Maren/Kapittel Ölben
En lütt Stunn to Süden von Rendsborg liggt in en Kluster von Eken un Böken de Hoff Steenholt. Dat Gewees weer domals von butento ni graad staatsch un smuck, denn de Gebüden weren oolt, aver de Besöök harr sien Freud daran, dat nix rümstunn, wat 'r ni hinhöör, un Gaarn, Hoffsteed, Platz vör Döör allens rein un sauber weer. Dat seeg man: hier regeer ni de Riekdoom, aver Fliet un Ordnung.
Dat Gewees weer al dörch veel Hannen gaan, wiel dat op den eersten Anbeet wat hergeev. De olen schönen Bööm, de grote Wischhoff achter 'n Gaarn, en Holt von hoge Eken un Böken geben en prächtig Bild; gung man wider hin op en lütten Barg, wo in ole Tiden mal en Sloß stunn, as de Lüüd vertellen, so harr man en herrliche Utsicht.
Gewöönlich weer de Hoff to düür betaalt. De Tonnentall weer groot, aver dat Land dörchgängig pover, blot hier un dar wuß op en lemigen Grund en schönes Koorn. De een versöch düt, de anner dat, üm sik to bargen. De een heel Schaap, de armer köff Mist, kreeg allens ünner de Ploog un schinner sik un de Peer toschannen. En plietschen Kopp keem sogar op den Gedanken, in de Welt rintoposaunen, Steenholt weer en Oort, wo man de Gesundheit mit Lepeln eten kunn, un nu sleek dat dar rüm op 'n Hoff von bleke Gesichter un kräpelige Lüüd ut Hamborg un anner grote Städer, bet den Buur un sien Fru de Saak över waar un se den Kraam verlopen un verkopen müssen.
Tyge Boysen, Maria eer Vader, harr den Hoff nu al en Reeg Jaren, un wenn he dar ok ni völlig un fett waar, so kunn he sik doch bether so eben bargen. Aver slaben muß he as en Daglöner; he gung morgens mit sien Lüüd to Ruum un keem abends mööd un möör wedder mit eer to Huus. Dat weer un bleev en Kröpelstell, un de Inquarteern in de provisorische Tiet maken de Last ni lichter, an de he droog.
He harr in sien jungen Jaren sik dat Leben woll anners utmaalt, un domals harr he Uursaak darto. Sien Vader harr en groten Hoff an den Rand von de Bredstedter Marsch, un he schick sien Jungs na Husum op de School, den öllsten leet he gar in Jena un Kiel op 'n Dokter studeren; bi sien Afleben kreeg Tyge, de jüngst, dat Gewees.
Tyge Boysen weer nu sien egen Herr, he bruuk nüms to fragen, wenn he wat wull. So heiraat he denn – wat sien Vader nie togeben harr – en arm Schoolmeistersdochter ut Husum, de heel fien un smuck weer, en schöne Bloom för 't Huus, de aver nix verstunn von en Buurnhuusholen, so dat Maren, Tyge sien Swester, dat Regiment in Keller, Köök un Kamer övernemen müß.
Enige Jaar duur dat Glück in Tyge Boysen sien Huus, denn sloog dat Weder üm. To allerlei Unfall in Huus un Feld keem noch, dat he mit en Fründ sik inleet op 'n groten Peerhandel, de to 'n Argen utsloog, un dar weren knapp söben Jaar in 't Land lopen, leeg sien Schipp as Wrack op 'n Strand.
Wenn en Unglück över en Huus herbruust as en Stormwind, de allens tobrickt un verstreit, denn will dat de ole Mood, dat Rotten un Maarten un de goden Frünnen sik darvon sliekt, üm sik na en anner warm Nest ümtoseen. Maren harr en Brüdigam, en riken Koornkoopmann in Flensborg; de much woll glöben, dat eer Utstüür darbi leden harr – he funn en Vörwand un geev eer den Afscheed. Maren, domals en malle, welige Deern, brook ni dat Hart, aver se waar dull, un dat Lachen vergung eer för en lange Tiet. Se harr sik achterna noch en paarmal goot verheiraten kunnt, aver se wies jeden Mann kort af. Eren Broder Tyge, von den se ümmer veel holen harr, wull se nu to Siet staan, för em un sien Familie wull se leben. As allens tosamen brook, reis se to eren Broder Arfest, de Dokter in Altna weer, un heel stillen Raat mit em, un eer en Jaar vergaan weer, weertschaff Tyge op Steenholt.
