Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/478

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

tym, a nie czystymi litwinami, jak dotychczas powszechnie sądzono (czytaj o tem: Józefa Bruzdowicza w „Niektórych wiadomościach o Prusach”, rozdział o nazwie Prus i starych prusakach i D-ra Sieniawskiego „Biskupstwo Warmińskie”, str. 112–115). Na wierzchołku jest krzyż żelazny na pamiątkę poległych w 1813–15 r. poświęcony. W XIII w. mial stać na szczycie G. burg; górę tę zwano wtedy Rinauer Berg. J. B.

Galwe, ob. Brażoła.

Galwicie, wś, pow. rossieński, parafia girdyska.

Galwidzie, wś uwłaszczona, pow. wiłkomierski, par. świadoska, do dóbr świadoskich wprzódy należąca.

Galwie, ob. Brażoła.

Galwiniszki, wś, pow. szawelski, gm. żagorska, 50 dzies. ziemi nadanej na 11 dusz. Niegdyś własność Umiastowskich. J. Godl.

Galwiszki, ob. Dajnowo.

Galwoczen (niem.) lub Galwoschen, wś, pow. pilkalski, st. p. Lasdehnen.

Gałachy, wś nad rz. Wisłą, pow. płoński, gm. Pomiechowo, par. Zakroczym, odl o 27 w. od Płońska, posiada sąd gminny, fabrykę zapałek i karczmę, liczy 30 dm., 334 mk., 539 mórg gruntu, 40 m. nieuż. R. 1827 miała 9 dm., 57 mk. Br. Ch.

Gaładuś lub Felicyanowo (ob.), folw., pow. kalwaryjski, gm. i par. Urdomin, od Suwałk w. 42, od Kalwaryi w. 21, od Łoździej w. 8, od Oran w. 28, od rzeki Niemna w. 21; rozl. wynosi m. 199; bud. drewn. 6; pokłady torfu i kamienia wapiennego. Jezioro Gaładuś stanowi w części granicę południową. Folwark ten dawniej nalezał do dóbr Bułhakowsk (ob.).

Gaładuś, jedno z największych jeziór gub. suwalskiej, w pow. sejneńskim. gm. Berźniki i Krosnowo. Leży między Sejnami i Łoździejami i ciągnie się wązkim a długim pasem z południa ku północy na długość 9 i pół w. przy średniej szerokości 1 i pół. Powierzchnia jego zajmuje 6,7 wiorst. (Według L. Wolskiego jez. G. leży w dobrach Bułhakowsk, niedaleko rz. Kirsny a ma 5 m. rozl., 42 stóp głęb.) Brzegi ma wyniosłe, wzgórkowate, tylko od południa płaskie. Po nad wschodnim brzegiem jeziora mieszczą się wsie: Galińce, Uździenniki, Bawirsze i folw. Krasnogruda, na zachodnim zaś Radzimice i Burbiszki. Z ryb poławiają się tu: szczupaki, liny, okonie, karasie. Od południowego krańca jej zaczyna się szereg jeziór, stanowiących niejako przedłużenie dalsze: są to jez. Dafrajcis, Sztabinki, Pyre, Samanis, Berzniak, Ryngis, Gajlik, Kelig, Iłgiel, Lempie, Stulpy, Zelwa, Wilkobuk. Tworzą one wielki łuk wygięty ku wschodowi i łączą się ze sobą strumieniami. Długość tego łańcucha wynosi 21 w. Br. Ch.

Gałaiłga, karczma rząd. przy jez. Iłgi, powiat trocki, 4 okr. adm., 85 w. od Trok. 1 dom, 8 mk. żydów (1866).

Gałas, os., pow. łódzki, gm. Gospodarz, par. Rzgów.

Gałakusze, wś, pow. wyłkowyski, gm. i par. Wyłkowyszki. Liczy 8 dm., 80 mk., odl. 8 w. od Wyłkowyszek.

Gałąza, niem. Gollin, ob. Gałęzowo.

Gałązka, niem. Gallensow, wś w pow. słupskim na pomorzu.

Gałązki, 1.) wś nad rz. Bździążek, pow. szczuczyński, gm. i par. Szczepankowo. 2.) G. Milewo, wś szlach., pow. szczuczyński, gm. Grabowo, par. Niedźwiadna. Br. Ch.

Gałązki, 1.) folw., pow. krotoszyński, 1538 morg. rozl, 6 dm., 142 mk.; należy do dóbr Borzęciczek. Poczta w Borzęciczkach (Radenz) o 2 kil., st. kol. żel. w Kożminie o 4 kil. 2.) G., wieś, pow. krotoszyński, 18 dm., 134 mk., 8 ew., 126 kat., 36 analf. 3.) G. małe, domin., pow. pleszewski, 886 morg. rozl., 8 dm., 81 mk., 9 ew., 72 kat., 41 analf. Poczta w Sobótce o 5 kil., st. kol. żel. Biniew o 8 kil. Niegdyś własność Rymarkiewicza. 4.) G. wielkie, wś, pow. pleszewski, 2 dm., 33 mk., wszyscy katol., 12 analf. 5.) G. wielkie, domin., pow. pleszewski, 1286 morg. rozl., 5 dm., 97 mk., wszyscy kat., 53 analf. Poczta w Sobótce o 5 kil., st. kol. żel. w Biniewie o 9 kil. Własność Skarzyńskiego Henryka. M. St.

Gałązki, niem. Galonsken, wieś, pow. szczycieński, na pruskich Mazurach.

Gałąźnia, niem. Ganz, Gansen, wś, pow. lęborski, na bitym trakcie łebsko-lęborskim, blisko Białogrodu (Belgart). R. 1347 Henryk Dusemer mistrz w. krzyżacki daje na własność wieś Gans Mikołajowi von der Gans prawem magdeburskiem. Włók było 22. R. 1514 Bogusław X książę pomorsko-szczeciński wydaje wś G. i inne dobra w lenno Januszowi Weyger i Clawess Weyger z Łeby ze wszystkiemi przynależnościami, prawami i sądami „mit Acker, Wese, Weyde, Sehe, Jacgt, Vischerey, Holten, Stubeeten, Denuste, dem högesten und sidasten Gerichte an Handt und Halss.“

Gałczewko, niem. Galczewko, rycer. dobra, pow, brodnicki, ¼ mili od bitego traktu kowalewsko-brodnickiego, 1¼ mili od Kowalewa, w okolicy dosyć lesistej. Obszaru ziemi obejmuje mórg 1748, budynk. 17, dom. mieszk. 11, katol. 35, ewang. 129. Parafia i poczta Golub, szkoła Gałczewo. Kś. F.

Gałczewo, niem. Galczewo, włośc. wś, pow. brodnicki, ¼ mili od bitego traktu brodnicko-kowalewskiego, 1 ¼ mili od Kowalewa, w okolicy lesistej. Obszaru ziemi mórg 695, budynk. 35, dom. mieszk. 21, katol. 32, ewang. 114. Parafia i poczta Golub, szkoła w miejscu. Kś. F.