دیوانی حەمدی/ە
1
[edit]| خەوم دیوە موعەبیر دڵ حەزینە | نیشانەی شادییە عیززەت قڕینە |
| لەگەڵ یارم موقیمی گوڵشەنێ بووین | وتی باغی جینان و حۆری عینە |
| وتم غونچەی نەپشکووتووی دەدامێ | وتی دەم تەنگە ڕەوزەی عارفینە |
| وتم دوو ماری نایە گەردنی من | وتی زلفی سیاهی عەنبەرینە |
| وتم سێوێکی خونساری لە دەم نام | وتی کوڵمی زەریف و نازەنینە |
| وتم دوو نەجمی هەڵهێنا لە قەوسا | وتی چاوی خوماری نێرگسینە |
| وتم ڕۆژی لە شەودا شوعلەوەر بوو | وتی پەرچەم لەسەر تەختی جەبینە |
| وتم جامێ شەرابی دایە دەستم | وتی شەهدی ویساڵی ئەنگەبینە |
| ئەگەر خەو مردنە بەم نەوعە خۆشە | جەهەننەم دارە فەرش و بەرد سەرینە |
| ئیتر ناچێتە خەو مەعلوومە چاوم | لەبەر بێ تالیعی حەمدی ئەمینە |
2
[edit]| مەبە غافڵ یەکێ بگرە دوو بەردە | کە دنیا هەر هەوایی حەڕڕ و بەردە |
| بچووک و گەورە زانیوتە نەتیجەی | گەزێ ئەرز و دوو گەز جاو و سێ بەردە |
3
[edit]| بنواڕینە ئەم نەشئەیە ئەمڕۆ لە دڵایە | هەر لایێ دەچی دەم لە دەم و دەس لە ملایە |
| دوو بیستی من ئەمڕۆ وەکوو پەنجا لە چلایە | بەم نەوعە خوایا کە بڕۆم بچمە چ لایە |
4
[edit]| لە ئەحواڵی زەمانە گفتوگۆ ناکەم خەرافاتە | هەموو عالەم کە سەرمەستی مەیە و دنیا خەراباتە |
| ڕەئیسی بەزمی عوشرەت سۆفییێکی وشکی بەدخوڵقە | ئەنیسی مەجلیسی خەڵوەت ئەگەر لۆتی نەبێ لاتە |
| خەمیرەی تۆ بلوورە چونکە مەنعی ماوەڕا ناکا | لەژێر پێتا ببێ لەعلێ ئەڵێی ئەنگوشتەری پاتە |
| بە نیسبەت شەوقەوە لازم دەکا بۆ سەیری جانانە | لە عەینی دیدە نابێ وەک بەسەر هەرچی مەساماتە |
| خەیاڵی وەسڵ ئەکەم هەجری موئەببەد دێتە بەر چاوم | نەتیجەی وەسڵ گەر ڕاستت ئەوێ مەرگی موفاجاتە |
| لە حاڵی من خەبەر نادا بەتۆ عەرزە وەکوو ڕەهبەر | نوشتەیی حەک دەبێ باقڵ ئەویش فەرقی تەماشاتە |
| بە گوێی هەمڕازی تۆ دا ئاشنا نابێ فیغانی من | لە برسی قەت ئەپرسێ ئەو کەسەی تێری تەعاماتە |
| ئەجەل فرسەت بدا بەم یەئسە حەمدی عەینی ئومێدە | کە زەحمەت ڕەحمەتی هێناوە هیجرەت بۆ مولاقاتە |
5
[edit]| دوڕی ئەشکم لە عەکسی خوێنی جەرگم عەینی یاقووتە | وەرە ئەم خەزنەیە لێوانی یاقووت و دوڕی ڕووتە |
| کە لاچوو پەرچەمت ئەمشەو وتم ڕۆژە کە نەمزانی | شەمس تەنویری وا ناکا ئەمە هەر جیلوەیی ڕووتە |
| من و دڵ قیبلەمان هەردوو موقابیل کرد موتابیق تۆ | لەگەڵ میحرابی کەعبە تاقی ئەبرۆت کەچ نییە جووتە |
| لە بێداد و ستەمدا بۆ منی بێچارە سەربەستی | سەوادت بۆتەوە جانا ئەمە هەر کردەوەی زووتە |
| منی ئافەت زەدە قەدرم چییە بنواڕە شێری نەڕ | لە بێشەی زامداری تیری غەمزەی چاوی ئاهووتە |
| لەبی زەخمم لەبەر شەوقی تەڵەب دووبارە شەققی برد | دەڵێی مەیلی دووبارە زەربی تیغی دەست و بازووتە |
| تەپووکۆی سەیدی بێچارە لە خۆشی وەسڵی سەییادە | کەچی مردم نەهاتی بێ بەڵا بی هەر ئەمە خووتە |
| شکافی سینەکەم پەیوەستی هەر ناکا دەوا قوربان | ئەگەر ڕەحمت هەیە موحتاجی هەودایێکی گێسووتە |
| شوعاعی ڕوومەتت موشکیل بوو حەللی کردەوە حەمدی | بە دەر وەک نوقتەیی پەرگاری حەپسی دائیرەی مووتە |
6
[edit]| جەلالی سەرکەشانی باغی عالەم جوملە بەربادە | مەڵێن سەروی سەهی قامەت لە تەرفی گوڵشەن ئازادە |
| میسالی غونچە و گوڵ پاک تینەت شاهیدم زۆرە | ئەوی ئەمڕۆکە دڵتەنگە سبەینێ خوڕڕەم و شادە |
| بە تێشەی تەعنە عاشق بەرببێتە بێستوونی چەرخ | مەڵێن شیرین نییە نامەرد تەقازای عەشقی فەرهادە |
| لە بەحری نەگبەتیشدا هەر بە قەدرە وەک گوهەر عاریف | بە نادان نابڕێ بەحری جەلالێکی خودا دادە |
| لە باسی پەرچەما هەر وەک زمانی شانەیە خامەم | لە وەسفی قامەتا تەبعم میسالی قەددی شمشادە |
| بە مەرگی زاڵمی مومسیک ڕەوایە شین و واوەیلا | لەگەڵ باری گرانا ڕەهڕەوی بێ توێشە و زادە |
| ڕژایە دڵ لە شەوقی ڕوومەتت نوورێ کە چاوم بووی | بە ڕۆژە کاری عالەم ماڵی وێران ماڵی ئابادە |
| مەڵێ مەنسووبی کوردی و سالمم حەمدی لە بێ فەزڵی | کە ئەجدادی فەزیلەتمەند گەلێ مەحجووبی ئەولادە |
7
[edit]| جانا وەرە دەمێکە دوو چاوم لە ڕێوەیە | حەشرە مەزەننە بۆیە دوو عالەم بەپێوەیە |
| من عاشقی جەمالی کەسێکم کە کافریش | ئەو حوسنە بابڵێ دەبزانم بە کێوەیە |
| شێواوە سەر لە عالەم و حەیرانە عەقڵی کول | وەستاوە سالیک و هەموو عالەم لە جێوەیە |
| نامەی عەمەل موشابیهی ڕەنگی سیاهمە | ڕۆحم فیدات زەلیلم و چاوم لە ئێوەیە |
| ڕۆژێکی کەس نەپرس و زەمانێکە پڕ لە ترس | بێ ترس و پرس بفەرموو شەفیعت لەمێوەیە |
| حەمدی چییە گوناهی دەبێ قابیلی چی بێ | لوتفێکی تۆ عیلاجی هەموو دەردی پێوەیە |
8
[edit]| بولبول بە خەندە دێت و دەڵێ دەی بڕایەوە | شاخی درەختی عومری شکۆفە ژیایەوە |
| تەقلیدی دیدەکانی منی کردووە زەمین | هەرکۆرە شێوە چەشمەیی تێدا ژیایەوە |
