Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/314

From Wikisource
This page has been validated.


296
PILIBUSTERISMO
Pangulohán Sibil. Ginsugid nila nga punô sing mga pamahog, pamugot sang ulo, panalakay kag ibán pa, nga hinagak sa kaisog.

Nahanungód sini nga butang ang mga tumoluon naghinambalhambal. Ang mga balità naghalín sa isá ka dyanitor, iní kinuhà man niya sa isa ka sulogùón sang Sto. Tomas, nga nakabati man sa isá ka manogbaton sa ganhàan. Gintagnà nila ang pagpauntat sang pilá ka tumoluon sa ulihe, pagpamilanggò kag ibán pa, kag gintudlò nila yadto'ng mga dalakpon, nga wala'y duhadoha ang mga katapò sang talapùanan. Hanti nadumdomán ni Basilio ang mga tinagâ ni Simoun: - Sa adlaw nga masikway ka nila... indi na ikaw makapatapos sang imo karera...

–Kon mahibal-an niya?pamangkot niya sa iya kaugalingon. -Tan-awón naton kon sin-o ang makasaráng.

Kag bumalik sa iya ang katawhay sa panumdoman, sa paghisayod kon anó ang iya pakamaayuhon kag sa pag-usisa man nahanungód sang iya título sa pagpamulóng, si Basilio kumadto sa Unibersidad. Lumikô siá sa dalan Legaspi, inusoy niya ang Beaterio, kag sang pagsampot niya sa ginsang-an siní kag sang dalan Solana, namutikán niya nga sa pagkamatuod may butáng nga talalupangdan nga nahanabò.

Sa baylo sang mga gubán nga masinadyahon kag magahod sadto, sa mga asera makità ang mga tinagduhá nga gwardya sibil nga nagaparág sa mga tumoluon sa pagpadayon sang ila paglakát nga naghalalín sa Unibersidad nga mahipos ang pilá sa ila, mga ginakibáng, kag ang ibán nagpainít, nagdululog sa malayûlayo ukón ang ibán nagpalaulî man sa ila mga balay. Ang nahauná nga iya nasugatâ amó si Sandoval. Waay pulós nga gintawág siá ni Basilio; daw nagbungól siá.

–Nagikan inâ sa iya kahadlok sa lakás nga panginaon! hunâhonà ni Basilio.

Sang ulihe nasumalang niya si Tadeo, nga may nawóng nga malipayon. Sa katapusan ang wala'y katubtoban nga binadò daw matigayon.

–Anó ang nahanabò, Tadeo?

–Walâ kunó kitá sing klase; indi magkubós sa isá ka semana, itsoy! Langitnon! Dalayawon!