So deep de beiden ok dalböögt weren, de een dörch verkeerte Spikelaatschoon un Unglück, de anner so to seggen dörch en goden Fründ: as se man eerst egen Sand un Land ünner de Fööt harrn, kregen se bi Arbeit, Sorg un true Kameraadschaft den Kopp wedder hooch.
Lütt Kathrien aver, Boysen sien Fru, fung an to quien un to süken. So lang allens op den Marschhoff in goden Verfaat weer, harr se nix dargegen intowennen, dat Maren Huusholersch speel un eer mennich Arbeit afneem; as aver de schrage Tiet keem, waar se mit Schrecken wies, dat se eren Mann ni bistaan kunn, as sik dat för en Huusfra höört. Se müß seen, dat Tyge mit sien Swester bereken un beraden dee, dat se sülben dat föffte Rad an 'n Wagen weer in de sware Weertschaft un dat se blot noch Kinnerdeern bi eer lütten Gören spelen kunn. Dat freet un teer an eren fledigen Körper. Se klaag nich – wat schull se ok klagen? Tyge droog eer op Hannen, pleeg un begöösch eer as en Kind, wenn eer mal de Tranen in de Ogen stegen. So welk se hin as en kranke Roos, keen Minsch kunn 't möten, un mit en Segen för Mann un Kinner op de bleken Lippen, lee se den Kopp dal un sleep in, still un schöön, as se leevt harr.
Dat smeet en depen Schadden op Tyge Boysen sinen Weg. Aver mööd dörf he ni warrn, he müß vörwarts, veer Paar Ogen segen na em rop, he weer nu eer een un all. Un Maren stunn em to Siet as en Mann, regeer Huus un Kinner un mitto em darto, wenn he mal mööd un mootlos waar. In de Sommertiet keem ok de Broder mal mit sien lütt muntre Fru – dat weren denn glückliche Daag för altosamen. De Dokter leet ümmer en lütt Hölp trüch. Tyge müß dat aver ni weten; Maren harr de Kaß, se streek dat still in un wüß dat eren Broder heel prächtig in Eier, Botter, Kalver un Farken, de se verköff, to verreken, dat he nix mark.
En stille Freud blö in em op, wenn he sien twete Dochter, Maria, anseeg; de lütt Deern harr ganz de lise leevliche Aart von eer Moder, weer smuck un fee un drömerig. Mitto kunn 't Tyge passeren, dat he sik verschraak, wenn se em in 'e Mööt keem, so gleek se eer Moder in Gang un Utseen. Aver Maren harr veel an eer to makeln un to stucken, se kunn de drömige Aart nich utstaan, heel eer aver sünst goot un kleed eer geern smuck un paßlich, besunners as se wies waar, dat eer Broder daran Gefallen funn.
So lepen de Jaren, Tyge un Maren kemen woll vörwarts, aver langsam, langsam, as Snicken, de mit Huus un Kluus en Boom ropkruupt. Un se wullen doch so geern wedder to Kräften kamen, düsse Hökerkraam weer besunners Maren heel toweddern.
Do keem Paul Struck. Ni von sülben, nee, dar weer en Racker von Friwarver un Maakler twischen, aver enerlei, de Mann bee eer, wona se Hitthunger harrn, Geld, veel Geld un en groten Buurhoff. Tyge weer de Saak toweddern, eerst recht, as he Paul kennen leer; – sien öllste, Anna, ja, aan veel Bedenken, aver Maria? He wüß eerst lang nich, wat he schull; wenn he sien Dochter anseeg, harr he Maakler un Frier an leevsten mit Hunnen ut Doorlock jaagt. Aver Maren brook alle Bedenken kort af. Doorheit! meen se, hier weer garkeen Besinnen. De Krieg bröch grote Lasten, un rike Brüdigams weren raar as Nachtigallen in de Marsch. Maria müß goot to sitten kamen, sünst waar se verkamen – se un eer Moder weren Blomen, de dörchut en goden, fetten Grund hebben müssen. Ja, weer he noch de stolte Marschbuur von fröer, denn waarn de Friers in Schoven kamen, nu kunn he luren; he seeg dat jo bi Anna, üm de harr em noch nüms anspraken, un se weer doch en paar Jaar öller as Maria.