| نەورۆزە جەژنە بۆیە چراخانی عالەمە | یا ئاگری لە عومری شیتا چوو کوژایەوە |
| عەرعەر لە لەنجەدایە لە ڕەقسایە سەروەکان | بەرگی چەمەن لە ڕەنگی زموڕڕود کرایەوە |
| خەیرولخەلەف نیهالی لە جێدایە سەوز و تەڕ | داری بە بەفر و بادی زمستان شکایەوە |
| گوڵ دەستی یاسەمینی لە ملدا بە شەرمەوە | فەرمووی زەمانی بولبولە جا بێتە کایەوە |
| وا تێدەگەم لە بەزمی چەمەندا چراچییە | لالە کە ڕۆنی شەونمی کردە چرایەوە |
| بۆ گەردەنی هەمیشەبەهارە کە زلفییە | عوقدەی دەمی سییاهی ڕەیاحین کرایەوە |
| قەترانی تێ تکاوە ئەگەر داغی دڵ نەبێ | یا سورمەیە بە دیدەیی نێرگس گەشایەوە |
| لیمو قەدەح لە چاوی ترنجە کە نۆشی کرد | بەدمەست و سەرکەشە بەشی خورما نەمایەوە |
| هەنگامی وەسڵە شەست پەڕ و مینا بەیەک ئەگەن | پەردەی زەفافە قەوس و قەزەح ڕاکشایەوە |
| گەردن کەچە وەنەوشە لە زەنبەق سەلام ئەکا | نیلوفەرە بە قەهقەهە لێوی کرایەوە |
| بووکانە ئەرخەوانە لە تارایی پەمبەیی | خوێنی دڵی بە غەمزەیی نەسرین تکایەوە |
| چەترێکی بێ بەرە کە درەختانی نارەوەن | خیوەت کە دووبەرە نییە سێبەر بە لایەوە |
| گریەی عینەب بە باوەشی بادامەوە دەڵێی | تیفلێکی شیرەخۆرە بەبەر مەمکی دایەوە |
| هەر عەتری بیدمشکە نەسیمی سەحەر کەدێ | نەی دێتە ڕەقس و لەنجە دەخاتە سەمایەوە |
| خوێنی ئەمەندە گەرمە گوڵی ئاتەشی سەحەر | لوئلوئی شەونمی لە مەراقا توایەوە |
| پەستی مورادە حیکمەتە باڵایی شۆڕەبی | وەر نە جوانە قامەتی بۆ چی چەمایەوە |
| کەو کۆساری گرتووە سەحرایە مەسکەنی | هودهود بە تاج و حاجی بە شان و عەبایەوە |
| تەبریکی ساڵی تازەیی بازە مرادی کوند | هاتۆتە دەر لە خەڵوە بە ڕیشی ڕیایەوە |
| حەمدی نەبێ خولاسە بە جەمعی خەلایقا | عومرێکی تازە لەززەتی تازە بەشایەوە |
9
[edit]| خوێنی دڵی فەرزانە بە دێوانە حەڵاڵە | بۆ کافری موتڵەق مەی و مەیخانە حەڵاڵە |
| مەی ڕاستە حەرامە کە دەڵێن ئەما بە تەنها | ئەسبابی موهەییا کە بۆ ڕەندانە حەڵاڵە |
| نامەردییە هەرچی بە شەریعەت کە حەرامە | ئەو کردەوەیەی لایقی مەردانە حەڵاڵە |
| باسی مەکە تەشویشی عەقیدە کە دەکا زلف | دڵ چاکە ئەوە هەر بەدەمی شانە حەڵاڵە |
| خۆکوشتن و سووتانە تەقازایی موحیببەت | هەرچی کە بکەن بولبول و پەروانە حەڵاڵە |
| مەی دوژمنی ئیمانە دەفەرموون کە مەلاکان | بیخۆم کە من ئەم دوژمنی ئیمانە حەڵاڵە |
| واعیز لە نەزەر مەنعم دەکا مەقسەدی غەیرە | وەک خۆر نەزەری ڕوومەتی جانانە حەڵاڵە |
| دڵ دیدە پەرستە لەبەر و پشتی برۆیە | ئەم کەعبەیە بۆ سالیکی بتخانە حەڵاڵە |
| جائیز نییە حەمدی بکوژی جوولەکە بێ ناو | بەو دینە بڵێ گەرچی موسڵمانە حەڵاڵە |
10
[edit]| شێواوە، پەرێشانە دڵم حەقیە کە تەنگە | مەحروومە لە دیداری کەسێ شۆخ و قەشەنگە |
| خاریج لە خەیاڵی بەشەرە باسی زەریفی | نەرم و سپی و ناسک و مەهپەیکەر و شەنگە |
| عاشق کوژ و بێ ڕەحم و بە ئاشووب و بە قینە | بێ واسیتە پەیوەستە لەگەڵ ئێمە بە جەنگە |
| گەهـ ساحیر و گەهـ زاهید و هوشیارە گەهێ مەست | حاشا نە یەهوودە نە مسوڵمانە فەرەنگە |
| ئەم باری منە بیخەنە سەر شانی فەلەک جا | ئەو وەختە دەزانی کە دڵم بۆ چی کەشەنگە |
| شەیدایە وەکوو من لە فیراقی وەتەن و یار | گەر فیل و ئەگەر دێو و ئەگەر شێر و نەهەنگە |
| تەئسیری نەبوو دادی من و شەکوەیی یارم | ئەم لەعلی بەدەخشانە دەڵێی پارەیی سەنگە |
| لەو ساوە کە بوومە هەدەفی دیدەیی مەستت | وەک تەرکەشە جلدم بنی موو نووکی خەدەنگە |
| ئەم ئەشکە بە سووری کە نیگاری ڕوخی زەردە | حەمدی ئەسەری هیجرەتی دڵدارە بە ڕەنگە |
11
[edit]| بۆ دیدەنی جانانە عەجەب بوومە سەییارە | گاهێ بە شەمەندەفەر و گاهێ بە تەییارە |
| ساقی بە فیدات بم قەدەحێکم بدەرێ زوو | هەر مەستییە بیکا غەمی ئەم فیرقەتە چارە |
| پەیکانی موژەت هێندە برینی لە دڵم کرد | هەر چەندە دەکەم نایەتە میزانی ژمارە |
| دڵ موجریمی عەشقە بەخودا حەقیەتی دلبەر | بەستوویە بە ئەگریجەوە ئەیدا لە قەنارە |
| بۆ پەنجە دوڕ و لەعلی کە پێ لازمە جانان | هەڵڕێژە دەسا دیدە سرشکت بە عەییارە |
| بازاڕی مەیی و مەیکەدە بۆ چی دەشکێنی | بەم مەستییە، بەم نەشئەیە، بەم چاوە خومارە |
| باکی نییە حەمدی لە دەمی خەنجەر و شمشێر | ئەبرۆتە کە دەبڕی جگەری هەر بە ئیشارە |
12
[edit]| تەهی دەستە سەخی ئەخز و عەتا هەروەک قەمەر بەشیە | خەسارە ڕەنجی مومسیک نانە سک وەک ڕەنجبەر بەشیە |
| لە بەزمی عالەما ساقی کە چەرخی سوفلە پەروەر بێ | لەباتی مەی ئیتر ئەهلی هونەر خوێنی جگەر بەشیە |
| لەبەر سۆزی فیراقت شەو بە دڵ نابێ بکەم یادت | بە جێیوادا شەوی وا هەر کەسێ بڕوا شەرەر بەشیە |
| بە یەک جلیوە بە پێ چوونی کە دیم سووتاندمی فەرمووی | سەفەر بۆ کۆیی من هەرکەس بەسەر نەیکا سەقەر بەشیە |
