Maren/Kapittel Negen
In de Schosterkaat weer grote Freud, Neels Kiwitt un sien Mariken harrn en Breef kregen von eren Niklaas, de in Kiel bi dat twete Jägerkorps stunn. De Breef weer mit en leifige Hand schreben, de heel schöön utsüüt, aver partu nich aan Brill un Schosterkugel to lesen is. Bi lütten bookstaberen se ik aver allens rut, wat drin stunn, un weren heel vergnöögt, denn de Jung schreev glücklich.
»De Slüngel kunn ok en beetjen düütlicher schriben!« meen Kiwitt, aver Mariken see: »Dat liggt an uns, Neels, wi köönt de nimoodsche Schrift ni lesen.« Kiwitt lach un drück sien lütt pummelige Fru an sik: »Hest recht, mien lütt Rott, Du verteidigst Dinen Jung as en Löwenmoder!«
Denn kreeg he den Kalenner her un fung an to prenkeln, den Breef von Niklaas vör sik. As he na en gode Viertelstunn klaar weer, lees he sik dat luut vör von wegen de Richtigkeit: »Heute nachmittag hinzu Klock drei hat Steffen Bolln, der Stutendräger, uns ein Brief bracht von unsen Niklas, hat fünf Schilling kost, der Jung hat wiederum kein Geld nicht auf der Naht. Er ist nun in Kiel bei einen Sepenkocher ins Quartier, der ein gut Geschäft un drei Töchter hat. In Kiel singt man noch immer von Gleichheit un Freiheit und Brüderlichkeit, aber der Preuß will uns an den Dän verkaufen, sie schachern schon. Dann müssen wir uns slagen mit Preuß un Dän, viel Fleisch zum Einhauen, sagt Niklas. Er is Oberjäger warn un das is der erste Sproß zur Generalsleiter, sagt er. Was da Generalsleiter! Kramer is er un soll er bleiben! Fleisch un Blut is eine teure Waar, Sirup un Zwitschen un Plumm sind süßer, soll er bei bleiben! Tokkum Jahr geht der Krieg wieder los, denn is die Sleswig-Holsteinische Armee klar un der Dän kriggt was auf den Hut un birrst nach Jütland rauf. Gott bewahr uns unsen tapfern Niklas!«
»Dank ok, Neels Kiwitt, dat hest mi mal nett vörleest!«
De Schoster verfeer sik un drei sik rasch üm. In de apen Döör von de Warkstell stunn en lütten Mann mit brede Schullern un en rund Appelgesicht mit helle kruse Lucken an den Rand; he lach un höög sik un maak darbi en Mundwark as en Spaarbüß un Ogen as twe Knooplöcker.
»Verdori, Jochen Haack, büst Du dat?« reep Neels half ärgerlich. »Du rüükst ok in alle Löcher mit Dien gele Kantüffelnees un hest Oog un Oren allerwegen!« schull he.
»Wenn man Polizei, Schütter un Nachtwächter togliek is, mutt man woll Dag un Nacht sien fiev Swien tosamen nemen. Kunnst mi en Düttjen geben, Kiwitt, ik heff Dien Kö schüdd in Hans Soth sien Röben.«
»Wat? weer Hannes denn ni dar?«
»Den Jung mutt wat felen, süüt so peverig ut – lettst em doch ni hungern, Neels?«
»Fraag noch mal, denn kriggst en Lesten an Dinen Dööskopp!« reep de Schoster dullerhaar.
»Wat is hier los?« froog Mariken, de ut de Köök keem.
