Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Borkowo
[ 314 ]Borkowo, 1.) gm., pow. sierpecki, należy do I okręgu sądowego (Borkowo-kościelne), ludności 2574, rozległ. 11,484 m., w tej liczbie gruntu ornego 7,126 m.; do gminy należą wsie włośc. Białe-błoto, Borkowo-kościelne, Borkowo wielkie, Gorzewo, Dąbrówka, Karolewo, Kisielewo, Mieszaki, Mieszczyk, Rydzewo, Rachocin, Studzieniec, Sułocin, Wilczogóra, Włóki-piaski (małe i wielkie), Zalesie; oprócz wyż wymienionych nazw wsi należą także dobra prywatne, rządowe i osady młynarskie; Babc-kępa, Babc-Troska, Bobrowo, Dwa-młyny, Lipniak-Nowiny, Swobodzin; wymienione miejscowości należą do par. Borkowo, Jeżewo, Sierpc; w gminie znajdują się 3 szkółki elementarne, kościół katolicki we wsi Borkowo-kościelne, zarząd gminny, sąd gminny, garbarnia, 5 szynków i karczem, gorzelnia, 2 wiatraki, 2 kuźnie, 5 młynów wodnych. Wieś B. kościelne, w gm. B., nad rzeką Sierpienicą położona, ma folwark, który liczy 36 mk., 4 dm., 600 morg. rozl., w tej liczbie 320 m. grunty ornego; osada młynarska zajmuje rozl. 173 m.; wieś włośc. liczy 137 mk., 35 dm., 329 m. rozl.; we wsi znajduje się kościół katol. parafialny, sąd gminny, zarząd gminny; karczma należy do folwarku. Druga wś w gm. B. t. j. B. wielkie lub szlacheckie, ma folwark, który liczy 22 mk., 5 dm., rozległości 944 m., w tej liczbie 737 gruntu ornego; do folwarku należy gorzelnia i kuźnia; wieś liczy 256 mk.; 30 dm.; rozległości 186 m.; we wsi znajduje się szkółka elementarna. Par. B. dek. sierpeckiego 1144 dusz liczy.
2.) B. lub Borutowo (?), wieś włośc. nad rz. Wkrą, w pow. płońskim, gm. Błędówko, par. Cieksyn. W 1827 r. było tu 19 dm. i 163 mk., obcenie 28 dm., 239 mk.; tudzież 562 m. ziemi. Folwark należy do dóbr Cieksyn. Na gruntach B., przy granicy od dóbr Błędowo, znajduje się jezioro Kroczyn, a nad jeziorem góra, na której stał niegdyś zamek Borutowskich, dziedziców Cieksyna. Szczątki tego zamku zniszczył, poszukując skarbów, jeden z dziedziców za naszych czasów. Drzwi żelazne tego zamku złużą dziś do zamykania skarbca kościelnego w Cieksynie. Na granicy od wsi Wrona olbrzymi głaz granitowy, sterczący 8 łokci nad ziemią, zwany dyablim kamieniem.
3.) B., okolica szlachecka, pow. przasnyski, gm. Chojnowo, par. Węgra; w obrębie jej leżą wsie B. Boksy i B. Falęta. B. Boksy, wś przez drobną szlachtę zamieszkała, ma 14 dm., 100 mk., 259 m. obszaru. B. Falęta, wś przez drobną szlachtę zaludniona, ma 444 m. obszaru. W 1827 r. było tu 29 dm. i 127 mieszk., obecnie 21 dm. i 225 mk.; do tej wsi należy karczma, wiatrak i kuźnia.
4.) B., wś rządowa, pow. kolneński, gm. i par. Mały Płock, o 5 i pól wiorst na południe od Kolna, przy drodze bitej z Kolna do Łomży, na wzgórzach piaszczystych, ponad torfiastemi błotami z obu stron rz. Skrody. W 1827 roku było tu 69 dm. i 465 mk.; obecnie 772 mk. i 2887 morg obszaru. Br. Ch.
Borkowo, 1.) wś, pow. inowrocławski, ob. Jaksice, st. poczt. i kol. żel. Inowrocław o 7 kil.
2.) B., wś szlach., pow. wrzesiński; 1208 m. rozl.; 8 dm.; 102 mk.; wszyscy kat.; 47 analf.; st. poczt. Strzałkowo o 14 kil., st. kol. żel. Września o 15 kil. M. St.
Borkowo, 1.) niem. Borkau, dobra i leśnictwo, pow. starogrodzki, własność dawniejszego opactwa pelplińskiego, bogaty folwark, przez rząd pruski wydany w wieczystą [ 315 ]dzierżawę, leży w glebie żyznej; ziemi ma 2265 m., mieszkańców 231, z których 192 katolików, ma szkolę ewang.; we wsi jest gorzelnia. B. jest już wspominane za księcia pomorskiego Grzymisława przed rokiem 1200; miało oddawna obronny gród na wzgórzu, który się nazywał Skosowo. Książę Mestwin II podarował B. cystersom w r. 1274, kiedy się przesiedlali z Pogutek do Pelplina. OO. cystersi chętnie przebywali w B. dla rozrywki, mieli także dość znaczną kaplicę we wsi pod wezwaniem św. Jakóba. W r. 1802, kiedy już cystersów nie było, zasłynęło B. naokół z objawienia N. M. Panny, o której lud wierzył i wierzy, iż się ukazała we wsi nad Bożąmęką; figura Matki B., znajdująca się w tej Bożejmęce, została przeniesiona w uroczystej procesyi do kościoła w pobliskiej Nowej Cerkwi (Neu-kirch), za wyraźnym rozkazem władzy duchownej.
2.) B., niem. Borkau, wś szlach., pow. kartuski, par. i st. p. Żukowo, o 422 st. nad pow. morza, ma 545 m. rozl. (493 m. roli ornej, 4 łąk, 34 pastwisk, 14 lasu). W 1648 r. właściciełe Borkowscy.
3.) B., niem. Gross-Borkow, wś, pow. lęborski, ziemi pomorskiej.
4.) B. jest też, według Kętrzyńskiego, w pow. człuchowskim (?).
Zobacz też
[edit]
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|