Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/157

From Wikisource
This page has been validated.


XIV


USA KA BALAY SA MGA TINON-AN


Angayan duawon ang balay nga gipuy-an ni Makaraig. Daku, lu-ag, may duha hunta ang salog nga binutangan sa mga maanindot nga rehas, nahisama sa usa ka eskuelahan sa unang mga takna sa buntag ug usa ka dapit nga masaba sukad sa ika 10 ang takna. Sa mga takna nga ilingawlingaw sa mga nanagpuyo, sukad sa inigsulod sa haluag nga silong hangtud nga mo-abut sa taas, naghari ang katawa, ang talidhay, ang kalihok. Mga batan-on nga nagsininag manipis nga angay lamang sa ba­ lay nagdula sa sipa, nagbobalintong ug nagkapyotkapyot sa usa ka dinalidali nga pagbuhat nga balingtonganan: sa hagdanan ang walo kun siyam, mga token, mga kaw-it ug mga pisi, nanag-eskrima, apan dili tinuoray; ang mga bunal adto paingon sa bukobuko sa insik nga magbabaligyag mga ginhawa ug mga matamis. Gialirongan siya sa daghang mga bata, pagabunloton sa pinangko, hangyoon ang iyang baligya ug buhatan sa daghang binuang. Ang insik intawon mosiyagit, manumpa sa tanang sinultihan nga iyang hikat-onan, lakip ang iya, mohilak na man, mokatawa, mopakilooy, apan mopahiyum kon ang iyang tanang gibuhat dili tuhoan sa mga batan-on.

Ah, malo es . . . Vo cosiena ... no ilistiyano . . . IKAW UM ONO . . . salamahe . . . tuso-tusu, ug uban pa.

Pak, pok . . . walay sapayan! Molingi nga magpahiyom; kon ang iya lang bokoboko ang maigo sa bunal sa mga baston, dili manumbaling ug magpadayon sa iyang pagbaligya, igo lamang nga mosiyagit: no jugalo, eh ... no jugalo’, apan kon maoy maigo ang gisudlan sa iyang mga baligya, na manumpa nga dili na mobalik, mamalikas; ang mga bata mosamot sa pagpalagot kaniya, apan kon makita nga gikapuyan ang insik sa binalikas, ug nabusog na sila sa hopya, liso sa pakwan nga parat, bayran nila dayon sa tanan nga ilang naka-on, ug niini ang insik molakaw


— 141 —