje swoją podróż po Krymie. Znowu to nowy rodzaj dał naszej literaturze. Widać, że poeta zgłębił ten świat nowy, który nam, Europejczykom, tak mało jest znany; świat Wschodu, gdzie ludzie siłą rozmyślania dochodzą nieraz do tego samego punktu, który osiągamy za pomocą rachub i rozu-
- ↑ Przodkowie.
