Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/56

From Wikisource
This page has been validated.


38
PILIBUSTERISMO


kità ang isá ka sumponganay nga wala pa makità sa silong sang langit sang Filipinas: ang iya sang makaluluoy nga indyo, pakok kag walâ sing mga abyan, may pagsalig sa iya kinamatarong kag sa kinaayo sang iya kasabà nga nagpakigsumpong batok sa isá ka gamhanan nga kumboyahan nga sa iya atubangan nagaduko ang ulo sang hustisya, ang mga hukóm nagapabayâ nga mahulog ang timbangan kag ipaagaw ang espada. Nagbatò siá sing tuodtuod subong sang subáy nga nagapangagát nga nahibal-an niya nga dunuton siá, subong sang langaw nga makità niya ang taliwalà sa pihák sang kristal. A ang kulon nga lunang nga nagpakigsumpong sa mga kaldero kag mabukâ sa linibo ka tinipík may diutay nga pagkatalahàon: may pagkalangitnon gikan sa pagbakhò. Ang mga inadlaw nga indì siá makalakát, gingamit niya sa paglibot sa iya mga palangumhan nga may dalá nga eskopeta, nga nagsilíng nga ang mga tulisán nagpamuyóng kag kinahanglan nga magpanagáng siá agúd indì siá mahulog sa ila mga kamót kag malutos siá sa iya kasabà. Kag bilang sa pagpaayo sang iya pagluthang, linuthang niya ang mga pispis kag mga bungangkahoy, linuthang niya ang mga alibangbang nga may tuman nga katandà, nga ang administrador walâ na pagpangahás sa pagkadto sa Sagpang nga indi mabuylogán sang mga gwardya sibil, kag ang kaupod niya nga naglantaw sa malayo sang talahàon nga dagway ni Kabesang Tales nga naglibot sa iya mga palangumhan bilang isá ka manogbantay sa mga talutog, nangindi nga punô sing kahadlok sa pagkuhà sa iya sang iya pagkabutáng.

Apang ang mga hukóm sa paghidaìt kag ang mga hukóm sa ulo-banwa walâ magpangahás sa paghatag sa iya sing katarungan, kay nahadlok nga pahalinón silá, nga may panginlaman sa hunâhonà sang isá nga pinahalín gilayón. Kag 'indì silá mga malain kay sa pagkatutùo ang amó nga mga hukóm, mga tawo nga matinatapon, matinlò sing mga gawi, maayo nga mga banwahanon, labíng' maayo nga mga amáy sang panimaláy, maayo nga mga anák... kag maalam silá magbinagbinag sang kahimtangan sang kailó nga Tales nga labí sangsa mahimò sang amó nga taglawas. Ang kadamòan sa ila nakasayod sang tutùo nga mga sadsaran kag mga maragtas