»Ach, de dumme Jung hett nich op de Kö paßt un Jochen seggt, wi laat em hungern!«
»Na, Jochen mag geern brüden, dat weetst Du jo«, begöösch Mariken. »Hier hest dre Schülling, Jochen – de Jung is sünst so 'n goden Koharr!«
»Is de best op 't ganze Feldmark«, meen de Schütter, »aver Spaaß bisiet, em mutt wat felen.«
»Em feelt en Jackvoll, schall mal wat mit 'n Spaanreem hebben, he warrt woll gliek kamen.«
»Dat schall he nich, Neels! Hest unsen Niklaas veel to veel slaan, de arm Jung weer mitto ganz bruun un blau!«
»Darför is he nu ok al en halben Offzeer! Jungs und Biffstick mööt düchtig kloopt warrn, pleggt de Kroogweert Töns Ewers to seggen. Aver Moder nimmt allens ünner de Flünk un wenn 't ok en Racker von Koharr is, de mal versaalt warrn mutt.« Dat Gewitter över Hannes verdeel sik. »Sett Di daal, Jochen, de annern kaamt sach bald.«
Mit de annern meen Kiwitt de Lüüd ut 't Dörp. Abend vör Abend kemen de Ilenbecker na ole Wies dar tosamen; se harrn in de provisoorsche Tiet ok veel in de Rumpelkamer smeten, wat eer oolt un olmig vorkamen dee, aver de Schosterkroog, as Vader Andrees de Tosamenkunft mal nöömt harr, bleev bi, ja he waar noch meer opsöcht as fröer, denn dat nie Leed von Gliekheit un Friheit steil ok den lütten Mann den Moot, sik driest neffen de Buurn to setten un den Mund apen to doon. Neels Kiwitt weer Hauptpersoon. As Schostergesell harr he op sien Reisen mit klare lustige Ogen de Welt beseen un daröver nett Book föört, un wat in Ilenbeck passeer, waar ok allens dalschreben in sinen Kalenner, de em von den Bookbinner darto inricht weer mit witt Papier. Wat op so 'n Aart anbunnen is, plegg he to seggen, dat hett man; de ni schriben kann, kratzt sik achterna den Kopp un vertünnelt sik in sien egen Gedanken.
Ok düssen Abend weer de Warkstell proppenvoll; Neels maak alle Finster apen, denn jeder harr en Brösel mitbröcht un qualm, as wenn he Tall smöken dee.
»Dien Söön hett schreben?« froog de Buurvaagt.
»Ja, un is een ropkamen, is al 'n halben Generaal, paß op, de kommt uns hier noch an mit Töllers op de Schuller un en Orden op 'e Bost!«
De Buurvaagt grien. »En Orden! Weetst, wat den olen Tobias in de Ogen full, as he graad sinen schönsten Droom harr?«
»Aha, ik höör Di gaan!« lach Kiwitt. »Du meenst mien Niklaas kunn sowat op de Bost fallen, denn weer 't en Placken. Na, en smucke Knüllbloom deit dat ok, wenn uns' Jungs man sund blievt!«
»Aver Paul Struck müß egentlich en Orden hebben, Buurvaagt, kunnst Du ni so 'n Ding maken för 't Dörp?« see de Snider Jasper Horns mit en pipige Stimm.
»Warüm för Paul Struck, Jasper?«
»Den Orden müß he op 'n Puckel dregen, denn he is op 'n Puckel ni klook un de gröttste Schaapskopp, den Ilenbeck je groot börnt hett! Ji weet doch, dat he nu sien smucke Bruut los is un Madam darto?«
»Maren ok?« reep Paul Loop mit 'n groten Mund. »Ik dach, de harr noch en beetjen töövt – denn hett s' eer Taschen sach voll.«
»Wo meenst dat?« froog Jochen Haack.
»Kannst glöben, de hett em nett bestalen, se harr jo allens ünner Hannen. Un dörtigdusend Mark hett he ok noch hergeben müßt, üm sien Bruut man los to warrn.«
»Ho ho!« reep de Buurvaagt, »so hooch sünd de Wiver noch nich in Pries, dar is sach en Null to veel.«
»Schaad, dat Madam ni bliben deit!« meen de Snider. »Ool Abel hiemt al as en Lungenpiper, de suust bald af, un denn feelt uns en Spitakelminsch in Dörp.«
»So is 't recht, man ümmerto, Kinners!« see de Schoolmeister Paul Kruuskopp un trock grote blaue Wolken.
