Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Bolesław
[ 298 ]Bolesław, wś i os. fabr., pow. olkuski, gm. i par. t. n. Leży przy drodze bitej, idącej od Będzina przez Dąbrowę i Strzemieszyce (st. dr. żel. w. w.) do Olkusza. Odl. od Olkusza 7 w. Istnieją tu kopalnie galmanu i błyszczu ołowianego, należące do sukcesorów Jerzego Kramsty. W 1878 r. działają tu dwie maszyny, odprowadzające wodę, jedna dla dobywania rudy i jedna do przepłukiwania; wszystkie siłą pary. Dobywają rocznie do 120,000 cent. rudy dającej 12% do 26%. Przygotowany do przetopienia galman wyprawiano do hut cynkowych we wsiach: Zagórze i Sosnowice w pow. będzińskim, tudzież do Prus. W 1873 r. dobyto 75,000 korcy galmanu i błyszczu ołowianego, wartości 165,400 rs. Dobywanie to zatrudnia około 600 ludzi. Prócz tego istnieje w B. gorzelnia i browar. B. posiada kościól paraf. mur., przerobiony z kaplicy, którą tu wzniósł w 1627 r. Maryan Chełmski, chorąży krakowski. Od 1798 został parafialnym. Znajduje się tu jeszcze szkoła gminna i urząd gminny. W 1827 r. B. liczył 42 dm. i 467 mk.; obecnie ludność potroiła się przynajmniej i wś przybrała charakter fabrycznego miasteczka. Par. B. dek. olkuskiego liczy 3652 dusz. Gmina B. należy do s. gm. okr. I w Olkuszu, st. p. w Sławkowie, ma trzy kopalnie galmanu, gorzelnie 2, browar, 6 młynów, tartaków 2, fabrykę drutu, gwoździ i łańcuchów, fabrykę rządową do walcowania żelaza, cegielnię, szkolę rządową i prywatną. Ludności 7075.
Bolesław, wś, pow. dąbrowski, z parafią rz. kat. w miejscu, ze st. poczt. i skołą ludową. Kościół paraf. katol. (fund. 1605). Parafia katolicka, dek. dąbrowskiego: 6375 katol., 460 żydów. Należą do niej miejscowości: Kanna (kaplica), Świebodzin, Kosierówka, Pawłów, Tonia, Grądy, Wólka Grądzka, Bór Grądzki, Samocice, Łęka, Podlipie, Kuzie, Strojców, Mędrzychów (kaplica), Kupienin.
Bolesław, niem. Bunzlau, m. w Szląsku pruskim, obw. reg. lignickiej, od 1818 [ 299 ]powiatowe, na prawym brzegu rz. Bobrawy, st. dr. żel. z Lignicy do Kohlfurth, o 110 kil. od Wrocławia, założone około 1190 r. przez Bolesława Wysokiego, księcia wrocławskiego, obdarzone było dawniej wielkiemi przywilejami. Roku 1217 nocną porą napadnięte zostało przez rozbójników, którzy miasto okropnie splądrowali. Hussyci zajęli je 1427 r. W r. 1629 pożar zniszczył bibliotekę i zbrojownię. W r. 1642 poddało się księciu Franciszkowi-Albrechtowi sasko-lauenburgskiemu. Otoczone jest murami, basztami i rowami, i ma trzy przedmieścia. Bolesław szczyci się dobrze urządzonym domem sierót i ma seminaryum dla kształcenia nauczycieli, dwie drukarnie, dwie księgarnie. Mieszkańcy, w liczbie 9000, są niemcy, trudnią się wyrobem sukna, przędzy i płótna, handlem zboża, a szczególniej sławne są tutejsze wyroby garncarskie. W czasie wojny Rossyi i Prus przeciw Napoleonowi I na wiosnę 1813 roku, umarł tu feldmarszałek rosyjski Kutuzow, dla którego stoją tu dwa pomniki. Św. Jadwiga wystawiła tu 1261 kościół katolicki, który 1524 – 1629 był protestanckim, 1690 odnowiony. Kośc. par. ewang. 1833–1835 wzniesiony. Kilka szkół miejskich, 4 jarmarki. Fabryka wyrobów jedwabnych i sukna. Tu się urodził poeta niemiecki Marcin Opitz. Powiat bolesławski ma 18 i pół mili kw. rozl. i 57537 mk., przeważnie ewangelików. Grunta niezbyt urodzajne, znaczne torfowiska. Produkta główne: glina, torf, wapno, węgiel kam., ruda żelazna, piaskowiec, drzewo, smoła, zwierzyna. F. S.
Bolesław, niem. Boleslau, wieś, pow. raciborski, parafia Pyszcz, do dóbr ks. Lichnowskich należąca.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|