Civilisation e lingua universal/Tertie Parte/Capitulo 5

by Stefano Bakonyi

5. ORIGINE E CARRIERA del ARAMEICO UNIVERSAL

Nos ha viste, que inter 3000 e 2000 a.Cr. le akkadianos infiltrava se in Sumeria. Subsequentemente inter 2000 e 1000 altere nomades semitic, veniente ex le Steppa Arabic, invade le Crescente Fertile: le arameos in le centro, le hebreos in le ala sud-west, e le chaldeanos in le ala sud-est. Le populo arameo era le plus numerose e le maxime dinamic. Arameos penetra profundemente, retene lor lingua original, assimila le civilisation ex Fenicia, Syria, Canaan et Assyria, e developpa un grande civilisation proprie, nominate "syrio-arameic". Stimulate per le Fenicios, le arameos developpa un scriptura alfabetic de lor lingua, le qual deveni le matre de omne scripturas alfabetic.

Tamben le original lingua del hebreos era parente, on pote dicer: un dialecto arameic. In Canaan le lingua semitic canaanita era currente ja desde mille annos ante le invasion del hebreos, insimul con un civilisation altemente developpate, como demonstra documentos de UGARIT.

Post le establimento in Canaan le hebreos assimila le civilisation del canaanitas, vive e coalesce con le canaanitas (como le akkadianos coalesceva con le sumerianos), intermarita con le canaanitas, apprende parlar canaanita e dismemora lor proprie lingua. Le VETERE TESTAMENTO es scripte in lingua CANAANITA. Secundo le tradition del hebreos le patriarcas hebraic era apparentate con le arameos e maritava feminas arameic. Le patriarca Jakob es nominate expressivemente 'un arameo errante era mi patre' (Deutoronomio 26,5). Alcun seculos plus tarde le hebreos abandona le lingua canaanita e reveni al original lingua del atavos koine al arameico.

Un fortuna pro le civilisation, le lingua e le alfabeto arameic veni per le conquestas assyrie. Assyria elimina le politic independentia de omne populos parlante arameico e canaanita, e expande su imperio super vaste territorios, tamben super le territorio del Sumer-Akkadian Stato Universal.

Subsequentemente mercantes arameic penetra in omne partes del imperio assyrie, et in le territorios adjacente, e dissemina lor civilisation, lingua e scriptura alfabetic. Secundo evidentia historic, le cultura e lingua del arameos conquire e regania continuemente terrenos contra le linguas assyrie e akkadian. Anque le alfabeto arameic supera le difficile scriptura cuneiforme. Le arameico paga le precio de su expansion per simplification et assimilation de multe parolas estranier. - Assi le arameico deveni rapidemente le lingua franc del Crescente Fertile e del territorios adjacente. In le vetere communitates de Assyria le numero de personas parlante arameico tosto supera le numero del personas parlante assyrio - un lingua apparentate con le akkadiano. Quando un arameo recipe un disco scripte in cuneiformes, ille sovente adjunge un memorandum in arameico. Archeologos ha trovate, sub le ruinas de edificios assyrie, tal discos cuneiforme + arameic. Pois, tamben in affares public on usa ambe linguas. Arameic scribas son nominate pro officios governamental. Un fresco datate ab le era assyrie in Til-Barsip (super le cubito del Eufrate) representa un par de secretarios, stante vicin, facente notas, le un super un disco de argilla in cuneiformes, le altere super folio de papyro o pergamena, in alfabeto arameic. On ha discoperite bilingue scriptos in arameico et akkadiano. Ante le fin del septime seculo a.Cr. le arameico ha supplantate le akkadiano como lingua diplomatic, ben que le akkadiano habeva servite como lingua diplomatic durante al minus mille annos.

Nos ha un littera del rege Adon de Fenicia, scripte in arameico al faraon de Egypto, demandante adjuta contra le babylonianos.

In le curso del ultime millennio a.Cr. le colonos arameic in Syria, poco a poco, impone lor lingua super le colonos hittita e filistrin, pois tamben super le canaanitas native, e super le hebreos parlante canaanita. Le lingua canaanita (= hebraic del Vetere Testamento) cade in disuso in le quinte seculo a.Cr. Jam in le quinte seculo le arameico es parlate e scripte in Judea.

