Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Borkowice
[ 313 ]Borkowice, ob. Barkowice.
Borkowice, wś, pow. konecki, gm. i par. t. n., w ślicznem położeniu pośród lasów; posiada kościół parafialny, urząd gminny, dwór modrzewiowy z ogrodem, jednym z najpiękniejszych w całej okolicy. Włość ta starożytna należała niegdyś do rodziny Duninów ze Skrzynna, którzy od tej wsi Duninami Borkowskimi się przezwali. Tu oni mieli swój dwór, groby w kościele i długo, aż do końca zeszłego wieku, w ostatku chociaż w połowie, byli jej dziedzicami. Część bowiem Borkowic w XVII wieku należała do rodziny Dzibonich (Gibboni), sławnych kuźników, za Zygmunta III z Włoch do Polski sprowadzonych. Od Borkowskich i Dzibonich przed kilkudziesięciu laty nabył ją Antoni Małachowski, wojewoda mazowiecki, który, skupiwszy okoliczne włości, utworzył obszerne i zamożne dobra Niekłania i Borkowic. Po nim syn jego Onufry, zmarły przed kilkudziesięciu laty, dostawszy B. w spadku, przyprowadził do tej zamożności w jakiej teraz zostają. Kościół tutejszy należy do bardzo dawnych. Podług podania, był naprzód z ciosu w XII wieku przez Piotra Dunina wystawiony; z akt atoli miejscowych widać, że już na początku XIV wieku stał tylko kościół modrzewiowy, który, po trzykroć od ognia zniszczony, zawsze z drzewa bywał odbudowywany. Teraźniejszy murowany wystawił Onufry hr. Małachowski na miejscu poprzedniego, podług planów Franciszka Lanciego i Markoniego; wykończony i poświęcony został w 1846 r. Wielki ołtarz włoskim obyczajem od nawy kościelnej oddzielony, na znacznem wzniesieniu góruje, co wspaniały sprawia widok. Z dawniejszego kościoła znajduje się tu cudowna figura św. Antoniego, z jednej sztuki ołowiu obrobiona, o której takie jest podanie. W roku 1646 niejaki Hilary Mala, górnik ze wsi Niewachlowa, wykopał w górze machnowskiej pod Kielcami trzy granie ołowiu (galeny), tak wielkie, iż postanowiono ofiarować je na chwałę Boską. Wykuto więc z nich trzy statuy: Najświętszą Pannę, św. Antoniego i św. Barbarę, patronkę górników, które rozesłano do ozdobienia niemi trzech kościołów; Najświętszą Pannę kolegiacie kieleckiej, św. Barbarę kościołowi oo. bernardynów w Karczówce, zaś św. Antoniego kościołowi w B. Ciekawa ta statua, wcale nieźle pod względem sztuki wykonana, używa niepospolitej sławy cudowności i zgromadza liczne tłumy pobożnych na odpust w dniu tego świętego przypadający. Tuż za dworem dziedziców znajduje się obszerny i ozdobny ogród w guście angielskim, założony przez hrabin, [ 314 ]Małachowską. Do jego piękności przyczynia się szczęśliwie wybrane położenie, ale sztuka niemało mu dodała. Są tu kioski, groty, cieniste alee, statua Matki Boskiej z ciosu, dłuta Manzla z Warszawy, a nawet kopiec na wzór mogił krakowskich usypany, z którego piękny jest widok na calą okolicę. Obecnie istnieje tu wielki piec fryszerski. W 1875 r. wyrobiono w nim surowcu 50,687 pudów, kutego żelaza 1800 pudów. W 1827 roku Borkowice miały 36 dm. i 325 mk., obecnie mają 38 dm., 339 mk., 3,805 morg. ziemi dworskiej i 336 morg. włośc. Par. B. dek. koneckiego: 3778 dusz. Gm. B. ma 3465 mk., rozległości 11,010 morg., wtem ziemi dwor. 6911 morg., domów 447, s. gm. ok. II Chlewiska o 23 w., st. p. Przysucha. W skład gm. wchodzą: Bolęcin, Borkowice, Bryzgów. Długa-brzezina, Gródek, Kawy, Krosna, Kuźnica, Lusztyk, Ninków, Politów, Radostów, Rudno, Ruskibród, Ruszkowice, Wawrzynów, Wymysłów i Zdunków. Br. Ch.
Borkowice, niem. Borkowizz, wieś, powiat ryski, par. Uexküll, niegdyś własność miasta Rygi.
Borkowice, niem. Borkowitz, wś, pow. olesiński, o milę od Kluczborka, niegdyś należała do krolewszczyzny Bogacica, w parafii Bogacica.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|