| بە لێوی وشکەوە گریانی عوششاقی کە بیست فەرمووی | بڵێ تینووی بیابانی موحیببەت چاوی تەڕ بەشیە |
| وتم عەکسی سەراپاتی نەگرت ئاوێنەیی چاوم | وتی عەکسی بتان مەردوم هەتا قوببەی کەمەر بەشیە |
| دەخیل ئەی پیری مەی نەشکا خوماری من بە ڕەتڵ و خوم | وتی مەستی نیگەهـ دایم خومار و دەردی سەر بەشیە |
| ئەوی دوژمنمە یاری یار و ساحێب سووئی زەننم بێ | مەلەک بێ هەر وەکوو جانی هەموو لەحزە خەتەر بەشیە |
| لە خوێنی بێ نەوایان پڕ بووە کاسەی کەلی دنیا | بەشی هەر دۆ ڕژانە پیرەژن یەئس و کەدەر بەشیە |
| ئەوی بەدخوو بە خۆیکا تا قیامەت دوژمنی نایکا | کە سەیل خۆراکی چڵکاوە هەمیشە دەربەدەر بەشیە |
| درەختی سەرکەش و بێ بەر لە باغی عالەما حەمدی | وەکوو عەرعەر سەروبەر هەر بڕینی موختەسەر بەشیە |
13
[edit]| لە عەکسی دەستی ڕەنگینت دڵی پەیمانە ڕەنگینە | لە خۆشی لێوی شیرینت مەی و مەیخانە ڕەنگینە |
| کە ئەسراری دەمت بادی سەبای بۆ غونچەیێ هێنا | فەرەح کەوتە دڵی ئێستا گوڵە و خەندانە ڕەنگینە |
| مەگەر خەندە جودایی خستە بەینی لێوی شیرینت | کە پشکووت غونچە هەر عەینی وەک ئەو لێوانە ڕەنگینە |
| لە باسی گەردن و گێسوویی لەیلاکەی دەکا عاقڵ | نەزانی چەندە زنجیری ملی دێوانە ڕەنگینە |
| کە باسی دەست و پەنجەی پڕ نیگاری تۆ دەکەم جانا | میداد و خامە و سەفحە هەموو ئەفسانە ڕەنگینە |
| غەریبت کردە کەعبەی ئەهلی دڵ تەنها بە یەک جیلوە | میسالی حۆریی جەننەت بت و بتخانە ڕەنگینە |
| بە شوعلەی شەمعی کوڵمت بۆ نەسووتێ دڵ کە بیبینێ | وەکوو توتی لە شوهرەتدا پەڕی پەروانە ڕەنگینە |
| وەرە ساقی بە یادی دلبەرە بێ شەرتەکەی حەمدی | بدە جامێ دەخیلت بم قسەی مەستانە ڕەنگینە |
14
[edit]| بە پووڵی نایەوێ ئەم شۆخە هەرچی نەوعی کاڵایە | بەبێ کاڵا تەماشاکە وەکوو گوڵ ئاڵ و واڵایە |
| نیگاری پەرچەم و نەقشی برۆی وەک خەتتی ڕەیحانی | دەڵێی هاتۆتە تەدریسی موحیببەت شەرحی مەللایە |
| گوڵە مەستانە کەچ کە دەرکەوێ با حاشیەی زلفت | دەسووتێ چونکە شەمعی ڕوومەتت وەختی موتاڵایە |
| بە ئەجزایی چەمەن تەشکیلی ئەندامت دەکا بولبول | خەرامان سەرو و گوڵ خەندان و نێرگس مەست و شەهلایە |
| کە تۆ مەیلت بە هیجرانە لە وەسڵم چی منیش وەک شێخ | لەبەر بێ چارەیی کارم دەڵێم ڕاجیع بە مەولایە |
| فیراقت ئاگرێکی خستە سینە هەروەکوو دۆزەخ | لە واوەیلایی دڵ کەوتوومە شک باقڵ لە وەیلایە |
| لەبەر هیممەت بڵندی خۆ نەگەییە دامەنی دەستم | بە میزانی تەبیعەت هەڵچووە کەی کورتە باڵایە |
| وەرە ناسیح تەماشاکە کە حەمدی شێتی شۆخێکە | لە دەفتەرخانەیی ئیجلالی حوسنا ڕوتبەی ئەعلایە |
15
[edit]| دەزانم قاتڵم کێیە چ حەققێکم بەسەر تۆوە | ئەوە خوێنی دڵە دەتکێ بە برژانگ و بە ئەبرۆوە |
| بە بۆنی خست دڵم زلفی کە با هێنایە سەر کوڵمی | بە جارێ کۆمەڵێ عەنبەر وەکوو بخرێتە پشکۆوە |
| لە شەرمی خاڵی ژێر پەرچەم وەنەوشە گەردنی کەچ کرد | وەکوو موجریم خزایە سێبەری بن باڵی شەوبۆوە |
| بە دەورەی مەمکەوە حەڵقەی سەری زلفی تەماشا کەن | دەڵێی گۆچانی عوودی خستە زیوی سافی وەک گۆوە |
| بە جورمی عەشق ئەگەر حاکم سەرم ببڕێ منەتبارم | وەگەر نە توو خودا فەرموو گوناهم کوا بە ئەستۆوە |
| دڕک غونچەی لە دەستایە لە ڕۆژێکی لە چڵ دەرچوو | بەڵێ گوڵڕوو بەدایم وا بەدەس ئینسانی بەدگۆوە |
| لە ئاوی زیندەگی سەهبا و قورسی ڕووی بەچە چبکا | دڵی سۆفی کە دایم وا بەلای دوو خەپلەیی جۆوە |
| لەکن ئەربابی دڵ وەختی شەهادەت ئەووەڵی عومرە | کە مرد حەمدی بکەن شادی بەناوی شین و ڕۆڕۆوە |
16
[edit]| لە زوڵماتی شەوا جانانە شەمعێکی شەبستانە | شەرابی کەیفی عوششاق و نیشاتی بەزمی مەستانە |
| گەهێ وەک بت زیارەتگاهی ڕەندانی خەراباتە | گەهێ ڕەندانە سەر حەڵقەی عموومی بت پەرستانە |
| لە سەحنی گوڵشەنا خۆشخوانە گاهێ هەر وەکوو بولبول | بە ڕەنگ و بۆ گوڵ ئاسا گوڵ نمایندەی گوڵستانە |
| گەهێ بۆ دلبەری ئەسبابی کوردانەی لەبەردایە | گەهێ بۆ ساحیری هەروەک پەری مەستووری فستانە |
| لەگەڵ دڵ حەمدی بۆ سەیر و تەماشا گەر تەماح ناکەی | بەسە ئەم حۆرییە وەک جەننەت و بۆستانە بەستانە |
17
[edit]| بەکفری پەرچەمت کوێری دەبینم نووری پڕ چاوە | بەنووری ڕوومەتت چاوی مونەووەر کوێر و داماوە |
| بەساڵ و سین نییە کاری جیهان شەوقێکە تێ فکرە | گەماڵی کۆنە وەک تووتک بە شەوقە عاشقی ڕاوە |
| وتوویە من شرینقەی ئاوی حەیوان بوو نەجاتی دام | بەڵێ ئەم سنعەتە عیللەت پەڕێنە بۆیە وا باوە |
| مەتینە وەک کڵێسا هەر کەسێ مایل بە ئیبلیسە | خودا خواهیش تەماشاکە ئەڵێی مزگەوتی ڕووخاوە |
| دەخیلە داخڵی تەئریخی کەن ئەم وەزعە بۆ عیبرەت | ئەوی بێ ناوە ناودارە، ئەوی ناودارە بێ ناوە |
| تەجەلی هەر دەکا شەمسی دیانەت موتمەئیننم من | نیهایەت ئەم شەوی دەیجوورە وەخت و ساعەتی ماوە |
