Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom II/Dębowa

by Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski

Dębowa

[ 24 ]Dębowa, 1.) wś, pow. olkuski, gm. Bolesław, par. Sławków.

2.) D., wś, pow. pińczowski, gm. Filipowice, par. Przemyków.

[ 24 ]Dębowa, wś, pow. pilzneński, o 14 kil. na płd. od Pilzna, a 6 kil. na pl.-zach. od st. pocz. Brzostek. Parafia rzym.-kat. w Jodłowej, dm. 102, mk. 614. Własność większa obejmuje roli ornej 299, łąk i ogr. 24, pastwisk 28, lasu 306 mk.; włościanie mają roli ornej 603, łąk i ogr. 27, pastw. 61, lasu 33 m. Szkoła filialna, kasa pożycz. gm. z kapitałem 1160 zł. Własność Apolonii Jordanowej. Lu. Dz.

Dębowa, ob. Wołowe lasy. Kś. F.

Dębowa buda

[ 24 ]Dębowa buda, 1.) wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Skrawdzie. Roku 1827 było tu 7 dm. i 106 mk.; obecnie liczy 36 dm., 219 mk., odl. od Maryampola 18 w. Tu mieści się sąd gminny okr. II. Folw. D. Buda v. Kolonia, złożony z osady pocztowej Budka i dwóch kolonij, od Suwałk w. 74, od Wejwer w. 14, od Kozłowej rudy w. 5. Rozleg. wynosi mor. 123, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 47, łąk m. 52, pastwisk mor. 18, nieużytki i place m. 6. Budow. murow. 3, drew. 5; gospodarstwo 4-polowe.

2.) D. buda, os., pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Wysoka Ruda; liczy 2 dm., 54 mk. Odl. od Władysławowa 31 w., od st. poczt. Szaki w. 24, od drogi bitej w. 28, od Kozłowej Rudy w. 14, od rz Niemna w. 28. Rozl. wynosi m. 170, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 43, łąk m. 101, pastwisk m. 8, nieużytki i place m. 18. Bud. drewn. 8. Folwark ten przed uwłaszczeniem należał do ekonomii rządowej Leśnictwo. Br. Ch.

Dębowa buda, zaśc. pow. trocki.

Dębowa góra

[ 24 ]Dębowa góra 1.) wś, pow. skierniewicki, gm. Dębowa Góra, par. Żelazna. R. 1827 było tu 16 dm., 148 mk. Dobra Dębowa Góra składają się z folw. Dębowa Góra, z wsi; Dębowa Góra, Balcerów, Ludwików, Dąbrowice (ob.), Rowiska, od Warszawy w. 63, od Skierniewic w. 4, od rz. Pilicy w. 35. Rozległość wynosi m. 1918, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 855, łąki m. 49, pastwisk m. 4. lasu m. 944, nieużytki i place m. 64. Płodozmian zaprowadzony 11-polowy. Bud. mur. 20, drewn. 4. Gorzelnia, browar, młyn amerykański (wszystko poruszane siłą pary), piękna owczarnia i chmielnik. Wieś Dębowa Góra osad 28, gruntu m. 181; wś Balcerów osad 31, gruntu m. 368; wś Ludwików osad 6, gruntu m. 82; wś Dąbrowice osad 9, gruntu m. 85; wś Rowiska osad 15, gruntu morg 205. Gmina D. Góra wchodzi w skład 1 okręgu sądu gminnego, którego rezydencya jest we wsi Dębowej Górze; ogólna przestrzeń mórg 9130, ludność 2735 gł., etat gmin. 1906 rs. rocznie; składka gminna 12 kop. z morgi. Gmina składa się z następnych nomenklatur: Brzozów folw. i wś, Balcerów wś, Dębowa Góra, Dąbrowice folw. i wś, Julków wś, Józefatów wś, Kazimierzów wś, Kwasowiec fol. i wś, Ludwików dwie wsie, Pruszków wś, Rzątków folw. i wś, Rzeczków wś, Rowiska wś, Strobów fol. i wś, kolonia Strobów, Wólka Strobowska fol. i wś Wola wysoka fol., Zajrzew wś, Zalesie fol. i wś, Żelazna folw. i wś, kościół paraf., szkoła; Żelazna fol. poduchowny.

2.) D., wś i folw., pow. kutnowski, gm. Plecka Dąbrowa, par, Bąków. R. 1827 było tu 15 dm., 185 mk; obecnie 20 dm., 212 mk. Folw. D. Góra z attynencyą Ostoja i Kalina, własność Kamilli Grużewskiej, od Warszawy w. 115, od Kutna w. 16, od Soboty w 5, od Pniewa w. 6, od drogi bitej w. 5, od rzeki Wisły w. 20. Rozleg. wynosi m. 814, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 640, łąk m. 19, pastw. m. 63, lasu m. 73, nieużytki i place m. 19. Płodozmian zaprowadzony 16-polowy. Bud. murow. 11, drewn. 11, wiatrak; wś Dębowa Góra osad 19, gruntu m. 57.