So waar Maria half dwungen, half besnackt, de Bruut von Paul Struck to warrn. Tyge Boysen mark recht goot, wo suur eer dat waar, aver he dach, dat waar sik verleren, wenn se man eerst in en Huus regeer, wo man de Sorg ni kennt. De Sorg harr em nu al Jaren lang as en Deuvel op 'e Nack seten, darher wull se em vorkamen as en grulich Gespenst, dat allen Moot döden kann. Wenn he sien Dochter de Sorg von de Döör heel, much he denken, geev he eer den besten Segen mit in de Welt.
As allens mit Paul un Maria in Richtigkeit weer, un de lütt Bruut sik darin funnen harr, as 't schien, do höör Maren eren Broder mal wedder oplachen. Sien Moot keem wedder un de Freud an 't Leben – dat maak eer glücklich, dat harr se wullt. –
Düt all gung Maren dörch 'n Kopp, as se mit Paul un Maria op 'n Wagen seet un torüch föör na Steenholt. Se harr sik dat anners torecht leggt, se wull so lang in Ilenbeck stillsitten, bet Sterlau sik rund un nett utspraken harr. Denn so ring se ok över de Mannslüüd denken much: Sterlau harr eer Tovertruun; eer scharpen Ogen, de eer selten bedragen harrn, weren wat an em wies waarn, wat echt ween müß. Aver noch kunn se eren Broder de Saak ni vörleggen.
Un hier treed eer Maria in den Weg un op en Aart, dat Maren dat Stillswigen kreeg. Maria leet sik ni hissen un ni locken; Iver un Dullheit, Ficheln un gode Wöör – allens weer bi eer verlaren. Dat maak Maren ganz kathoolsch; noch weer eer keen Minsch bemött, de eer dwingen kunn, wenn se wat dörchsetten wull – hier funn se mal eren Meister. Wat un wokeen harr Maria opsternaatsch maakt? Ni ruttokrigen, op keen Aart un Wies! Se sprook von Sterlau, wat de denken schull, ob se em ni meer liden much? se schull em doch ünner Ogen beholen! Maria weer rein ümdreit, se schoov allens mit beide Hannen trüch un see: wenn Sterlau eer wat wull, denn kunn he eer un eren Vader opsöken, se wull ni meer vör em as en ripen Appel uthangen, de komodig to aflangen is. Darbi bleev se, Maren müß sik kuschen un seet nu in grote Verdreetlichkeit un in Sorgen üm eren Broder neffen eer.
Dat weer en stille Faart, kener sprook en Woort, all dre hödden mit eer Gedanken rüm as mit en Tümp Zegen, de all eren egen Gang gaan wüllt.
Endlich heel de Wagen in Steenholt vör Döör. Tyge Boysen, de eben mit sien Lüüd von 'n Disch opstunn, neem eer in sien geruige Aart in Empfang. Maria harr en Farv as en Leilaken un Maren seeg füünsch un bramstig ut – dat müß em opfallen. »Wat is dat mit de Fruunslüüd, Paul«, froog he halfluut, »dar is doch nix passeert?«
»Passeert? nee, wat schull dar passeert ween?« Paul waar hitt un koolt, Maren harr jo allens över sik nemen wullt – de Gedanken bummeln em in 'n Kopp rüm as Strohalms in 'n Küsel. – »Ik wull Di man Maria wedder bringen un mi bedanken, Tyge Boysen, mi bedanken...«
»Bedanken? – woför?« De groten grauen Ogen segen em voll an un leten em ni los.
»Bedanken för Maria – wi hebbt uns – Besinnen is jo dat best, so lang as 't noch Tiet is, Tyge Boysen...«
»Tyge, en Ogenblick – na de Norderstuuv!« reep Maren ut de Döör. »Bring de Peer lever sülben to Stall, Paul, Du weetst, de Voß is tücksch un kunn Malöör maken.«
Paul neem gau den Knecht dat Leit ut 'e Hand un gung mit sinen Wagen af. »Nimm Di vör den Voß in acht, he bitt!« see he un wisch sik mit en rootbunt Taschendook de Steern...
»Wat bringst Du?« froog Tyge binnen.
Maren smeet sik op 'n Stool, as harr se lang staan, un wies op den Sofa eer gegenöver. Denn vertell se em klaar un utförlich, wat sik mit Maria un Paul todragen harr; von Leutnant Sterlau sweeg se.