| لەگەڵ غیرەت دیانەت لازم و مەلزوومە مەعلوومە | دەماری ئەم موسڵمانانە حەمدی قەت مەڵێ خاوە |
18
[edit]| ئەگەرچی پیرە دنیا سەیر ئەکەی هێشتاکوو منداڵە | وەکوو میوەی شەرابردوو ڕزیوە ڕەنگی هەر کاڵە |
| هەمیشە بیکرە دنیا چونکە مەعشوقی کەسانێکە | خەیاڵی دەرکی بێ کوێرە ئومیدی نوتقی بێ لاڵە |
| هوما ئێسکی سووا هێندە گەڕا بۆ تۆزە ئێسقانێ | کەچی لاشەی قەڵە و دایم لەسەر خوانی قەل و داڵە |
| دڵم پڕ داغە جەرگم خوێنی لێ دەتکێ وەکوو لالە | کە من سووتاوی ئەو لێوەم دەبینم مەسکەنی خاڵە |
| درێژ و کورتی عومری ئەهلی دنیا تابیعی عەیشە | فیدای شامی ویسالێکە لە هەجرا عومری سەد ساڵە |
| بە ڕەنگ و بۆ نییە ئیحسانی دنیا هەر بە ڕێکەوتە | لە نەی شەککەر دەبارێ ژاڵە بەو شیرینییە تاڵە |
| وەرە حەمدی ئەوی ماڵە لە پێش خۆتا ڕەوانەی کە | ئەوەی بێ جێ کە چوو وا چوو ئەوی جێی بێڵی کەی ماڵە |
19
[edit]| مەکە مەنعم لە بتخانە کە نەتدیوە سەنەم کامە | لە جەننەت کەی ئەگەی واعیز کە نەبینی ئیرەم کامە |
| بە تەشریفی ئەگەر ئەو شۆخە مەیخانە موزەییەن کا | بە زاهید بۆ ئەڵێن نامەحرەمە ڕێگەی حەرەم کامە |
| بە دڵ سافی نییە شێخم وەرە بڕوانە پەڕڕەی دڵ | دەزانی جا نیگاری لەوح و ئەسراری قەڵەم کامە |
| وەکوو من میحنەتی هیجران ببینێ گەر شەوێ زاهید | قیامەت جا دەبینێ تێ دەگا گۆشەی عەدەم کامە |
| لە بەزمی وەسڵی جانانا ئەگەر هەمدەم دەمێ بووبێ | دەزانی دوردی مەخمووری شەراب و جامی جەم کامە |
| لە یومنی بادە تەنیا من نەمایەندەی خەراباتم | بەڵێ پیری موغان ئەلبەت ئەزانێ موحتەرەم کامە |
| ئەگەر مەستی نیگاهی تۆ نەبێ مەجنوونە سا حەمدی | بیابانی لەبەر چی گرتە بەر جاهـ و حەشەم کامە |
20
[edit]| لە دنیادا ئەوی باقی بمینێ نیک و بەد نامە | حەسەد ئەلبەت بەبێ ناوان دەبا هەر کەس کە بەدنامە |
| تەماشای عاقیبەت کە بۆ بەد و نیکی عەمەل زاهید | شەوی بەزمم نەتیجەی سوبحە ڕۆژی ڕۆژووت شامە |
| کە نازانی ئیمامەت ئەی ئیمامی سەومیعە فەرموو | سلووکی قامەتی مینا کە سوجدەی بۆ لەبی جامە |
| مەقامی خۆ نەناسینە تەماشای جێی پودەر کردن | بەقەد سەرمایە گەر سەودا نەکا تاجر بەد ئەنجامە |
| گلە نابێ بکەی شێخم کە ڕووم کردۆتە پیری مەی | کە نووری مەی خسووسی بۆ نییە وەک خۆر لەسەر عامە |
| لە فکری ئینتیقاما نابی نەبووە ئەو کەسی مەردە | لەگەڵ قودرەت ئەگەر بووی وادیارە بڵح و کەم فامە |
| بە مار نەدراوە پێ هیشتا کە دەهری کردە زەهری مار | خودا نەیکا کەبیدا جا ئیتر عالەم زەهر کامە |
| زەمانم من بە ئەحواڵی عەدەم زانیبوو تا ئیستا | وجوودە گەر ئەمە تۆبە خودایا ئەی عەدەم کامە |
| تەوەححوش قەت مەکەن ئەهلی موحیببەت قاتیلە سەییاد | ئەگەر سیمورغی بەڕ بێ کوشتەیە یا وەک کەوی ڕامە |
| ئەلفبا خوێنی بوو مەجنوون لە مەکتەبخانەیی عەشقا | بە ڕەسمی سوختەیی ئولفەت کەبابی پوختە هەر خامە |
| لە باڵا و زلفی یارا لا ئیلاهم خوێندەوە حەمدی | بەناوی خوا خودا بۆ سەیری کردوە ئەم ئەلف لامە |
21
[edit]| لە پارسەنگی گەدایانی عەشقدا شا نییە سووکە | من و ڕووی یار، ئەو و پارەی دڵی مسکینی مەفلووکە |
| دڵم بۆ وەک نگین شەق شەق نەبێ تەختی سولەیمانی | لەدەس بەخت نەسردا بێ بڵێن تابیع بە کەرکووکە |
| بە چاوی مەستی جانان نێرگسی شەهلا دەشوبهێنن | کە بادام و نوقڵ کەی قابیلی تەتبیقی خڕنووکە |
| کە سەیری تەوری دنیاخوازەکانم کرد وتم یاڕەب | کە زاوا بن ئەمانە وای بە حاڵی بووک و بەربووکە |
| بە گوێی من گەر بکا سۆفی دەخاتە پشتی گوێی ڕیشی | کە ئێرە جەننەتە جێی کاکۆل و ڕوخساری بێ تووکە |
| زڕەی زنجیر و ناڵەی پڕ لە تەئسیری لە دڵ هەڵسا | چییە سووچی لە زیندانا دیسان مەحبووس و مەترووکە |
| وتوویە حەمدی کوشتەی غەمزەمە بۆ گەردن ئازایی | لە مردنیا دەچم ئامان ئەجەل هەرچی دەکەی زووکە |
22
[edit]| لەسەر ڕوخساری گوڵ شاخی سەمەن ئاسایە ئەو زلفە | بەسەر پشکۆوە هەروەک عەنبەری سارایە ئەو زلفە |
| لەسەر قەت دەردەچێ شەوقی جنوون گەر زەڕڕە عەقڵم بێ | دەزانم سیلسیلەی مەجنوونەکەی لەیلایە ئەو زلفە |
| بە جیلوە لەمعە لەمعە پرتەو ئەڕژێنێ لە گەردندا | دەڵێی سەبحەی شەوە ڕۆژی جیهان ئارایە ئەو زلفە |
| بە پەنجەی شانە ئەفشانی دەکا بۆ مردنی عاشق | لیباسی تەعزییەی زیبەندی باڵایە ئەو زلفە |
| سەبا هیممەت بفەرموو باوەشێنی پەڕڕەیی گوڵ کە | بە ڕەیحانە کە دەستە بەستەیی مەولایە ئەو زلفە |
| گەهێ سەرمەستی نەشئەی ساغیری یاقووتی لێوانە | گەهێ زنجیرەیی ساقی ملی مینایە ئەو زلفە |
| گەهێ مەسنەدنشینی ڕوومەتە هەمڕازی دوو نێرگس | لەبەر چاوی بەدە گەهـ حایلی سیمایە ئەو زلفە |
| کەلامی تەفرەقە و فکری پەرێشانی هەیە حەمدی | لە مەعنادا دەڵێی ئەشعاری بێ هەمتایە ئەو زلفە |
23
