fahrwasser), kazali swoim kosztem drogę bitą usypać między temi dwiema miejscowościami, przez co komunikacya nadzwyczaj jest ułatwiona. Obecnie kąpiele w B. dosyć licznie bywają zwiedzane, mianowicie przez Gdańszczan z klasy mniej zamożnej. O potrzebne wygody dostateczne tu staranie okazują. Porównaj Brzeźno, wś. Kś. F.
Broeske, ob. Brzozki.
Brogi, wś, pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Zawady.
Brogowa, wś i folw., pow. opoczyński, gm. i par. Skrzyńsko. W 1827 r. liczyła 24 dm., 170 mk.
Brójce, wś i folw., donacya, pow. lódzki, gm. Brójce, par. Kurowice. Leży o 22 w. od Łodzi, przy drodre bitej z Rokicin do Pabianic. Posiada urząd gminny, szkolę początkową. B. liczy obecnie 11 dm., 240 mk., ziemi włośc. 233, dwor. 1177 morg.; w tem ornej 401. Gmina B. należy do s. gm. okr. II w os. Rzgów, st. poczt. i st. kol. W. W, w Rokicinach, posiada kopalnię torfu, młyn, 4 wiatraki, 3 szkoły i 4135 mk. W skład gminy wchodzą: Brójce, Bukowiec, Kruszew, Połczew, Wardzyń, Wola-Kutowa i Wola-Rakowa. Br. Ch.
Brójce, niem. Braetz, miasto, pow. międzyrzecki, nad Zgniłą Obrą, na granicy brandenburskiej, 212 dm., w r. 1871 było 1657 mk.; 1401 ew., 173 kat., 2 dysyd., 81 izrael.; w r. 1875 było 1669 mk. Mieszkańcy, wszyscy pochodzenia niemieckiego, zajmują się rolnictwem; pomiędzy rzemieślnikami najwięcej jest szewców i młynarzy; kilkunastu sukienników. Cztery jarmarki. Należy do obwodu w Trzcielu. Sąd okręgowy w Zbąszyniu. Kościól kat. parafialny św. Józefa należy do dekanatu zbąszyńskiego; nadto kościół protestancki i synagoga. Szkoła elementarna, 124 analf. Urząd pocztowy trzeciej klasy; stac. kol. żel. marchijsko-poznańskiej Stencz o 7 kil., Zbąszyń o 20 kil. M. St.
Brok mały, Broczek, rz., rozpoczyna się w okolicy szlachec. Skarzyno (Abramy S., Nowa wś S. i Stara wieś S. w pow. ostrowskim), płynie około wsi: Brajczewo, Grochy-boruty, Mroczki, Drogoszew, gdzie jest most długi stóp 25, dalej koło wsi Łętownicy, gdzie przyjmuje rzeczkę Łętownicę; kręto przepływa koło wsi Grzymki-Dworaki i Załuski-Lipniewo, około kościola w mieście Andrzejowie, gdzie znajduje się most długi stóp 58; dalej przerzynając wsie: Godlewo cechny, Kuleszki, Śledziony, Budziszewo, Nienałty, Gaczkowo-Rawa, gdzie jest most długi na stóp 30, przyjmuje rzeczkę Jasionkę i niedaleko wpada do rzeki Brok, przepłynąwszy w ogóle 3 mile.
Brok, Broczek, Broczysko, rzeka, wypływa w powiecie mazowieckim z łąk wsi Brok, o 5 w. na wschód od Wysokiego Mazowieckiego, w kierunku południowo-zachodnim, płynie przez os. Wysokie Mazowieckie, wsie: Dzięciel, Święck wielki, Kaczyn stary, Rosochate kościelne i odtąd płynąc w kierunku połud., przerzyna grunta wsi Krzeczkowo; od Czyżewa płynie zupełnie na zach., przez grunta wsi Gostkowo i Mianowo; od wsi Nienałty-Załęgi opuszcza się na płd. i płynie przez wieś Skłody, a dalej, zwróciwszy się na zach., przepływa przez wsie Nienałty-Kossuty i dochodzi do Gaczkowa, gdzie łączy się z rz. Brok maly; przyjmuje odtąd nazwisko Broczysko; przepływa w kierunku poludn.-zach. przez wsi Daniłowo, Orło, Kaczkowo, pod Czurajem przymuje strumień Grzybówkę i naostatek na gruntach os. Broku wpada z prawego brzegu do Bugu. Źródła tej rzeki regularnie wydają wodę, z tem wszystkiem w czasie suszy, w początkach biegu swego tak małą ma B. wodę, że suchą nogą przejść go można; przy zwyklym jednak stanie, głębokość wynosi od ½ do 6 stóp, koryto szerokie od 6 do 24 stóp, a w czasie największych wezbrań, które wydarzyły się w latach 1853 i 1855 i trwały do 10 dni, wody wzniosly się do 9 stóp nad zwykły swój stan, i rozlały na przestrzeń 360 do 600 stóp. Płynie zrazu między wzgórzami gliniastemi, brzegi ma twarde; dalej ze znacznym spadkiem płynie śród łąk, rozdziela wyniosłe wzgórza pod Rosochatem od nizin z lewej strony rozciągających się; pod Czyżewem i Gostkowem opasana jest wysokiemi brzegami; od Mianowa płynie równiną, od Gaczkowa do wsi Kuskowizny poniżej Orła brzegi jej są równe i na wysoki stan wody zalewane; dalej lewy brzeg wzniesiony, prawy niższy. Mosty: pod Rosochatem i Czyżewem długie po stóp 50, Gostkowem stóp 130, Mianowem 20, Nienałtami 80, Orłem 2 mosty, jeden na głównem korycie, drugi na odnodze, obadwa długie stóp 192, pod Tartowizną długi stóp 147. Długość rzeki wynosi mil 11¼.
Brok, os., przedtem miasto, nad rz. Bugiem, pow. ostrowski, gm. Orło, par. Brok. Leży na wyniosłym brzegu w malowniczem położeniu, posiada kościół parafialny, szkołę początkową, urząd gminny i 2368 mk. Założony w 1505 r. przez Erazma Ciołka, bisk. płockiego. Zatwierdził i rozszerzył jego przywileje w r. 1667 biskup Jan Gembicki. Przytem rozszerzeniu otrzymał B. prawo chełmińskie, oraz propinacyą i rybołóstwo. Z powodu malowniczego, lubo nieco płaskiego położenia, B. był ulubionem mieszkaniem płockich biskupów, które opiewał Sarbiewski w swych odach. Oni wystawili tutejszy kościół, zaś Henryk Firlej na początku 17 w. założył tu zameczek, a raczej pałacyk przy samym ujściu rzeki Brok do Bugu, tak, że budowla ta z dwu stron wodą była oblana. Przemieszkiwał w tym zam-