Boysen harr den Disch to Siet schaben un seet krumm vör eer, Ellbagen op de Knee un de Hannen foolt. So kunn Maren sien Gesicht man half seen, aver se waar doch wies, dat na un na sien Steern en Klöör kreeg, as wenn darachter en hart Gewitter optrock.
»Maria un Paul in een Ramen«, sett se hinto, as se de Hauptsaak vertellt harr, »kunn ni gaan un müß en groot Elend geben. Maria is en egen Kruut, hett allerlei Drööm un Gedanken – se slecht na eer Moder...«
»Laat Kathrien ut 't Spill, Maren, de harr den Handel mit Maria nie togeben!«
»Nu ja, deit Di de Handel leed, Tyge, wat reed ik lang?« see Maren füünsch. »Ik denk daröver anners as Maria un heff opnamen, wat se wegsmeten hett.«
Boysen keem tohööcht: »Wat bedüüdt dat?«
»In enige Weken warr ik mit Paul Struck Hochtiet maken.«
En Ogenblick weer 't in 'e Stuuv boomstill, een keek den annern mit Falkenogen an, as wullen se 'nanner de Gedanken ut 'n Kopp rutlesen.
»So sprick doch!« reep Maren ungedüllig.
He lach luuthals op un sloog sik mit de brede Fuust op de Lenn. »Dat hest goot maakt, Swester! Veel Glück, veel Glück! Du kunnst jowoll den Deuvel un sien Grootmoder en arm Seel afjagen! Wosaken hest dat maakt? Jakob bruuk domols blot en lütt Lammfell, üm sinen Broder den Segen ut 'e Hannen to winnen...«
Maren sprung tohööcht. »Swieg still, Tyge, Du weetst nich, wat Du seggst!«
»Nich? Ik schick Di mit mien Dochter na den Brüdigam, Du schullst eer Huus un Gewees mal en beetjen anrichten un de beiden mit'nanner bekannt maken – is 't ni so?«
»Ganz recht – man wider!«
»Un nu bringst Du mi mien Dochter wedder, un de Bruut büst Du sülben! Segg mal, weer Di so unbannig üm en Mann to doon, so...«
»So harr ik lang een hatt, dat weetst Du, un de dar buten –« se wies na Paul, de ünner de Bööm in Gaarn rümdrisel – »is keen Mann; ik wull dat Vermögen un dat schöne Gewees ni loslaten, denn...«
»Dat is düütlich!« see Tyge koolt. »Du wullt ut de povere Weertschaft rut, dat is Di hier to schraag, Du söchst Dinen egen Weg. Kann Di dat ni verdenken!« He stunn op un gung mit grote Schritten en paarmal in de Stuuv op un dal. Maren stegen de Tranen in de Ogen, aver se wisch eer hastig weg un seeg mit Sorgen na em rop.
»Ik kann Di dat ni verdenken«, see he noch mal. »Nett finn ik dat graad nich, aver ik will swigen – Du hest veel üm mi un mien Kinner daan, dat schall Di ok nu ni vergeten warrn. Aver segg sülben: harrst Du mi nich in düsse Saak fragen schullt? hest Du recht daan an 't arme Kind? Wenn Du al in de eersten paar Daag seen hest, dat Maria dar ganz un garni hinpaß, harrst Du mi do ni gliek mien Dochter wedder toschicken müßt? Worüm hest Du dat ni daan?«
»Kunn ik darbliben, wenn Maria gung? Tyge, ik wull jo eerst...«
»Gott in hogen Himmel, wo is 't mööglich! Also darto bruukst Du mien prächtige Dochter! De arm Deern!«
»Tyge, so laat Di doch bedüden! Ik müch Di jo geern övertügen, dat ik dat nich üm mi, nee, dat ik dat üm Di un Dien Kinner daan heff!«
Boysen schüdd den Kopp. »Dat warrt swaar holen, mien Deern, aver man to!«
»Schull dat to swaar ween, Broder? All de Jaren bün ik bi un üm Di, un dochen weetst Du noch nich, woför ik leev un streev. Wenn ik Di den riken Swigersöön nemen müß, so wull ik Di den riken Swager wedder bringen. Un ik denk, dat schall Di beter to paß kamen, as wenn Maria...«
»Sprick dat nich ut, Maren! Du wullt doch ni Dinen Mann utplünnern, üm Dien Familie op 'e Been to bringen?«