[edit]| ڕەفیقی من بە شەو تەیرێکە دەگری دائیما تاقە | ئیتر بۆچیمە هەمدەم نامەوێ ئەم گونبەد و تاقە |
| بە فەرمانت ئیتاعەت هەر دەکەم تاکوو نەفەس مابێ | لە دڵتا هەرچی تەکلیفە بفەرموو گەر هەموو شاقە |
| ئەگەر مەیلت بە بەرگی ئەتڵەسی ئەفلاکە پارچە کەم | گوڵی ئەستێرە شیرینە نەوەک گوڵ سورمە و تاقە |
| ئیدارەی مەشعەلی حوسن و جەماڵی تۆیە مەقسوودی | خودا لەم شەوکەتی ئەفلاک و تەنزیماتی ئافاقە |
| ئەزەل مەربووتی زلف و ڕوومەتی تۆیە دڵ و ڕۆحم | ئەگەر ئیمان ئەگەر کوفرە لەسەر ئەو عەهد و میساقە |
| بە ئیستیحقاقە ئیحسانت ئەگەر ئەهلی بەسیرەت بێ | شەهنشاهـ و گەدا سەیری مەقامی کۆیی عوششاقە |
| مەجازە مەرتەبەی ئەووەڵ کەسێ مەیلی حەقیقی بێ | ئیتر غەدرە بە حەمدی گەر بڵێ واعیز بەد ئەخلاقە |
24
[edit]| ڕەشێنەی چاوی شەوقی دیدەنی یاری سپی کردووە | خوایا ڕوو ڕەشی کەی مانعی دیدارە ئەم بەفرە |
| بە تانەی سەر سپێنەی عەینی عەشقی ئێمە قەت نابێ | وەکوو بەحری سیا گەر مەوج بدا لەم شارە ئەم بەفرە |
25
[edit]| بە نەخچیرانی سەییادان ئەدەن مەردانە ئەو دانە | بەهای خوێنە بە ئینسانی بدەن دوونانە ئەو نانە |
| لە ئەجزای سلسیلەی عالیت بەبێ ئومێدی فەیز و فەڕ | تەماسی پەرچەمی نەبوایە نەیبوو شانە ئەو شانە |
26
[edit]| موبارەکبادی جەژنم لێ مەکەن کەی من ئەوەم جەژنە | کە وەسڵم بۆ مویەسسەر بێ شەویش بێ ئەو شەوەم جەژنە |
| کە من قامەت خەمیدەی باری هیجرانم لە خەودا گەر | سەراپای بەژنی ئەو سەروە ببینم ئەو خەوەم جەژنە |
27
[edit]| بە شانە هەر شەوێ ئەگریجە دابێنی کە تا سینە | ئیتر دڵ هەر تەپ و کۆیە دەزانێ وەختی تا سینە |
| لە سینی و تەشت ئەدا عالەم کە من ئەیدەم لە سینە و سەر | لە خەڵقی وایە ڕۆژ گیرا کەچی داپۆشرا سینە |
28
[edit]| بۆیە من مەستیم لە هوشیاری گەلێ پێ خۆشترە | ئەم خەراباتە کە هوشیاری لە مەست سەرخۆشترە |
| سەیرە هەر کەس ڕوو دەکاتە ئەم خەراباتەی وجوود | کاسەکەی هەر چەندە پڕتر بێ ئەوەندە بۆشترە |
29
[edit]| تۆ لە شەودا بی وەتەن من چۆن بڵێم نەورۆزمە | ئەم گوڵاڵەی ئاڵ و واڵایەی بەهار پیرۆزمە |
| جەژنی چی هەر ماتەمێکی ڕووتە شین و گریەیە | تا هەڵێ ڕۆژێ کە کوردیش پێی بڵێ جا ڕۆژمە |
30
[edit]| ڕووڕەشی وەک هاتووە دی هەر لە جەبهەی غەربەوە | ڕۆژهەڵاتی سوورە ڕوویان نەک لە وەختی حەربەوە |
| ئەم قیاسە هەر کەسێ چاوی ببینێ تێ دەگا | شەرقیی و غەربی دیارە چی بە حەرب و زەربەوە |
31
[edit]| عەکسەکەت پڕ مەحفەزەی چاوە بەجێ جێم کردەوە | لایقی عەرشی دڵم بوو لوتفەکەت ڕێم کردەوە |
| من نەوەی کوردیم و لوتفی تاجداری قەومی کورد | کەوتە دەستی بەستراوی خزمەتم پێم کردەوە |
32
[edit]| مونتەهای بەرزیی بە دیققەت تێ دەفکرم پەستییە | ئیبتیدای حاڵی عەدەم دیارە نەتیجەی هەستییە |
| میحنەتی پەست و بڵندی و زەحمەتی هەستی و عەدەم | دەردی بێ دەرمانن و دەرمانیان هەر مەستییە |
33
[edit]| ئەی وەتەن ڕۆم و عەجەم موشتاقی کوردستانتە | ئیفتیخاری میللەتی کورد شەوکەتی عینوانتە |
| بەستە سەربەرزی ئێواران و سبەینان مانگ و ڕۆژ | وەک نیشانی ئیفتیخاری سنگ و نەجمەی شانتە |
| بەرق ئەدا و ئەڕژێ وەکوو ئەمواجی گەوهەر چەشمەکان | ئاوە یا ڕۆحی ڕەوانی چەشمەیی حەیوانتە |
| ئاوە یا نوورە لە عەکسی خۆر کە دەبریسکێتەوە | ئەهلی حیکمەت وا دەزانێ دوڕڕەکانی کانتە |
| گوڵگوڵی سوور و سپی خاڵخاڵی خاکی ڕەش ئەڵێی | پۆدرەیی ڕوخسار و سورمەی ڕشتنی چاوانتە |
| عاشقی ڕەنگی خەزانی تۆیە بۆیە دێ بەهار | فەسڵی هاوین گەرمی مەیلی بەفرەکەی زستانتە |
| بۆ چی ئەنباری زەخیرەی کائیناتە شارەزوور | شەهربازاڕ خوانی میوانە لەبەر میوانتە |
| باسی میوەی تۆ دەکەم بۆیە قەڵەم هاتۆتە بەر | بەستەکانم بستەیی ئەهلی دڵ و عیرفانتە |
| بۆ ئەمەی جارێ بەسەرتا پێ نەنێم ئەفکاری من | یا بەسەر ڕۆیشتنە یا سەربەسەر هیجرانتە |
| پڵپڵەی پشتێنی زێڕینی حەبیبی قەومی کورد | زڕزڕە و پشتێنەیی بەردینی قەد شاخانتە |
| پۆیە سیروان و زەرب بۆ شاڵی چۆغە و ڕانکت | وەک حەریر دیجلەی جەزیرە با ئەدەی بۆ تانتە |
| کورد کوڕەکاژاوی لووتی وا بڵند کردۆتەوە | هەر وەکوو شەمزینی بادین ئارەزووی بەرزانتە |
| ئاسمان و شاخی بەرز و سەتحی ئەرزت دەردەخا | ماڵی کوردیت و ئەوە دیوار و حەوشە و بانتە |
| پەیکوڵی تا قەسری شیرین ڕاکشاوە پێی کوڵی | دەستی قەندیلت درێژە بۆ چراچی وانتە |
| پیرەمەگروون تاجی شاهانەی بەسەر بەرزی فڕاند | تەم دەماوەند داگرێ مەحجووبی هەورامانتە |
| خەتتی دیوانی شکستەی گرد و لووتی بەرزی شاخ | وازیحە بۆ سەربەخۆیی توڕڕەیی فەرمانتە |
| جار بە جارحەمدی گلەت گەر لێ بکا ناحەق نییە | جەردە ڕامەگرە نەڵێن خەڵقی کە جانی جانتە |
1927
34
[edit]| وەک هەوا کەوتوومە گێژی گونبەدی ئەفلاکەوە | ڕەببی بیبینم وەکوو کیسرا بە سینەی چاکەوە |
