Civilisation e lingua universal/Secunde Parte/Capitulo 8
8. LE CULMINE DEL CIVILISATION GREC
[edit]Post le victoria super le Medo-Persianos seque le periodo del plus alte floration e prosperitate grec, con le guida de Athenas e su decente PERICLES, reelecte durante trenta annos. Athenas habeva ducento mille habitantes. Inter dece habitantes era quatro libere citatanos, quatro sclavos de origine estranier (le nomine sclavo veni de 'slavo') e due libere estranieros. Assì le lingua grec misce se con linguas estranier e comencia a developpar un specie de lingua franc grec simplificate, melio practicabile per estranieros. Un grande gruppo del libere nobile citatanos, le 'aristocratia' (parola usate ancor hodie) vive sin laborar ex le renta de lor terras. Oui vive per labor manual es considerate como homine sin dignitate social. Scolas official del stato non existe. Paupere citatanos con un poco de cultura (ex-soldatos et estranieros cultivate) faceva scola in lor casas private e son pagate per le parentes. Un sclavo conduce 12 pueros al scola. Feminas non pote visitar le scola. Le parola 'paid-agogos' = 'Conductor de pueros' deveni hodie 'pedagoge'. Pueros apprende leger, scriber, musica e le grande poetas. Le assidue juvenes dedica se con passion al atletica. 'Academia' e 'Lykeon' son nomines de scolas, ubi on offereva anque conferentias instructive, si que nostre parolas 'Academia' e 'Liceo' proveni de campos sportive. Le sportes principal son combination de luctar, currer, saltar, jectar le javelina e le disco e le lucta quintuple sub nomine 'pentatlon'. Al pede del Acropolis era le campo sportive del aristocratic juventute, et ibi le filosofos veniva trovar et eliger lor futur studentes. Proque ibi le sport faceva se sin vestimentos, este pre-scola al filosofia era nominate 'gimnasio', 'gymnos' in grec es nude. Solo le nomine supervive'!
Le medicos grec del epoca rejecta le vetere credentia, que le maladias es causate per mal demones. Nunc on cerca le causa natural e apprende multo ex le papyros egyptian. Hippocrates (460-377) es considerate como le fundator del medicina scientific. Le 'juramento hippocratic' es le fundamento moral pro medicos fin a in nostre tempore.
Le prime historia del mundo es scripte per HERODOTO (490-420). Totevia, su obra es un confabulation sin critica, multo in favor del athenieses.
Sub PERICLES (495-420 a.Cr.) le architectura crea un nove Athenas, con splendide templos et edificios public. Con le monumentos grec, celebre in le tote mundo, veni e resta nomines grec in nostre vocabulario del arte. Le teatro attinge alte novello. Tragedias Eschylo (Aischylos), Sophocles, Euripides appare ancor in nostre programmas. Gratias al libertate de caricaturar le tote mundo e non minus le ducente politicos, developpa se tamben le COMEDIA.
Le libros son scripte super rolos de papyro e ponite in corbes cilindric. Illos habe un parte importante tante in le vita intellectual. Non solo libros literari es appreciate, ma tamben libros instructive: de architectura, de sculptura, de medicina, de matematica, de retorica etc.
Developpamento politic: Le grandor de Athenas costava summas immense. Le tributos de Athenas non bastava. Athenas impone altissime tributos al citates subjecte sin conceder le derecto civil atheniese al habitantes de altere citates. In consequentia, nulle sentimento de solidaritat existe in le dominios subjecte - e le tributarios exploitate cerca un occasion de conspirar con potentias estranier pro liberar se del servitude atheniese. Tal occasion presenta se ben tosto:
Sparta et altere citates soveran es jelose del potentia e ricchessa de Athenas. Un long e cruel guerra erumpe inter Athenas e Sparta e lor confederatos. Athenas defende se efficientemente, ma un terribile epidemia de peste occide due tertios del athenieses, incluse Pericles e su due filios. Le guerra termina se con le victoria de Sparta, que institue un regime de pocos, le 'oliqarchia' (nomine usate supervive). Le oligarchia spartan es pejor que le servitude atheniese. Le guerra continua e ruina le population, si que le fermeros debe vender lor terras e va in le citates como proletarios. Le riccos compra le terras e cultiva le plantationes con sclavos.
Le populo grec es ruinate. Plato presenta su vision de un stato ideal, ma necun stato-citate grec voleva sacrificar su soveranitate local. Grecia remane divise e deveni facile preda de un grande potentia estranier.