»Wokeen seggt dat?« reep se mit en füürroden Kopp. »So laat mi doch utspreken! Paul süüt dat Geld an as en Kind sien blanken Schörren. He hett dar keen Eer un Weer von, he sammelt un schraapt tosamen un leggt dat bi sik dal, un dar liggt dat as bi den Doden in 't Sarg. He hett dar ni meer von as de Heister, de Ringen un sülvern Lepeln tosamen sleept. Ik will em nix darvon nemen, beware! Aver ik will em darop stüren, dat he sien Hand von sülben apen deit, dat em dat en Freud is, ok mal an anner Lüüd to denken.«
Boysen lach un schüdd den Kopp. »Dat Du noch in Dien Jaren op son narrsche Gedanken kamen kannst! Wenn Paul dat is, wat Du seggst, denn bringt em keen Deuvel von den Geldsack; de Giez is lang bi em begriest un begraut un verknökert. De Giez hett en Dodenhand, de slaten is; wullt Du eer apen maken, denn mußt eer tobreken, sünst geit nich an.«
»Meenst dat?« reep Maren un maak Ogen, as harr se nu wunnen Spill. Se trock ut eer Handtasch en lütt Pakeet in gries Drüddelpapier un smeet dat op 'n Disch: »Hier is dat Reugeld, wat Paul Di friwillig betaalt – stalen is 't nich!«
Tyge schuul dat Paket an: »Reugeld?«
»Wunnert Di dat? Du nöömst de Verlabung jo sülben en Handel.«
»Wokeen hett den Verdrag opseggt?« froog he kort.
»Paul – wat denn?«
»Paul Struck? Hett mien oder Dien Kopp leden, Swester! Du seest mi, dat Maria dörchut harr loswullt von em, un nu is he dat?« He reet dat Finster apen un wink: »Paul, komm mal rin.«
»Tyge, wat maakst Du!« reep Maren hiddelig. »Paul vertünnelt jo allens, wat he anfaat, ik will Di dat jo verklaren!«
»Ut Di warr ik vondaag ni klook, Maren! Dat kommt mi vör, as wenn Du noch een in Sinn behollst. – Segg mi mal, Paul Struck«, reed he em an, as he knapp de Döör achter sik tomaakt harr, »worüm giffst Du mi Reugeld?«
»Reugeld? – je, Boysen...« he keek Maren mal gottverlaten an, »Reugeld – de Verlabung is jo wedder trüchgaan.«
»Wokeen hett opseggt, Du oder Maria?«
»Dat heff ik daan«, see Paul unseker un hopp en Schritt torüch, Tyge drau em mit de Ogen.
»De Saak hett also sien Richtigkeit, Paul Struck, Reugeld mußt Du betalen. Aver woveel? Darbi heff ik doch woll en Wort mittospreken!«
»Du leve Gott, is dat noch ni noog?« jammer Paul un wrung de Hannen.
Maren treed dartwischen un stell sik krigerisch vör eren Broder hin: »Wat schall dat, Tyge? Du weetst noch ni mal, wat Di baden warrt! wullt doch kenen Larm maken oder gar prozessen!«
»Prozessen?« reep Paul angstig, »den Afkaten ok noch dusend Mark in 'n Rachen jagen?«
»Do mi den Gefallen, Paul, un laat mi de Saak, as ik wull, alleen afmaken.« Se strakel em mal över 'n Arm un schoov em ut de Döör, denn keer se sik mit en forsche Wendung na eren Broder üm. »Ik heff mennich Geschäft för Di afslaten, Tyge«, see se halfluut un hastig, »un ümmer weerst Du tofreden, ja, Du seest oft, ik verstunn dat beter as Du. Wullt Du dütmal ümstöten, wat ik afmaakt heff? Du stellst Di jo an, as harr ik in mien egen Tasch handelt – dat verdrütt mi hart! Un nu höör, wat ik segg: Is Di mien Hochtiet dörchut toweddern, so geev ik vondaag noch Paul Struck sien Woort torüch. Du kannst Maria dwingen, wenn Paul noch will, dat se sien Fru warrt, Dien Dochter aver brickst Du dat Gnick. Wullt Du dat nich, so maak en Enn! Paul un Maria wullen beid von 'anner los; Maria kunn sik ni losmaken, denn se harr sik ni sülben bunnen, darüm heff ik em darop stüürt, eer den Ring wedder to geben – dat is mien Wark, un ik glööv, dat is en godes. Nee, nee, ik will Dien Antwoort nich, nu noch nich! Eerst besinn Di, sprick mit Maria un see Di dat Reugeld an, ik bün na en lütt Viertelstünn wedder dar.« Darmit weer se ut de Döör.
