jAng dagat nanunawtunaw didto sa layo! . . .
—Sa luyong daplin nianang dagata atua ang Uropa — matud
pa sa hunMiuna sa batan-on; — ang Uropa nga adunay daghang
mga maanyag nga nasud nga naningkamot kanunay pagpangita
sa ilang kabulahanan, managdamgo buntag tanan ug kawad-an
sa paglaum inigkahapon . . . dmalipayon taliwala sa ilang dagkung mga kadaut! Oo, sa luyong daplin nianang dagata atua
didto ang mga nasud nga mahigugmaon sa mga butang kalagnon, bisan wala usab managtamay sa mga butang lawasnon, kaha
labi pang mahigugmaon kay sa pipila ka nasud nga nanagtuo nga
sila nanagmahal ug nanagtahud sa kalag.
Apan kining mga hun&hunila nahanaw sa iyang panumduman
sa pagsud-ong niya sa diyutayng pungtod sa sawang sa Bagumbayan. Ang maong pungtod nga nag-usara tupad sa suroyanan
sa Luneta, nakadani sa iyang pagtagad ug nakapahinuktok kaniya.
Nagpalandong siya niadtong tawo nga mibuka sa iyang salabutan ug mitudlb kaniya sa maayo ug sa matarong. Diriyot da
hinuon ang mga maayong hunahuna nga gitudlb kaniya niadtong
tawhana, apan dill mga hunahunang sinunod, kon dill mga hunikhuna nga bunga gayud sa kaugalingong pagtuo ug sa dill takus
ikaulaw kon itandang sa kahayag sa Kauswagan. Kadtong taw
hana maoy usa ka pari nga tigulang, ug ang iyang mga pulong
nga gibungat sa pagpanamilit ni Ibarra kaniya, milanog gihapon
sa mga dalunggan niini. “Ayaw hikalimti” — matud niya—
“kon ang kinaadman maoy butang sulundon sa katawhan, mao
day makasunod kaniya kadtong nagatipig maayong kasingkasing
sulod sa iyang dughan. Gipaninguha ko pagtaho kanimo ang
mga hunihuna nga gihungit kanakb sa akong mga magtutudlo
ug kanang kabilina nga gipaningkamotan ko pagpatubb kutob sa
akong naabut, ibilin ko sa umaabut nga kaliwatan: mao usab kanay buhata unya alang sa imong mga manununod, ug kanang
kabilin mahimb nga imong pilopiluon kay molangyaw ka man
ngadto niadtong mga nasud nga bahandianon uyamut.” Ug sa
katapusan, miingdn nga nagpahiyum: “Ang mga langyaw nanganhi sa atb aron pagpangita sa atong bahandi lakaw usab kamo
ngadto sa ila aron pagpangita ug laing babandi nga nakulang kanatb. Apan ayaw hikalimti nga dill bulawan ang tanang nagkasiga.” Kadtong tawhana didto mamatay niadtong diyutayng
pungtod.
— 63 —