De facto, le civilisation syrio-omareic absorbe e substitue le civilisation sumer-akkadian e le subsequente civilisationes de Babylon et Assyria, que habeva durate tres millennios. Le efficientia del civilisation syriaco-arameic es un impressive action de assimilation cultural - como plus tarde le assimilation cultural greco-roman.

Totevia nos cognosce plure factos e rationes historic pro le efficientia assimilatori del arameico. Populos parlante arameico ha incirculate Babylonia inter le secunde e prime millennio a.Cr.. Le arameos mesme infiltra se al nord-west de Babylon inter le secunde e prime millennio a.Cr.. Le arameos mesme infiltra se al nord-west de Babylonia, inter Tigris e le alteplano de Iran. Le chaldeanos, parentes del arameos, establi se in le frontiera meridional de Babylonia. Este populos parlante arameico son reinfortiate, quando le armea assyrie deporta un multitude de populos parlante arameico ex Syria e Palestina. - De plus, le lingua akkadian es ex le mesme familia semitic, como le arameico, de maniera que le akkadianofones non ha difficultate ad apprender e usar le arameico. Tamben le alfabeto arameic era multo attractive al populo, nam es enormemente plus simple e plus clar que le cuneiforme. - Este circumstantias explica le successo del civilisation syrio-arameic in inundar et assimilar le civilisation sumer-akkadian.

Le attraction del syrio-arameic civilisation al populos de Iran es plus remarcabile, proque le linguas del Iran non pertine al gruppo semitic, sed al gruppo indo-europan. - Le civilisation syriaco-arameic habeva plus positive influentia, proque le civilisation syrio-arameic era pacific et avantiava sin aggression militar; - exactemente como postea le civilisation grec in Roma. Le civilisation syriaco-arameic, militarmente victe, supera le victores iranian (medo-persianos) per rationes cultural, et in parte anque per argumentos lingual. Le civilisation syriaco-arameic expande verso le oriente fin a West-India e Asia central.

Post le interregno del barbaros, que seque le cadita del Stato Universal Sumer-Akkadian, le Medo-Persianos ex Iran ha reunite le derelicte dominios del statos successori, e ha adjuncte altere statos - tamben Egypto - conquisite.

Tres linguas

Le medo-persianos concedeva curso official a tres linguas: al elamita, al medo-persiano et al assyro-babyloniano (ultime stadio del akkadiano). Omnes tres era scripte in cuneiformes. Le administration e le vita public non functionava satisfaciente con le tres linguas. Assi le governamento del Stato Universal Medo-Persian debeva recognoscer al latere del tres linguas (mal functionante) tamben le arameico de longe functionante como lingua franc. De facto ARAMEICO deveniva le sol Lingua Universal del Stato Universal Medo-Persian, incluse tamben Anatolia et Egypto, in le quales le arameico non era site in uso como lingua franc, popular.

Le civilisation syriaco arameic recolta un grande victoria cultural e linguistic super le constructores del Stato Universal Medo-Persian, que in fin prefere le uso del aramaico al uso de lor proprie lingua. Lingua et alfabeto arameic ha le iranian populos in le campo del civilisation syrio-arameic.

Como lingua universal de Stato Universal Medo-Persian, ARAMEICO recipe un forma standard, le 'ARAMEICO UNIVERSAL'. Ante le fin del octave seculo a.Cr. le arameico universal reimplacia le local dialectos in omne documentos et inscriptiones official. Le arameico displacia le akkadiano e le scriptura cuneiforme tanto completemente, que illos es dismemorate, passa in oblivion total; e quando post millennios le discos scripte in cuneiformes veni excavate, necuno poteva leger los, e le historia de Sumer, Akkad, Assyria e Chaldea semblava perdite. Solmente in nostre epoca on succedeva decifrar le cuneiformes e discoperir le akkadiano, prime lingua universal del mundo.

