Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/70

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.


60

han, siyahan an Pilipinas, anak han Espanya, siyahan an Espanya nga naginlugaringon nga tuna! Diri mahihimo; ito nga nagin-karat’an diri makakaano han Tuna nga Natawhan,

diri! Waray ha iya pakaaghat an Ermita, (17) nga daw pawod nga Phoenix nga binmangon dida han iya mga agbon, ha dagway hin kabalayan nga pinintaran hin busag ngan bin bughaw, mga inatpan hin sim nga hinirugan hin pula. Wa­ ray pakaaghat han iya paniplat bisan an Malate, bisan an kuwartel han kabalyeriya nga may kakahuyan ha atubangan, bisan an mga umurukoy, bisan an kabalayan nga pawod an atop, nga mga tais, mga dupo, mga minalimbin an lirik, nga natatago ha luyo hin mga kasagingan(13) ug mga kabungaan, daw mga salag nga pinanhimo han tagsa nga puno han panimalay.

An iya kotse waray hunong an dalagan: iginhisugat hira hin usa nga karromata nga sinaog hin usa kun duha ba nga kabayo nga sinangatan hin abaka,(19) tigaman nga tikang ha mga lalawigan. An taga karromata nananalinguha pag-ikinikitaan han sakay hadto nga masinaw nga kotse, ngan nagsisilipas la hira waray mugumugo waray pakigkatahod, Usahay danay say magsulog han haluag ngan taputapuhon nga kalsada nga ginbabangga han adlaw in usa nga karreton nga sinaog hin usa nga karabaw nga mahinay ngan waray la turon an pagpamitad. An mamingawon ngan mauyam nga awit han magdadara han ka­ rabaw nga nakakasakay ha bungkog han hayop nasabat han mangidlis nga tunog han mamara nga ruyda nga nagliligot ngan han dako nga tuhog han mabug-at nga kar­ reton; usahay say na man madungog an garhob nga haganas han mga saog hin usa nga kangga, trineo(20) ha Pilipinas, nga mabug-at naghihila dida han taputapo o dida han mga libaong han dalan. Didto han kapatagan, didto han mga karaanan, nanginginaon an mga hayop sakot han mga bu­ sag nga talabong nga nanhahapon ha bungkog han mga tudo nga namamagsinamsam, ngan nagpaparasa han banwa, pinipiyong an mga mata, naghahangrab didto ha kapata­ gan; ngadto ha aruantaw mga babayi nga kakabayuhan namamagsinta, nagdadadlagan, nagparaglanat kay ginsisibo hin usa nga lalaki nga matibaksi ngan haglaba ug marabong an bunday; an lalaki nahirihiri ngan pinapapagtalbo an tuna han magdig-on nga mga kulo.