| بۆ کەسێ تا سەر وەفاداری نەبوو بێ مروەتە | سەیری ئەسکەندەر دەکەن ڕۆیی بە مشتێ خاکەوە |
| چاکە دایم هەر لە پێناوی خراپا ڕۆییوە | گەوهەری دەریا بە دایم وا لەژێر خاشاکەوە |
| هەر شکستی ئەهلی مەعنای مەتڵەبە دەورانی پیر | ڕەش دەخاتە سەر سپی پیسی ئەکاتە پاکەوە |
| ئینتیقامی خۆم دەسێنم جەهل ئەگەر مانیع نەبێ | شوعلەیی ئاهم دەنێمە خەرمەنی ئیدراکەوە |
| خەرقەیی شاهـ و عەسای مووسا لە لام بێ شەوکەتە | فەخری ئێمە وا بە کەوڵی پۆست و دار مەششاکەوە |
| عیبرەتە ئەربابی غیرەت تێبگەن من چی دەڵێم | ئەهلی عیسمەت حەپسە سەربەستی بە لای بێ باکەوە |
| قەومەکانی ڕوپیەخۆرم دێنە بەرچاوم ئەڵێن | گەر بە جۆ بمرێ شەهیدە سەگ بە گۆشتی لاکەوە |
| لاتن و لۆتی نەفامن بۆ نیشات و مەنفەعەت | دەبنە قوربانی سەگێ بێ شک بە باب و داکەوە |
| بۆ نەمانی دین و غیرەت هیممەتی کورد و عەرەب | وا بەسەر لەوحەی کیتابی حەسرەتی ئەتراکەوە |
| تا دەبێتە مولکی ئەربابی حەمییەت کەم دەکا | ئاگری تاجر دەنێتە خەرمەنی مەللاکەوە |
| شەرتە تا ڕۆژی قیامەت دەست لە ئەژنۆ بەرنەدەم | سەر لە قوڕ نێم بۆ سیادەت بەم دڵەی غەمناکەوە |
| بۆ دلێری حەزرەتی مەحموود مەمدووحی جیهان | تاقە یەک گوڵ بوو بە فەرقی پیری ئەحمەد کاکەوە |
| بۆ دوو مەحمودخان ئەمیری سەرحەدی ڕۆم و عەجەم | بوونە ئەسحابی قوڕەیش و چوونە سیلکی چاکەوە |
| ساڵی تەئریخی دەپرسی «ئالی کاک ئەحمەد غەریب» | کەوتە عالەم دڵ حەزین و دیدەیی نمناکەوە |
1919
35
[edit]| ساڵی جارێ هەر دەبێ ئەم شارە بێتە مەزبەلە | یا بە بۆمبا یا بە ئاگر یا بە بارانی پەڵە |
| ئاگرت تێ بەربێ گەردوون وا ئەبێ دەور و خولت | نایەڵی قەت مەزرەعەی ئومێدی کورد بێ دوو پەلە |
| بۆ مەزەڕڕەت هەر تەنەززولتان کە فەرموو بۆ زەمین | عادەتت وایە کە کوردستان بکەیتە مەرحەلە |
| بۆ چی بوویتە مەسخەری ئەرز و سەما ئەی مەملەکەت | بۆ چی بوویتە مەعرەزی ئافات و فیتنە و وەلوەلە |
| خەڵقی وەک تینووی بەراون بۆ نمی باران کەچی | بەو نمە بارانە ئێمەت خستە ئەم مەرگە مەلە |
| یا بە حاڵی ئێمە گریا گوێژە فرمێسکی بەخوڕ | هات و لێشاوی سلێمانی کە خستە زەلزەلە |
| هاژەیی لافاو و گرمەی هەور و چەخماخەی هەوا | لەرزی هێنایە مەلەک ئینسانی خستە هەلهەلە |
| سەددە هەڵدەستێ لەبەر لافاوی کوردستان کە بێ | دیجلە لێڵ و وێڵ ئەکا شەیتان ئەخاتە پێمەلە |
| موقتەزایی خاکە هەر شەیئی کە تێدا هەڵکەوێ | هێندە بەرز و دیارییە وەک دارەکانی سەرکەلە |
| کوندەبووی نەگبەت وەهای زانی کە ئەیوانی جەمە | ئەم کەلاوانەی کە دی گڤ بوو بوو ئەتوت هۆکەڵە |
| پاشی لافاو هەر بەیەک مەوداوە فیرقەی عەنکەبووت | بۆ سەرا پەردە لە شاران کەوتبوونە کەل کەڵە |
| ئەم برینانە زەمانە هەر دەبێ ساڕێژی کا | حەمدی ئەمما بۆ ئەمەش پێویستە سەعی و حەوسەلە |
36
[edit]| مەکتەبە چاوی وەتەن بیلبیلەی تیفلی میللەتە | گەر نەبی مەکتەب وەتەن کوێرێکی ساحێب زیللەتە |
| خەڵقی تازە پێگەیشتووی میللەتن ئەم مەکتەبە | هەر وەکوو باغە موعەللیم باغەوانی سنعەتە |
| بورجی ڕۆژی ئاسمانی دەوڵەتە مەکتەب ئەگەر | ئارەزووتانە وەکوو ڕۆژ شوعلەوەر بن فرسەتە |
| تەربیە و تەعلیم ئەباتە ڕیزی ئینسان وەحشیان | بێ عیلم ئینسان لە ژێر بارا خەریکی میحنەتە |
| ماڵی مەکتەب ڕەببی ئاوا بێ خەزێنەی جەوهەرە | تا هەڵی کۆڵی هەر ئەشیا و کیمیا و حیکمەتە |
| میللەتی کورد وا بە شیددەت ئینتیزاریمان ئەکەن | تێبگەین و پێبگەین زەحمەت نەتیجەی ڕەحمەتە |
| ئیفتیخار ئەووەڵ چرۆی ئەم باغەیە ئەووەڵ بەری | هەر دەمی تامێ ئەدا هەرجێ بەجێ پڕ قیمەتە |
| هەر کەسێ مەکتەب بە ئەرزێکی موقەددەس دانەنێ | دیارە حەمدی ئەو کەسەش مەحکوومی جەهل و نیگبەتە |
37
[edit]| ئاسمانی فکرە ئەرزی پاکی دیوانی قسە | عەرشی قەلبی خاس و عامە تەختی سوڵتانی قسە |
| توحفەیی لایق بە فەخری عالەمی دیبێ خودا | هەر کەلامێکی قەدیمە سەیری عینوانی قسە |
| ڕۆژ و شەو شام و نەهاری لێ ئەکەن ئەم عالەمە | ڕێزەیی نوقسانی نابێ نیعمەتی خوانی قسە |
| پیرەزاڵی پووری زاڵێکە ئەگەر دەستی کەوێ | قەبزەیی شمشێری جەوهەرداری بوڕانی قسە |
| کۆنەباوی شیر و تیری ڕۆستەم و ئەسفەندیار | ئەسلەحەی خامە و زمانە مەردی مەیدانی قسە |
| بۆ دەمی مەستی مەیی ئیدراکە لێوی کردەوە | لەفزی پڕ مەغزە کە بەستەی نەخلی بوستانی قسە |
| شانەیی شمشادی فکری نازکی ئەربابی تەبع | بۆ سەری گێسوویی موشکینی پەرێشانی قسە |
| پڕ لە لەفزی نازکە هەروەک سەدەف بەحری فکر | مەعنییە دوڕڕی یەتیمی ئاوی نیسانی قسە |
| ئاوی حەیوانە لە شیعری ئابدارا غائیبە | باقییە ناوی موئەببەد مەردی دیوانی قسە |
| سەبحەیی سەد دانەیی ئەربابی عیرفانە غەزەل | ڕشتەیی باریکی فکرە لەعل و مەرجانی قسە |