3.) D., kol. nad Wisłą, pow. kozienicki, gm. Rożniszew, par. Mniszew. Liczy 8 dm., 85 mk. i 106 m. ziemi kol.

4.) D., wś i fol., pow. opoczyński, gm. Niewierszyn, par. Dąbrowa. R. 1827 było tu 22 dm., 104 mk.; obecnie liczy 15 dm., 146 mk. Dobra Dębowa Góra składają się z folw. Dębowa Góra, nomenklatury wieczystoczynszowej Ruda i attynencyi Bratków, tudzież wsi Dębowa Góra; od Piotrkowa w. 21, od Opoczna w. 21. od Sulejowa w. 7, od rz. Pilicy w. 7. Rozleg. wynosi m. 950, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 439, łąk m. 17, pastwisk m. 60, wody m. 5, lasu m. 253, zarośli m. 161, nieużytki i place m. 15. Płodozmian 9-polowy. [ 25 ]Bud. mur. 4, drew. 15. Nomenklatura Ruda wieczystoczynszowa m. 20, w której jest młyn wodny i papiernia. Rzeka Czarna stanowi granicę północną; są pokłady torfu i kamienia wapiennego. Wieś Dębowa Góra osad 29, gruntu m. 209.

5.) D., os., pow. szczuczyński, gm. Pruska, par Bargłów.

6.) D., os., pow. będziński, gm. Górnicza, par. Zagórze, należąca do dóbr Sielce, własność niemieckich poddanych, sukcesorów Jana hr. Renard. Położona przy drodze zwyczajnej, prowadzącej do osady Modrzejów do wsi Sielce i do stacyi dr. żel. warsz. wied. Sosnowice, z którą to stacyą skomunikowana jest drogą żelazną. Rozległość gruntów dworskich mor. 76, domów dwor. mur. 42. Ludności czasowej 710. Kopalnia wegla kamiennego na pokładzie Fryderyk zwanym, z wychodem zachodnio-północnym. Wyniesienie gruntu nad poziom morza baltyckiego stóp 820. Głębokość do węgli stóp 280. Upad nieregularny od 7 do 12 stopni. Posiada szyby: 1) Jan zwany, w którym grubość pokładu 7 stóp; machiny wodociągowe dwie o sile 500 koni. 2) Mebius zwany, a w nim grubość pokładu do 24 stóp, który to pokład ku stronie Prus rozdziela się na dwa, przedzielone łupkiem, od 7 do 14 stóp grubości. Machina wodociągowa o sile 400 koni. 3.) Nad rzeką Przemszą czarną, 84 stopy głęboki, z machiną wodociągową o sile 240 koni. Kopalnia ta z machiną dobywalną o sile 200 koni, dobywa rocznie do 1,500,000 korcy węgla, zatrudniając 600 robotników. Zarząd tej kopalni, z powodu jej zatopienia się skutkiem zepsucia się wentylów na dole rury wodociągowej, i dla założenia nowych wentylów, sprowadził tu 1871 r. z zagranicy nurków, którzy spuszczali się w szyb przeszło na 30 sążni wodą napełniony, dochodząc do dna tegoż szybu. Br. Ch. i St. Wol.

Dębowa góra, niem. Eichberg, wś, pow. czarnkowski; 55 dm., 463 mk., 455 ew., 5 kat., 3 żyd., 89 analf. Poczta w Dzierznie wielkiem (Gross-Drensen) o 5 kil., st. kol. żel. Wieleń (Filehne) o 11 kil. M. St.

Zobacz też

• Dębowagóra

Dębowa górka

[ 25 ]Dębowa górka, os., pow. sieradzki, gm. Bogumiłów, par. Sieradz.

Dębowa karczma

[ 25 ]Dębowa karczma, folw., pow. ciechanowski, gm. Bartołdy, par. Zielona, od Płocka w. 90, od Ciechanowa w. 20, od Przasnysza w. 6, od drogi bitej w. 3. Rozl. wynosi morg 104, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 80, łąk mor. 14, pastwisk morg 7, nieużytki i place morg 3. Bud. mur. 1, drewn. 3. Folwark powyższy oddzielony od dóbr Janin.

Dębowa karczma, niem. Eichenkrug, os., pow. wejherowski, o 3½ m. od miasta Wejherowa oddalona.

Dębowa kępa

[ 25 ]Dębowa kępa, niem. Eichbusch, os. należąca do wsi Górsk, na końcu przy drodze; pow. toruński, par. Toruń, szkoła Górsk, poczta Pędzewo; ma 2 budynki, dom mieszk. 1; ewan. 20.