»Maren is nu weg un ut 'n Door, denn mutt man eer en forschen Tritt nageben, dat is en ool Mood. Se hett stalen un dat Dörp in Alarm bröcht – wokeen weet meer?«
»Ik segg blot, wat mien Lena seggt«, gnurr Paul Loop,
»Dar bliev man bi, Paul, denn kannst noch allerhand beleben, wat ni graad pleiseerlich is, denn Lena harr al en böös Muulwark, as se noch to School gung«, see Kruuskopp, de in den Schosterkroog en Woort vörut harr; he weer al en öllerhaften Mann, un de meisten weren Schölers von em. »Paul weer narrsch, as he sik de junge smucke Bruut ranhaal; dat he eer wedder wegbröcht hett, is gar so dumm nich, dünkt mi. De lütt Deern much em ni liden, paß ok ni för em, un wenn se gung, müß Maren mit, ik see dar nix, wat wunnerlich is.«
»Madam is sach bald wedder dar!« gnurr dat ut de Eck.
Alle Köpp drein sik üm na Jochen Haack, de mit plietsche Ogen üm sik schulen dee.
Detelt Rolff, de Buurvaagt, lach, dat de Stuuv dröön. »Schüllt seen, Jochen weet wedder allens, lett uns aver geruig klönen un leggt sik op 't Luren.«
»Denn krieg ik wat to weten«, grien Jochen.
»Wat schull Jochen woll utkunkeluurt hebben!« drill Marrs Voß. »He kann mi ni mal seggen, wokeen mi vergang Week den Hasen von de Wand stalen hett.«
»Ik weet dat woll, aver ik heff den Spitzboov verspraken, nix to verraden – ik eet mit, wenn de Haas braden warrt«, spaaß Jochen. Denn neem he eerst en dennigen Swartenkrusen ut sien blickern Doos, schoov sien ool griesgraue Klodd in de Nack un spi mal ut.
»Na, Jochen, Du maakst jo Anstalten, as wenn en ool Ko opstaan will, man to!« purr de Buurvaagt na.
»Wat ik weet, is jüst ni veel«, see Jochen lies, »aver waar is 't, denn Wiebn Focken, de för Tante Maren de Köök ünner Ogen hett, vertell mi dat, se hett dat deelwies sülben mit anhöört un seen, un Paul hett eer ok wat verraden. Eergüstern Morgen so hinto Klock acht kommt Cillja, Paul sien Grootdeern, bi eer an, se schall röver kamen. Se geit also hin un bemött Paul in 't Heckschuur mit Seelntüüch över 'n Arm. »Ga man na Maren«, seggt he en beetjen scholu, »Du mußt afsluuts en paar Daag uthölpen.« Baben an de Stubendöör, de eben anlöönt is, höört se, dat Maria graad seggt: »Weg will ik nu, Tante, un wenn ik hingaan schall!« »Denn ga to 'n Deuvel!« röppt Maren, »büst en ool Goos! Tierst Di jo rein dwatsch! Hest wunnen, un verlöppst dat Spill!« As Wiebn Schritten höört, geit se gau rin; Maria bemött eer in de Döör un süüt witt ut as de kalkte Wand, Maren steit an 't Finster mit en füürroden Kopp. »Hest woll eerst en beetjen rümkunkeluurt achter de Döör, ni waar, Wiebn?« fraagt Madam eer füünsch. – »Wat seggst Du, Maren? Ik heff so'n Susen in 'n Kopp siet acht Daag, ik höör garni goot.« Darbi leggt se de Hand achter 't Oor. – »Denn bruuk de Ogen, Wiebn, Da schallst hier en paar Daag op 'n Kraam passen!« röppt Maren eer to. Un dat heff ik daan, vertell Wiebn, un heff veel seen. Se stegen denn all dre stillswigens op 'n Wagen, Maria eer Koffer waar achter oppackt. Man to, man to! kommandeer Madam, un de Wagen röter von den Steendamm na Straat.
