ze stacyami kalwaryjskiemi. W niej są umieszczone gradusy do odbywania modłów; jak na stacyach tak równie i na gradusach są pod obrazami relikwie świętych oraz ziemia jerozolimska, przyniesiona przez ks. Antoniego Burnickiego, gwardyana jerozolimskiego rodem ze Żmudzi, który tę funkcyą sprawował w klasztorze tamecznym przez lat dwa z górą. Do r. 1832 klasztor cytowiański miał następny fundusz: ziemi włók 17 morgów 22; sumy kapitalnej 5984 rubli oraz zbożową annuatę ze dworu; potem pobierał płacę od rządu według etatu klasztorów 3 klasy i miał ziemię wyrobną oraz las opałowy i budulec. Dziś oddany jest świeckiemu duchowieństwu i mieści się przy nim plebania. Fel. R. i A. K. Ł.
Cytowizna, nierozdzielna puszcza wielu właścicieli, na pograniczu dziśnieńskiego, borysowskiego i lepelskiego powiatów a zatem trzech gubernij. Zajmuje w dziśnieńskim tylko powiecie do 4,000 dzies. Należała dawniej do Korsaków, później do Bujnickich a teraz do Zejfertów, Bujnickich i innych właścicieli.
Cytówka, 1.) Tytówka, ruczaj mały w pow. rosieńskim i par. cytowiańskiej. Bierze początek z jeziora tegoż nazwiska, płynie przez miasteczko Cytowiany i lasy tych dóbr, przyjmuje w lasach strumień Łapiszę i wpada w okolicy Lidowian do Dubissy, między Gryżową a Łuknią. 2.) C., jezioro w pow. rosieńskim par. cytowiańskiej, na półn. wsch. od miasteczka a w pobliżu dworu cytowiańskiego. 3.) C., rzeka, dopływ Berezyny, w okolicy poleskiej, od 1878 r. kanalizuje się. 4.) C., inaczej Citewka (ob.).
Cytrynowo, folwark, pow. mogilnicki, ob. Trzemeszno.
Cytula, przysiołek Kunina.
Cytwa, ob. Citwa.
Cywilsk, miasto powiatowe w gubernii kazańskiej, 1894 mk., 1327,75 wiorst od Petersburga a 135 od miasta gubernialnego odległe. Stacya pocztowa.
Cywiny, okolica szlachecka, pow. płoński, gm. Starożęcin, par. Gralewo. W obrębie jej leżą wsie: C. dyngony, C. górne, C. krajki, C. litwiny, C. wojskie. W 1827 r. C. dyngony liczyły 9 dm., 81 mk., C. górne 7 dm., 63 mk., C. krajki 7 dm., 53 mk., C. litwiny 2 dm., 26 mk. i C. wojskie 7 dm., 63 mk. Obecnie w C. dyngunach i górnych część włośc. liczy 45 mk., 9 osad, 5 dm., powierzchni 69 m., w tej liczbie 49 gruntu ornego; części szlacheckie liczą 160 mk., 15 dm., powierzchni 697 m., w tej liczbie 398 m. gruntu ornego. C. krajki i C. litwiny, nad strumykiem Kierz zwanym położone, liczą razem 88 mk., 5 domów mieszkalnych, powierzchni 370 m., 250 m. gruntu ornego. C. wojskie, 77 mk., 8 domów mieszk., powierżchni 355 m., w tej liczbie 258 m. gruntu ornego. B. Chu.
Cywków lub Cewków (z Wolą), wieś, pow. cieszanowski, nad potokiem Netecza, do którego o pół mili na zachód od Cewkowa wpływa potok Podstaw; od Cieszanowa na zachód o 2 mile, od Oleszyc na północny zachód o 2 mile; od Dzikowa na zachód o ćwierć mili. Przestrzeń posiadłości większej: roli ornej 420, łąk i ogrodów 106, pastwisk 75, lasu 2495; pos. mniej.: roli ornej 2440, łąk i ogr. 659, pastw. 371, lasu 238 m. Okolica piaszczysta i leśna. Ludności rzym. kat. 1130, gr. kat. 993, izrael. 109: razem 2232. Należy do rz. kat. parafii w Dzikowie; gr kat. ma u siebie, obejmującą filią Moszczanica z 292 dusz gr. kat. obrządku, należy do dekanatu oleszyckiego. W aktach cerkiewnych znajduje się donacya z 1689 roku: Adam Mikołaj z Granowa hr. Sieniawski starosta rohatyński, chcąc mieć w swoich dobrach chwałę Bożą wzmożoną i promowaną, nadaje cerkwi cewkowskiej pod tytułem św. Dymytra rel. uniackiej ojcom prezbyterom Daniłowi i Bazylemu i ich sukcesorom po jednej ćwierci pola, pozwalając im na opał drew i na budowle ich własne w lasach swoich. Teraźniejsza cerkiew drewniana na kamiennem podmurowaniu, wystawiona w 1844 roku kosztem ówczesnego właściciela tych dóbr hr. Zamojskiego i miejscowej gromady. W C. jest szkoła etatowa 1-klasowa. Właściciel więk. pos. Jan hr. Tarnowski. Por. Cewków. B. R.
Cywkowce, wieś nad rz. Kalusem, pow. uszycki, par. Zamiechów, własność Ksawerego Buckiewicza. R. 1827 było tu 136 dm. Starostwo cywkowieckie płaciło w XVIII w. 796 zł. kwarty i było ostatnio we władaniu Ign. Zawiszy. X. M. O.
Cyżecy, niem. Zieschitz, wieś na saskich Łużycach, w powiecie budyszyńskim. Ludności serbskiej 41. A. J. P.
Czaadajewka, st. dr. żel. morszańsko-syzrańskiej w gub. saratowskiej.
Czabaje, ob. Kamionka.
Czabanów lub Czabanówka, wś, pow. uszycki, gm. Gruszka, par. Sokulec, wraz z Rakołupami ma 287 dusz męz. włośc. i 54 jednodwor., 616 dz. ziemi włośc. Należała do jenerała Witta, potem Janiszewskich dziś Karaszewiczów, ziemi dworskiej 776 dz. Ziemia mia nieco glinkowata, jest też kamień wapienny. R. 1827 miała 123 dm. Dr. M.
Czabanówka, wś rządowa, pow. bałcki, gm. Bobryk Wielki, dusz męz. 251. Ziemi włośc. 1226 dz., 154 dz. oddane przez rząd Worobiewskiemu. Dr. M.
Czabany, wś, pow. proskurowski, gm. Tretelniki, 121 dusz męz., 162 dz. ziemi włośc. a 245 dz. ziemi używ. właściciela; należy do Makowskich, dawniej Łabanowskich. Dr. M.