Gliek darop keem Maria rin mit verweente Ogen. Se floog op eren Vader to un snukker an sien Bost, seggen kunn se nix. He leet eer Tiet, sik to vermünnern, un denn froog he na un na allens rut; von Sterlau düüd se ok nix an, se much glöben, dat se düssen schönen Droom eren Vader garni wisen dörf.
He trock eer an sik ran un see mit en Toon, de sik deep ut de Bost wrung: »Ik heff woll en groot Unrecht daan, dat ik Di an düssen Mann snören wull, mien lütt Maria. Man still, man still, Du büst jo nu fri, un ik will Di verspreken, dat Du ni wedder to sowat dwungen warrn schallst. Sü mal, ik wull Di jo so hinsetzen, dat Di de Sorg üm dat dägliche Broot nich aflangen kunn...« He keem ni to Enn, se full em üm den Hals un küß un strakel em un see eenmal över 't anner: »Mien gode Vader, ach mien gode Vader, ik will jo ümmer bi Di bliben!« He weer lisen af un see: »Ja, ja, lütt Maria, Du bliffst mien prächtige Dochter!«
Maren geev wieldeß Paul Struck, de buten rümbister un ganz ut 'e Tüüt weer, en fründlich Woort, denn söch se Anna op in de Köök un staak en beetjen na, damit en Maaltiet op 'n Disch keem, drisel ok mal na 'n Stall un beseeg Swien un Kalver, un as Maria ümmer noch ni wedder keem, gung se rin. Se dreep Vader un Dochter Hand in Hand un wüß nu, dat se Babenwater harr.
»Wo is dat rootbunte Kalt bleben, Tyge? dat weer bi uns' Afreis bina fett börnt.«
»Verköfft an Slachter Hök.«
»Wat hest kregen?«
»Veertig Daler – Anna hett handelt.«
»Goden Pries! Sü de ool Deern, kann s' dat ok?«
Maria weer lisen rutsleken, as eer Tante rintreed.
Maren maak mit flinke Hand dat Paket apen, wat noch ümmer insnöört op 'n Disch leeg, un lee stillswigens en lange Reeg Bankzettels, ümmer dusend Mark op een Hupen, vör eren Broder hin. »Wenn Du mal natellen wullt – teindusend Mark!« see se toletzt un sett sik dal.
Boysen harr eer stillswigens toseen, de Gedanken schoten em in sinen groten Kopp hin und her, de hellen Parlen stunnen em vör de Steern, denn see he: »Mi dünkt, Maren, dat Geld kommt mi ni to.«
»Büst Du narrsch, Tyge? He leggt Di dat jo friwillig op 'n Disch! Hier is blot de Fraag, ob Di dat noog is.«
»Meer as toveel.«
»Wat? eerst maakst Du en Helpholen, as wenn Du Paul to Kopp wullt, un nu – wullt Du em ganz kathoolsch maken?«
»Nu ja, mientwegen, aver mi kommt dat ni to – för Maria denn, de ik dat Unrecht andaan heff!«
Maren lach. »De Deern mag dat jo ni liden! fraag eer mal, schallst Di verferen – wat ut Paul Struck sien Hannen kommt, nimmt se nich.« Se trock em an 't Finster. »See mal Dien Schüün an: wo lang kann dat ool pulterige Dack noch dichtholen? Dat feelt Di in Huus an Stuben un Kamern för Dien groten Kinner, Du mußt afsluuts en paar Arbeitspeer hebben – segg Di sülben, is 't nu an de Tiet, teindusend Mark trüchtoschuben un to seggen, de kaamt mi ni to?«
As Boysen, de verlaren ut Finster seeg, nix see, fung Maren wedder an. »Wenn Du dat ni nimmst, so neem ik dat, Paul kriggt 't ni wedder to seen, he waar uns jo in 'e Teen wat utlachen. Dat Geld is mien, wenn Du wullt – nimmst Du dat von mi an? Aver een Beding is darbi: ik warr Paul sien Fru, do ik dat nich, geit dat Geld wedder trüch.«
»Ach so, dat Geld is Koopgeld, keen Reugeld!« froog Boysen rasch.