| حەقیە بولبول گوڵ بنێ دایم بە کەللەی سەریەوە | دەستی وەک حەمدی بگاتە چاکی دامانی قسە |
38
[edit]| دەک فیدات بم شاهبازی خێڵی خوبانم وەرە | توخودا ڕەحمت ببێ کەبکی خەرامانم وەرە |
| پەرچەمت لادە لەسەر ڕوومەت بە مەحزی ئیمتیحان | دەفعی زوڵمەت با ببێ ئەی ماهی تابانم وەرە |
| من لە دوور هاتوومە دیدەن بۆ چی بێ مەیلی دەکەی | کافریش بم خۆشە لای خوا چونکە میوانم وەرە |
| ڕوومەتی سافت لە پەڕڕەی گوڵ گەلێ نازکترە | قەد سنەوبەر، دیدە نێرگس، زلف ڕەیحانم وەرە |
| با وەکوو من عالەمێ شەیدایی حوسنی تۆ ببێ | دلبەری مومتاز و شاهی دیدەمەستانم وەرە |
| من لە تەعنەی دۆست و دوژمن زەڕڕەیێ باکم نییە | بمکوژە ئەمما بە شەرتێ نووری ئیمانم وەرە |
| غەیری وەسڵی تۆ لە لای حەمدی نەماوە ئارەزوو | تاکوو ماوم لەحزەیێ ئاسایشی جانم وەرە |
39
[edit]| دیدە بۆ مەغشووشە لێڵایی بەسەردا هاتەوە | هیجرەتە تەشریفی دووبارە لە دەردا هاتەوە |
| مەجلیسی ئولفەت کە گەرمی مەستی نەشئەی بادە بوو | هەر وەکوو ماتەم لە غەم پەردەی بەسەردا هاتەوە |
| دەس لەگەردنکردنی زلفت چ شیرینە خودا | سا لەتیکەی جەرگی شانە بەو کەمەردا هاتەوە |
| تۆ کە هەڵهاتی خۆر ئاوا بوو لە عەکسی ڕوومەتت | شوعلە ئەفشانی بە ڕوخساری قەمەردا هاتەوە |
| توخودا فەرموو بە پێوە بێرە بانی دیدەکەم | با تکەی کەم بێ گڵی زۆرە بەسەردا هاتەوە |
| چاوی تۆ خۆش بێ نەماوە تازە ئومێدی ژیان | لەت لەتی دڵمە لەگەڵ خوێنی جگەردا هاتەوە |
| ئینتیزاری قافڵەی غەم بووم لە ڕێوە بێتەوە | حەمدی وا هیجری موئەببەد خۆ لەبەردا هاتەوە |
40
[edit]| نازی گەردوون بۆ دەکێشم ئەو بە ڕۆژی ڕووتەوە | من بە ماهی نەخشەبێکی شوعلەدەر وەک ڕووتەوە |
| بەر دەخا ئاهووی خوتەن بۆ نافەیێکی میشک بۆ | عەنبەری سارا فرۆشم من لە سایەی مووتەوە |
| تاقی ئەبرۆتم مورادە ڕوو لە قیبلەم بۆ نوێژ | ئەهلی قوبلە چی بەسەر میحرابی تاق و جووتەوە |
| تا قیامەت من منەتباری غەمی هیجرانی تۆم | ئەو دەخۆم و عامییانە نیم بەتەنگی قووتەوە |
| بۆ گەدایی کۆیی جانان سەڵتەنەت هەر مردنە | گەر خودا ڕەحمی لە دڵ نێ بێ لەتەک تابووتەوە |
| عەشقی شیرینت ببێ عاشق لەگەڵ ئەم زوعفەدا | کۆهکەندێکی چ حەققت تۆ بەسەر بازووتەوە |
| دلبەرت ڕۆیی ڕەقیبی کەوتە دوو خاکت بەسەر | حەمدی بنواڕە سەگێکە وا بەدووی ئاهووتەوە |
41
[edit]| موژدە بێ یاران ئەڵێن تەشریفی جانان دێتەوە | وەک هیلالە قامەتم تا بەدری تابان دێتەوە |
| ڕۆژ کە گیرا شەمشەمەکوێرە عەجەب کەوتە سەما | سا دەبا کوێر بێ بینینی ڕۆژی ڕەخشان دێتەوە |
| موددەتێکە موڵکی دڵ وێرانە شاگەردانییە | ساحیبی سواری هەوایە وەک سولەیمان دێتەوە |
| وەک شەوی لێکردووە زوڵمەت دڵی ئیسلامەکان | ڕۆژە جا ئەلحەمدولیللا نووری ئیمان دێتەوە |
| بولبولی شەیدا لە ئەترافی چەمەن بۆ ناڵەتە | گوڵ بە خەندانی وەکوو سەروی خەرامان دێتەوە |
| بۆ حەیاتی تازە بیداتە شەهیدانی وەفا | هەر وەکوو دەریایی عوممان ئابی حەیوان دێتەوە |
| مەسکەنی کێوانە حەمدی هەمدەمی دێوانەگان | تا بەخێرێت ئەو ڕەئیسەی خێڵی ڕەندان دێتەوە |
42
[edit]| وەختە ساڵێکە کە ڕۆژێکم نەدیوە هەر شەوە | مردنە ئەم حاڵە یا ئاخر زەمانە یا خەوە |
| بێ وەفایی گەر نەبێ ڕاستی لە نەگبەت عاجزم | ڕەببی بینێری ئەجەل قائیمەقامی ئەم ئەوە |
| ئەم دڵە لەت بێ لە زوڵمی خەسمی کافر عاجزە | دلبەری بێ شەرت دەزانێ واسیتەی عیجزم ئەوە |
| شوعلە کەوتۆتە دەروونم حیسی ڕووناکی ئەکەم | بەرقی ئاهە یا تلووعی شەمسی ساحێب پرتەوە |
| وەسڵە یا هیجران بێ وەقفە گرۆهی عاشقان | یەک بەیەک حەمدی ئەڵێن نامەرد زەمانی سەرڕەوە |
43
[edit]| تۆ بە چاوی سورمەدار و زلفی موشکین نافەوە | ئاسکەکەی دەوری خەتا بووی کەوتییە ئەترافەوە |
| بەم شەوی هیجرانە فەرموو با چراخانێ بکەین | من بە شوعلەی ئاهی گەرم و تۆ بە مینای سافەوە |
| تۆ کە تاقە غونچەکەی گوڵزاری حوسنی ڕۆحەکەم | چیت بەسەر ئەسبابی تاقە و ئەتڵەس و کیشبافەوە |
| کفرە بۆ چی گەر بپرسی حاڵی خەستەی عەشقی خۆت | با بڵێن کردوویە جارێ ڕوو بەلای ئینسافەوە |
| سالیکی ڕێگەی موحیببەت سەر لە جێی پێ دادەنێ | چی بەسەر چۆلی عیراق و یا بە کێوی قافەوە |
| تا قیامەت با بەرن باری گلەی ئێمە سەلەف | ئاگرێکی وەک عەشقیان نایە دڵ ئەخلافەوە |
| تێ گەیشت حەمدی کە بەندەی شێتییە دنیا و دین | ڕوو ئیتر ناکاتە زاهید چی بەسەر ئەشرافەوە |
44
[edit]| من لە عالەم چوومە دەرچیمە بەسەر ئینسانەوە | ئێستە ئینسانم کە چوومە مەسلەکی حەیوانەوە |
| شێت و شەیدایی نیگاهی چاوی مەستی دلبەرم | پێکەنینم دێ بە کوشتن چیم بەسەر گریانەوە |
| کوڵمی هەڵگیرسا وەکوو ئاگر بە نووری ئابی مەی | دڵ وەکوو پەروانە چۆتە مەجلیسی سووتانەوە |
| کەس نەبوو داوێنی ساقی بابدا ڕەحمی ببێ | خوێنی من بۆ چی دەکاتە کاسەیی خوبانەوە |