Dębowa kłoda

[ 25 ]Dębowa kłoda, wś z folwar. donacyjnym i awulsem Fiołki, pow. włodawski, urząd gm. t. n. w miejscu, par. Parczew. Rozl. 1794 mor., gleba żytnia, 60 dm., mieszk. 533, wtem 500 rzym.-kat., 33 grec. katol. R. 1827 było tu 46 dm., 249 mk.; gm. D. graniczy z gm. Krzywowierzba, Turno, Uścimów, Tyśmienica i m. Parczew; lud. 2620, rozl. 16331 mr., sąd gm. ok. II w os. Ostrów o 15 w., st. pocz. Parczew; do Włodawy 39¾ w. W skład gm. wchodzą: Białka, Bednarzówka, Chmielów, Dębowa-kłoda, Makoszka, Plebania-Wola, Sowin, Stępków i Uhnin.

Dębowa łąka

[ 25 ]Dębowa łąka, niem. Dembowalonka, wś ryc., pow. brodnicki, około 1 milę od stacyi kol. żel. w Wąbrzeźnie. R. 1670 w ręku Stanisława Działyńskiego wojewody malborskiego; 1735 Ewa Szembekowa chorążyna; 1752 Sikorscy; teraźniejszy posiadacz von Hennig. Obszaru ziemi ma z przyległościami 9037 mórg, budynków 46, dom. mieszk. 19, katol. 221, ewang. 112. We wsi szkoła ewang., do której 36 katol. dzieci uczęszcza. Także i kościół jest w miejscu katol., pod wezw. św. Piotra i Pawła, patronatu prywatnego, dawniej był parafialny; r. 1756 Stanisław Leski biskup chełmiński przyłączył go jako filialny do Niedźwiedzia; wioski do tego kościoła należą: Dębowa łąka, Friesenhof, Iwanki i Melkenhof, dekanat wąbrzeski. D. szlach. leśnictwo tamże, należy do wsi ryc. D.; budynków 2, dom mieszk. 1, katol. 4, ew. 2. D. cegielnia, tamże, należy do wsi ryc. D. Budynki 3, dom mieszkal. 1, ewang. 7. Kś. F.

Dębowa łęka

[ 25 ]Dębowa łęka, 1.) Geyersdorf (Ober i Nieder), wś, pow. wschowski, 38 dm., 208 mk., 97 ew., 111 kat., 26 analf.

2.) D., niem. Mittel-Geyersdorf, gm. wiejska, pow. wschowski, 2 miejsc.: wieś D. Ł. i kolonia Laterne, Geyersdorf, 33 dm., 193 mk., 121 ewan., 72 katal., 27 analf.

3.) D., Ober, Nieder, Mittel-geyersdorf i Neuniedervorwerk, domin., pow. wschowski, 2141 m. rozl., 4 miejs., 13 dm., 175 mk.; 93 ew., 82 kat., 31 analf. Kościół parafialny należy do dekanatu wschowskiego. Stac. poczt. i kol. żel. we Wschowie (Fraustadt) o 4 kil. Z D. pochodzi rodzina Dębołęckich, herbu Prawdzic; członkiem tej rodziny był głośny franciszkan Wojciech Dębołęcki, autor dzieła: „Wywód jedynowładnego Państwa etc.“ W XVI w. Ossowscy nabyli D.; z tego czasu przechowuje się w kościele nagrobek z ciosowego kamienia Wojciecha Ossowskiego, zmarłego 1572 roku. W wieku b. właścicielem D. był Aleksander Brodowski, dyrektor generalny ziemstwa [ 26 ]kredytowego, zasłużony obywatel; obecnie przeszła w ręce niemieckie. M. St.

Dębowa-wola

[ 26 ]Dębowa-wola, 1.) wś i folw., pow. kozienicki, gm. Trzebień, par. Magnuszew. R. 1827 było tu 15 dm., 122 mk., obecnie liczy 38 dm., 217 mk. Folw. D. z wsią D. i Basinów, od Radomia w. 42, od Kozienic w. 21, od Magnuszewa w. 7, od Ryczywoła w. 3, od Mniszewa w. 18, od Warszawy w. 67, od rz. Wisły w. 4. Rozl. wynosi mor. 355, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 203, łąk m. 70, pastwisk m. 47, wody m. 1, nieużyt. i plac. m. 34. Bud. mur. 1, drew. 13, pokłady torfu. Folwark pomieniony w r. 1877 na licytacyi przysądzony został Towarzystwu Ziemskiemu, które następnie r. 1878 sprzedało go częściowym właścicielom; tym sposobem obecnie folwark nie istnieje w całości, a tylko wytworzyły się kolonie na prawach dziedzicznych. Wieś D., os. 17, gruntu m. 442; wś Basinów osad 8, gruntu mor. 184.

2.) D., wś, pow. opatowski, gm. Ruda kościelna, par. Sienna. R. 1827 było tu 19 dm., 109 mk.; obecnie liczy 28 dm., 202 mk. i 301 morg. ziemi włośc.; druga część D. woli liczy 2 dm., 31 mk. i 16 morg obszaru. D. wola założoną została w 1491 r.

Dębowa wólka

[ 26 ]Dębowa wólka, wś i folw., pow. radomski, gm. i par. Wieniawa. Liczy 1 dm., 7 mk., 163 morg ziemi dworsk. i 32 włośc.