»Deelwies ja, Tyge, ik smeet mien Persoon mit in de Waagschaal, as Paul krumme Sprüng maak.«
»Goot, Maren, Du büst mi meer weert as teindusend Mark – laat Paul kamen, he kriggt sien Geld wedder!« reep Boysen.
»Dat wi uns vondaag so ganz un garni verstaan köönt!« Maren süüfz mal op, denn rich se sik höger: »Hest Du ganz vergeten, wat wi wüllt, Tyge Boysen? Mal bedüüd Dien Naam wat in de Fresenmarsch, dat seeg man an Knecht un Deern, an Koopmann, Handwarker, Buur un Kaspelvaagt, op 'n Markt un in de Kark; wenn en groot Wark in de Landschaft utricht warrn schull, denn weerst Du een von de eersten in Raat un Daat. As dat Gewees ünner 'n Hamer keem, do brook dat stolte Gebüüd, woto uns' Ollervader vör enige hunnert Jaar den Grundsteen leggt hett, tosamen in Gruus un Muus. Hin is hin – ik bün de letzt, de Di wat vörsmitt, wokeen kann gegen Unglück? Du magst Di darmit trösten, dat Du Dien eerlichen Naam beholen, dat Du nüms bedragen hest, un dat is waar, dat kann ik betügen. Aver de Naam Boysen is wandschaben un hett den Klang verlaren, den he mal harr. See Di doch de Welt an! De dat Geld hett, is Baas, ok wenn 't ut 'n Dreck haalt is – de Armoot mag sik versteken un den Baart holen. Ik weet, wat Di vondaag den Weg vertreden deit – last mi eer nochmal nömen: dat is Kathrien. Du hest in de letzten Weken woll veel an eer dacht un hest eer düssen Handel ünner de Ogen holen un fraagt, wat se darto see. De Antwoort darop hest Du Di sülben geben, Tyge, de kommt ni von Kathrien. – Last mi dütmal utspreken!« reep se dartwischen, as se seeg, dat he wat seggen wull. »Keen Sorg, ik kaam eer ni to neeg! Kathrien kenn sowat garnich, Du heelst eer allens, wat na en Geschäft utseeg, von de Döör – graad ebenso maakst Du dat mit Maria. Du wullst Kathrien tietlebens holen as en Eddelfru – seest Du 't ni so, as Du eer in Dien Huus bröchst? Dat Woort kunnst Du ni waar maken, aver eens kannst Du: Du kannst Di un Dien Kinner wedder ut den Döpel rutbringen. Un dat schull Kathrien ni recht ween? An den Unglücksdag heff ik mi in Seel un Hand schreben: rut ut den Kröpelkraam! Wi mööt wedder na baben! Un büst Du mi dütmal ni to willen, so söök ik Steenholt ni wedder – ik will Di ni meer as en Knecht op Arbeit gaan seen!«
Boysen rich sik tohööcht un geev eer de Hand: »Nu versta ik Di, Swester, de Saak is afmaakt. Aver Du hest noch en Kaptaal in mien Huus staan...«
»Wokeen seggt dat? Paul söcht en Huusholersch, un de hett he in mi funnen, Geld heff ik em ni wiest un ni verspraken. Komm mi nu ni mit allerhand Bedenken, Tyge; dat Paul bi den Handel ni to kort kommt, darför laat mi sorgen. Heff ik Di ni wiest, dat ik allerlei kann?« froog se övermödig, denn se weer voller Gottloff, dat se den harden Knast dörchsaagt harr.
Boysen müß lachen. »Ja, Maren, Du kannst een de Seel üm un üm keren. Aver Du harrst geern ingestaan kunnt, dat Du bi Dien Heiraat ok en beetjen an Di sülben dacht hest!« sett he eernst hinto.