As Wiebn wedder rinkommt, vertellt de beiden Deerns eer, dat de Larm al den Abend vörher anfungen is, un Madam hett de halve Nacht bi Maria seten op de Kamer. Un den Morgen hett datsülvige Spillwark wedder angaan; Maria is darbi ümmer geruig bleben, hett aver beevt an Hannen un Fööt, un Maren is mitto so wild waarn as en Tööt, de den Kuller hett. De Leutnant is al frö in Schummern mit de Lüüd rutmarscheert, he hett sach nix markt von den Larm, meent Wiebn. Abends laat is Paul wedder trüch kamen, alleen, sluukorig, half krank. Eten un Drinken hett he nich anröögt, aver as Wiebn mal lisen vörföölt, hett he allerlei fallen laten – he knööpt jo den Mund eer apen as de Hand. »Mien Geld, mien schöön Geld!« seggt he eenmal över 't anner. – »Hest Du Geld verlaren?« fraagt Wiebn. – »Geld verlaren?« snault he eer na – »Geld verlaren? Tweernbüdel! Teindusend Mark heff ik Maria eren Vader op 'n Disch tellen müßt!«
»Verdori!« krei de Snider, »denn hett Paul sach noch meer Reimertissen in sinen Dumen as fröer!«
»Still, Jasper!« see de Buurvaagt, »laat nu vertellen.«
»O, Paul, wat en Schicksal! Teindusend Mark – warüm?« fraagt Wiebn. – »Warüm? na du kannst dat ok knapp weten. Maria un ik sünd utenanner. Aver is 't nich en unverschaamtes Geld, Wiebn!« – »Dat is 't jo«, seggt se, »aver ik glööv, de Vader harr doch lever seen, wenn sien Dochter hier Buurfru waarn weer.« – »Ja, ja, dat schullst mal seen hebben! He keem op mi dal, as wenn he mi opfreten wull. Aver as Maren man en Ogenblick mit em alleen spraken harr, waar he ganz tamm – ik segg Di, mien Maren kann en stöötschen Bull sinnig maken, dat he eer de Hand lickt un op de Achterbeen wat vördanzen deit.« – Wiebn spielt de Oren un seggt: »Dien Maren, Paul? Se kommt denn wedder?« – »Natüürlich kommt se wedder, Wiebn! Un Du kannst dat geern all Lüüd vertellen, dat se mien Bruut is un hier husen warrt.«
»Warrt sien Fru!« reep Kiwitt. »Denn is Paul Struck beet! Trumpfsöß op sien egen Hoffstell! Maren kriggt em as en Hund an de Lien, schüllt man seen!«
»Gifft em aver goot wat to freten, Neels Kiwitt«, see de Daglöner Kasper Knees mit en Stimm as en ool rosterige Schüündöör. »Ik heff dar arbeidt in de Aarn, dat Minsch kann kaken, segg ik Ju, gifft ok satt.«
»Wat seggst nu, Jasper?« froog Persepter Kruuskopp den Snider. »Paul is garni so dumm, en beter Fru finnt he op tein Miel Weegs nich; Maren hett meer Verstand un vernünftige Insichten, as en gewöhnliche Buurfru bruken deit, de schall em wull op 'e Been stellen, dat he gaan kann...«
»As se will, ja!« reep Jasper.
»Gewiß, un dat kann uns' Dörp to paß kamen. Aver nimm Du Di vör Madam in acht, Jasper, se is kumpabel un hangt Di den Orden op 'n Puckel, den Du Paul todacht harrst.«
De Warkstell dröön von Lachen un Spaßen.
Do gung de Döör, un Mariken keem rin. »Neels, de Kö sünd dar, aver Hannes nich!« reep se un wisch sik de Ogen.
»Is sach bang vör en natt Jaar un na sien Grootmoder lopen«, meen Kiwitt.
»Nee, dar is he nich ankamen, heff al hinschickt. Wenn de arm Jung man ni to Water gaan is! Jochen, Du hest em doch nix daan?«
»Beware, nee! Ik kunn em eerst narms seen un funn em toletzt in de Hütt.«
»Sleep he?« froog Kiwitt.
»Nee, he ween, aver wat em feel, kunn ik ni rutkrigen.«
»Dat is sunnerbar!« reep Kiwitt un neem sien Schörtfell af; »denn will ik doch gau mal na de Koppel lopen!«
Allens keem to Been un gung na Huus, un bald weer dat ganze Dörp in Alarm as en Weepsennest, wo en Rackersjung mit 'n Stock in rümboort hett.