Sub le regimento medo-persian, officiales parlante iraniano dicta le litteras e documentos a bilingue secretarios, qui traduce e scribe le iranian parolas in arameico. In Egypto, officiales medo-persian usava le arameico in lor correspondentia con egyptianos e tamben inter se mesme. Textos arameic, datate ab este epoca, es trovate in omne partes de Egypto. Cinque cento documentos scripte in arameico es excavate in Persepolis.

Le conquesta del lingua arameic es ancora superate per le conquesta del scriptura arameic, que era adoptate pro scriber linguas de multe famillias differente. Le alfabeto arameic diffundeva verso est, a traverso Iran, le bassino Oxus-Jaxartes e Panjab, fin al marcas septentrional de China. Ancora in nostre tempore le alfabeto arameic es usate pro scriber le linguas mongole manchu.

Le disfacta del Stato Universal Medo-Persian per ALEXANDRO le GRANDE, era un colpo durissime contra le arameic lingua universal, perque le arameico perdeva su dignitate de lingua official et era reimplaciate per le greco universal (koiné), como lingua official in omne statos successori hellenic del Stato Universal Medo-Persian. Durante le seculos sequente, le arameico universal deveni hibridate per le intrusion del hellenismo; le arameico standard divide se in diverse varietates regional.

Arameico possedeva ancora un vitalitate surprendente. Tamben durante le periodo de adversitate, le arameico continua avantiar in Palestina al costo del canaanita. Assi circa le medie parte del libro de Daniel in le Vetere Testamento (publicate ca. 164 a.Cr.) es scripte in arameico. Tamben le lingua materne del galileos, durante le epoca de Cristo, era le arameico, pro que le arameico era parlate ancora in tote le Medie Oriente, ben que le koiné ja comenciava conquirer le Oriente.

Le historico judaic Josephus Flavius testimonia, que in este epoca le Oriente habeva due linguas semi-universal: Josephus ha scripte su libro del guerra romano-judee in arameico 'pro un medie parte del humanitate' (como dice Josephus) e pois traducte su libro in koiné pro le 'altere medie parte del humanitate'. - In arameico palestinian es le traduction del Pentateucho (le cinque libros de Moses) per le samaritanos, e le Talmud de Jerusalem.

Quasi mille annos de domination et influentia litterari hellenic non poteva supplantar le arameico. Quando le moslem arabes resuscita le civilisation syriaco-arameic in le spatio del extincte Stato Universal Medo-Persian, le soror arabic del arameico face un carriera simile al arameico: Ella substitue tamben le greco universal in le provincias oriental ex-roman.

Le arameico, reincarnate in su soror arabic, retorna plus vive que jamais e supplanta su supplantator - un bravura unic in le historia del lingua universal. Pois le lingua arabic conquire vaste partes de Asia e Africa. Con su vitalitate - hereditage del arameico indestructible - id comencia a formar tamben linguas franc seme-arabic, como le swahili, le haussa, le fulani.

Un altere exemplo de reincarnation del arameico es le lingua canaanita, usate ora como lingua official del Stato de Israel wirt-sub le nomine 'hebreo'. Duo dialectos del arameico servi ancora al judeos como linguas liturgic. Le spirito del arameico, per medio del Vetere Testamento, permea ancora nostre linguas moderne. Tamben le koiné del Nove Testamento, del Septuaginta, de Josefus Flavius e del Patres Christian de Alexandria continua le sintaxe, le metaforas e metonimias del arameico, si que nos pote considerar tal koiné como arameico in mascara grec - tanto le continuitat inter arameico e koiné es firmemente establite.

Ya, in le cursa longe, sovente un outsider deveni victor. In le Stato Universal Medo-Persian le amareico era un outsider absolute contra le persiano, le elamita e le neo-babyloniano (successor del akkadiano), favoritos del vincitores. In nostre epoca multe amicos de un lingua universal pensa al promotion del anglese al lingua universal, durante que le lingua franc emergente del 27.000 parolas universal es ancora incognite. Le autor crede, que este lingua franc incognite va repeter le bravura del arameico e devenir LINGUA UNIVERSAL.