komitą industryą szklanych wyrobów. W dorzeczu Nisy, w pobliżu granicy pruskiej i saskiej, Rumburg i Georgswalde z płóciennictwem. Mirów (Friedland) z wielkiemi przędzalniami wełny, od którego Wallenstein używał tytułu księcia. Liberzec, liczący 22,400 mk., ma fabryki wyrobów wełnianych i bawełnianych. Nixdorf z fabrykami norymberskich wyrobów stalowych. Nad Wełtawą: Budziejowice, miasto bardzo regularnie zbudowane, liczy 17,400 mk., piękny kościół ostrołukowy, jest stolicą biskupa. Krumłów (Krummau) z zamkiem Szwarcembergów. Najstarszy członek tej rodziny używa tytułu księcia krumłowskiego. Wyższy Bród (Hohenfurt) na granicy austryackiej, z opactwem cystersów z wieku 13. W dorzeczu Wełtawy i nad jej dopływami po stronie wschodniej, mianowicie nad Sazawą lub nieopodal niej: Eule, miasteczko górnicze, posiadało w 12 w. bogate kopalnie złota. Nad Łużnicą Tabor, założony przez Taborytów, pierwotnie tabor (obóz) Husytów, w okolicy ożywionej przemysłem górniczym i rolniczym. Trzeboń z archiwum wygasłej już rodziny Rozembergów, teraz własność Szwarcembergów, z jedyną bobrownią w monarchii. Nad Strobnicą Nowe Hrady (Gratzen) z zamkiem rodziny Buquoy. Koło Borowan (Forbes) folwark Trocnów, miejsce urodzenia przywódzcy Husytów Jana Źyżki, w okolicy wyrabiającej wiele szkła. W dorzeczu Wełtawy i nad jej dopływami po stronie zachodniej, mianowicie na płc. zach. od Pragi: Buścihrad i Kładno z niewyczerpanemi pokładami węgla kamiennego. Horzowice i Komarów z wielkiemi hutami żelaznemi. Nad Berunką i jej dopływami: Karolów Tyn (Karlstadt), zbudowany przez Karola IV, z kaplicą św. Katarzyny, ozdobiony mozaiką z drogich i półdrogich kamieni. W pobliżu Hudlice, rodzinna wieś patryarchy czeskiej literatury Jungmana (1772–1847). Krzykoklat (Pürglitz), stary gród. Rakowice z wielkiemi pokładami węgla kamiennego. Pilzno nad ujściem Mży (Mies) do Bierunki, miasto po Pradze najludniejsze w Czechach, liczące 23,700 mk., między sadami, z pięknym kościołem ostrołukowym, posiadało pierwszą w Czechach drukarnię (z r. 1468). Strzybro (Mies), miasto przemysłowe z kopalniami ołowiu. Nad dopływem Mży na brzegu północnym: Zdroje Maryackie (Marienbad). Domażlice w okolicy wyrabiającej wiele szkła i zwierciadeł. Klatów (Klattau) z kościołem ostrołukowym. Nepomuk przy drodze z Pilzna do Pisku, miejsce urodzenia św. Jana, z kościółkiem tegoż świętego. Przybram, miasto górnicze, wytapia 50,000 grzywien srebra rocznie. Nad Wotawą Pisek z zwaliskami starożytnego zamku królewskiego. Nad Błanicą wpadającą do Wotawy Husyniec, rodzinne miejsce Jana Husa, ur. 1369 r. Nad Ohrzą i w pobliżu tej rzeki: Cheb (Eger). Okolica tego miasta należała do r. 1193 do Bawaryi i dopiero od r. 1322 trwale z Czechami złączoną została. Tu zabito Wallensteina r. 1634. Opodal Karolowe wary. Forteca Terezyn (Theresienstadt). Stadyce, wioska, miejsce urodzenia pierwszego księcia czeskiego Przemysława. Żatec (Saaz) w okolicy słynnej z uprawy chmielu. W dorzeczu Ohrzy, po stronie południowej rzeki, Königswart, posiadłość książąt Metternichów. Po stronie północnej Zdroje Franciszkowe. Nad Białą i w jej dorzeczu: Bylany (Püllna). Zajeczyce (Seidschitz), Zedlice (Sedlitz), Bielany (Bilin) ze zdrojami mineralnemi. W pobliżu Osiek (Osseg) z klasztorem cystersów z wieku 12. Duchców (Dux) z zamkiem Wallensteina. Cieplice. W Rudawach czeskich: Jachimów (Joachimstal) z kopalniami srebra, zkąd wzięły nazwę talary. W pobliżu Boże Dary (Gottesgab), Krupce (Graupen) i Zinnwald z kopalniami cyny. Chlumiec (Kulm), pamiętny zwycięztwem wojska austryackiego nad oddziałem Francuzów r. 1813. W Czechach 2 miasta posiadają własną ustawę miejską: Praga i Liberzec; we względzie polityczno-administracyjnym podzielone są Cz. na 89 obwodów, obejmują 51,955 kil. kwad., czyli 943.5 mil kwad., a według obliczenia z roku 1869, liczą 5,140,000 mk. w 372 miastach, 226 miasteczkach i 12,557 wsiach. Historya Czech najlepsza Palackiego, geografia Riegera. F. S.
Czecza, potok, wypływa z obr. gminy Popiela w pow. drohobyckim. na granicy tej gm. z gm. Jasienicą solną, ze źródlisk leśnych z pod Ratoczyny (720 m.); płynie na płc. przez las Radyczów w obr. Jasienicy solnej, poczem zwraca się na wschód przez las Dąbrowę, a przyjąwszy z pr. brz. potok Ratoczynę i Solony i przerżnąwszy gm. Dereżyce i odnogę kolei żel. drohobyckiej, wiodącą do Borysławia, wpada do Tyśmienicy z lew. brz. Długość biegu 13 kil. Br. G.
Czeczau, ob. Cieciszewo.
Czeczawa, ob. Czeczwa.
Czeczelnickie berezki, ob. Berezki czeczelnickie.
Czeczelnik, 1.) miasteczko w pow. olhopolskim, mk. 2,615, nad rz. Sawrańką, do Bohu wpadającą. Mko założone przez Czeczela, po tatarsku nazywało się Czaczan-łyk i miało duży skład wina i miodu; później należało do Lubomirskich i do skarbu, następnie do feldmarszałka Gudowicza, a dziś Katarzyny hr. Orłowej. Cz. jakiś czas był stolicą powiatu i zwał się Olhopolem. Jest tu fabryka cukru (mączka) na akcyach, gorzelnia; ziemi włośc. 1,888 dzies., dworskiej wraz z wsiami do tego klucza należącemi jest 18,000 dz. R. 1868