»Ach Du!« reep se vergnöögt un patsch em op de Hand; »wenn ik en gode Maaltiet maak, schull ik denn ni mal mit an 'n Disch sitten? – Nu weg mit dat Geld, Tyge! Un mit den Bu fang bald an, de Handwarker hett nix to doon, Holt, Steen – allens is nu billig. – Dar sliekt Paul noch buten rüm, do mi nu den Gefallen un segg em, dat Di de Saak recht is, un nimm em fründlich as Swager op.« –
Na en lütt half Stunn seten all üm den Disch. Noch weren de Gesichter eernst un nadenkern, aver de Storm harr utraast. Maren lööv Anna von wegen den Kalverhandel und funn den Braden wunnerschöön, eet aver wenig, ebenso Maria; Paul hau in as en Döscher, he harr den Morgen nix eten un mark nu, dat he holl un boll weer. Se sproken över den Krieg un över Inquarteern, un Boysen see, dat jeden Ogenblick twölf Dregunners inrücken kunnen, he wüß noch gar nich, wo he den Offzeer ünnerbringen schull. Maren waar opmarksam, un as se von Disch opstunnen, reep se eren Broder alleen. Se harr sik dat in stillen torecht leggt, dat för Maria wat daan warrn müß, wenn se sik wedder vermünnern schull, un Tyge harr nix dargegen, as se em den Vörslag maak, Maria en Tietlang bi sinen Broder Arfest in Altna ünnertobringen, denn harr he togliek en Ruum meer för de Inquarteern.
Tyge un Paul besegen na Disch de Starken, de achter 't Holt op de Weid weren. Wieldeß spazeren Maren un Maria Arm in Arm na de anner Siet rut in 't Feld; beide weren en beetjen swiegsam, jede harr woll noog mit eer egen Gedanken to doon.
»Nu will ik Di mal wat seggen, lütt Deern, wat Di vellicht munter maakt«, see Maren op 'n mal. »Ik heiraat Paul Struck, wat seggst darto?«
En Sünnstraal sprung ut dat drömerige Oog. »Dat heff ik lang dacht un heff mi daröver freut!«
»Wat? un denn hest mi keen Glück wünscht?«
»Heff ik dörft?« Maria faat eer üm un küß eer: »Heel veel Glück, Tante!«
»Dat is all so wiet in 't rechte Spoor, aver Du hest mi grote Arbeit maakt, Maria. Un nu segg mi endlich mal, worüm Du partu ut Ilenbeck weg wullst.«
Maria töger en beetjen, denn see se lies: »Ick weer bang, dat Leutnant Sterlau blot mit mi spelen wull un mi naher mit Schimp un Schann sitten laten.«
»Wokeen hett Di dat in 't Oor sett? Segg mi dat doch – ich will jo nüms wat doon un rein stillswigen!«
»Doortjn Holm hett mi ool Abel eer Geschicht vertellt – se wull mi sach waarschuun!«
»Doortjn Holm, hm!« Maren plück mal en rootbunt Blatt von en Brammeldoorn. »Hett Sterlau Di wiest, dat Doortjn woll recht hebben kunn?«
»Nee, nie, nie! aver... aver – deist Du mi en groten Gefallen, Tante? Ik müch geern wiet weg von hier, kannst Du ni mal mit Vader spreken?«
»Wat is dat nu wedder – worüm?«
»Mi is seggt waarn, Sterlau sien Batteljoon schull bald weg un keem sach na Rendsborg.«
»Na, dat weer jo nett! Du büst bi Dinen Vader, wat kann Di passeren?« froog Maren un seeg eer scharp an.
Maria fast eer üm un ween, seggen dee se nix meer, so veel eer Tante ok fragen much.
»Du büst en narrsche Deern, ut Di warr ener klook!« reep Maren. Aver se weer in en weke Luun un much woll fölen, dat Maria in de letzten Daag meer Arbeit daan harr as se sülben.
Se weren dörch en small Redder an en Slagboom kamen, un von dar kunnen se Rendsborg liggen seen mit sien grauen Muurn, rode Panndacken, Schosteen un hoge Toorns. »Morgen frö föört wi beiden darhin un denn mit de Baan na Altna, Du schallst Di bi Dinen Oom en beetjen besinnen – nee, nee, nich ümfaten un weg mit de Tranen, Maria! Sü mal, Du hest dat Spill verlopen, ick geev dat aver noch lang nich op un verlaren. Man mutt in Leben driest togripen, wo een wat baden warrt, un wat man in de Fingern hett, fastholen; de provisorische Tiet is ok mal vörbi, un denn, is mi bang, kaamt kole Daag, wo jeder sik freut, wenn he ünner Dack is.«