| تاجداری خوسرەوانم چونکە خاکی کۆیی تۆم | خاکی کۆی تۆ گەوهەری تاجە بەسەر سوڵتانەوە |
| ئارەزووی وەسڵم لە هیجرانا ئەگەر حاسڵ دەبوو | جا دەبوو بمرم بە داخی یەک نەفس هیجرانەوە |
| حاشیەی پەرچەم عەیانی کردووە سڕڕی جەمال | هەر وەکوو تەفسیری بەیزاوی بەسەر قورئانەوە |
| خوێنی من کەوتۆتە سەر لێوت حەقە بیخۆمەوە | بیدە وەک ساقی کە ئەیدا مەی بەدەم مەستانەوە |
| من فیراری دەوڵەتم ئەمما ئەسیری زلفی یار | شاد و مەحزوونم کە مەشهوورم بە دوو عینوانەوە |
| دەرنەکەوتی بۆیە بەم جەژنە بە ڕۆژوو مامەوە | جەژنی من جەژنانەیی تۆ بێ بە ماڵ و جانەوە |
| تو خودا ڕەحمت ببێ بەسیە ئیتر بنوێنە ڕوو | ئینتیزاری مانگە حەمدی چونکە بەم سەربانەوە |
1920
هەڵەبجە
45
[edit]| لێم گەڕێ واعیز ئیتر سووڕەت پەرستی کارمە | ئەم جەلالە سەیری عەکسی دڵفریبی یارمە |
| خوێنی جەرگم گەر لەدەست و پێ گری هەروەک خەنە | جا دەڵێم خۆزگەم بە خۆم خوێنم لەسەر خونکارمە |
| زەڕڕەبینم بۆچییە گەر زەڕڕە نووری بێ بەسەر | جیلوە بەخشی دیدە عەکسی شەوقی مەهڕوخسارمە |
| چەرخە توخوا با بزانم چۆنە ڕەسمی بت پەرست | ڕووبەڕووی سووڕەت لە خاکە کەوتنم ڕەفتارمە |
| شێوەکەی بێ دەنگ ئەدا ئەم عەکسە تەسکینی بە دڵ | بێ بەشە دەمدەم بە دەم حەقمە کە هەر هاوارمە |
| لەب بەخەندە سوڕەتی جانانە حەمدی سەیر ئەکا | بۆ نیساری بۆیە شیرین وەک شەکەر گوفتارمە |
46
[edit]| هێند دڵم موشتاقی تاقی جووتە کەعبەی ئەبرووە | وا لە عەینی فیتنەدا سوجدەی بە قیبلەی بردووە |
| سەیری ئەم شەوقە بە سەیر و باسی زلفی ئەو گوڵە | موو لە ناوی چاوم و نوکی زمانم دەرچووە |
| با نەجاتی زوو ببێ عاشق لەژێر چنگی ڕەقیب | ئەو مەڕە ناژی لە چنگی گورگی زاڵم بەر بووە |
| تۆ لە شەوقی من دەسووتێی بۆ چی دەیفەرمووی وتم | ئەی شەمع پەروانە لوتفەن فێری کردم ئەم خووە |
| هێند گەڕا دنیا نیهایەت کەوتە دەستی کوفئی خۆی | خوێنی خەڵک و ماڵی عالەم بوو جییازی ئەم شووە |
| وەک لە دووی دنیا گەڕا گەر بۆ عەسای مووسا دەبوو | ئێستە دەستی کەوتبوو بووبوو بە فیرعەون ئەم جووە |
| ناوی حەمدی بۆتە پێخۆری قسە زوو بیکوژن | با لە لوقمەی ئەم دەنی تەبعانە دەرچێ ئەم مووە |
47
[edit]| ڕووم لە تۆیە پرتەوی خورشید و ماهم بۆ چییە | خاکی بەرپێت تاجی سەرمە، تەختی شاهم بۆ چییە |
| کیشوەری سەبرم بە مەعمووری تەسەڕڕوف کردووە | ماڵ و موڵک و شەوکەت و ئیقبال و جاهم بۆ چییە |
| هەر دەمەی نەوعێکە ڕەنگی چەرخی کەچ ڕەفتاری پیر | گریەیی پڕسۆز و خەندەی قاهقاهم بۆ چییە |
| زیکری قادر نەقشبەند لەوحەیی قەلبم دەکەم | نامەوێ ئەسڵەن ئیعانەی کەس پەناهم بۆ چییە |
| خۆشە دەروێشی نەبوونی بۆتە مایەی ڕاحەتی | خەوفی ڕزقی شام و لوقمەی سوبحگاهم بۆ چییە |
| هەر بەیەک نیمە نیگاهت تا قیامەت مەست ئەبم | چاترە فیرقەت لە وەسڵی وا نیگاهم بۆ چییە |
| بۆ عەدو بەرقی هەناسە و بەردی ناڵەم کافییە | حەربگاهـ و ئەسلەحە و نوزم و سوپاهم بۆچییە |
| ڕاحەتی مەملووکی دەروێشانە حەمدی لێم گەڕێ | عەرز و حاڵ و ڕەهبەر و یا دادخواهم بۆچییە |
48
[edit]| یووسفی من سەد زولەیخا عاشق و مەفتوونییە | سەد هەزاری میسلی لەیلا هەر وەکوو مەجنوونییە |
| ڕوومەتی وەک قورسی خورشیدە لە بەرق و شوعلەدا | زلفی شەو جەبهەی ئوفوق چەرخی کولە گەردوونییە |
| بۆتە بۆتە سینە دڵ مەشغووڵی حەللی دلبەرە | ڕۆحی گوڵ لەعلی بەدەخشان و قەمەر مەعجوونییە |
| نێرگس و شەوبۆ و وەنەوشە بەرگی گوڵ سەرووی سەهی | چاو و زلف و خاڵ و ڕوخسار و قەدی مەوزوونییە |
| سفرەیی ئەربابی هونەر کەمتر لە خوانی جەم نییە | دیدە جام و دڵ کەباب و مەی سرشکی خوێنییە |
| شاهێدم زۆرە کە مەیلی ڕۆینت فەرموو وتم | ڕۆحەکەم حەمدی کە دەفڕێ ئارەزووی دەرچوونییە |
49
[edit]| وەتەن عەزیزە دەخیلە مەڵێن گڵی خاکە | گڵی کلێکە سورمەیی عیوونی ئیدراکە |
| مەڵێن تەحجیری کردووە لە ئاو و گڵ بەردی | بڵێن کە جەرگی شەهیدانی کوردی بێ باکە |
| خەڵقی حەقە بە دیجلە بڵێن ئاوە لێڵ و وێڵ | چەشمەی ڕەوانی ئێمە ڕەوان قیبلەیی پاکە |
| شاخی درێژی سەددی سکەندەر نیشان ئەدا | گردی ستوونی بەرزی سەراپەردەی ئەفلاکە |
| گەر گوڵشەنی نەپشکوێت و نەڕازێنەوە چەمەن | حەقیانە کورد دەمێکە پەشێواو و غەمناکە |
| حەمدی دەناسی تورک و عەجەم دیارە ئەجنەبیش | دوژمن بە خاکی کوردن ئەمانەت کە دی ڕاکە |
50
[edit]| بازاڕی عالەمە کە بەقاڵی بە قاڵییە | مەعنا لە مەعنایە قسەی خاڵی لە خاڵییە |
| ڕوو ترش مەکە لە کردەوەی ئەم چەرخە کەچڕەوە | شیرینی ئەم هەوایە بە تاڵی بەتاڵییە |
51
[edit]| بۆ چیمە ماڵ و چیمە بە بەحسی ژیانەوە | وەک نەخلی بەختی کوردە کە دیومە ژیانەوە |
| جێی حاکمی بەبانی بە دەروێشی دا زەمان | ڕێوی ئەخاتە لانەی شێری ژیانەوە |