Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Biecz
[ 205 ]Biecz, miasto, pow. gorlicki, pod 38°11' szer. półn., 49°9' dług. wschod. od Ferro, byłe miasto powiatowe województwa krakowskiego, stacya pocztowa przy trakcie z Jasła do Grybowa, o 19 kil. od Jasła. Ma 383 domów, 1204 męż., 1246 kob.: razem 2450 mieszk.; z tego 1878 rz. kat., 284 izraelitów. Siedziba c. k. posterunku żandarmeryi, apteka, lekarz, urząd pocztowy i telegraficzny. Parafia łac. w miejscu; kościół farny w pięknym stylu gotyckim, zbudowany juz w 1326 r. Patronem był dawniej biskup krakowski, teraz c. k. rząd krajowy. Szkoła ludowa 4-klasowa, fundusz ubogich żałożony przez królowę polską Jadwigę w 1373 celem wspierania miejscowych ubogich. Majątek zakładowy tej instytucyi wynosi 61187 złr., dochód w 1877 roku 3553 złr. B. leży na pagórku nad rzeką Ropą, przy gościńcu rządowym południowym czyli karpackim. Uboga ludność trudni się przeważnie rolnictwem, a po części także przemysłem tkackim. B., jedno z najdawniejszych miast, posiadało niegdyś zamek i opasane było murami. W roku 1294 nadał je Wacław król czeski kapitule krakowskiej, ale Łokietek w skutek napadu węgierskiego, który omało się niepowiódł, w r. 1311 odebrał je biskupowi Muszkacie i do dóbr stołu królewskiego przyłączył. Tu w r. 1400 ponowili posłowie Jagiełły z posłami cylijskimi zaręczyny króla z Anną, hr. Cylijską, wnuczką Kazimierza W. W 16 wieku Biecz, położony przy głównym trakcie węgierskim, pomnożywszy swą ludność osadnikami niemieckimi, tak zakwitł handlem i przemysłem, że go nazwano „małym Krakowem.“ W okolicznych górach tutejszych tylu ukrywało się opryszków, że w 1614 r., według podania, stracono ich razem w B. 120. To zrodziło potrzebę oddzielnego powołania ludzi do spełnienia wyroków sądu i ztąd stało się miasto to głośnem na calą Polskę nauką i wyzwalaniem się katów. [ 206 ]Teraz z dawnego zamku i murów opasujących miasto sterczą tylko ruiny. Dawną świetność grodu przypominają domy stare gotyckie, okazały ratusz z wieżą starożytną, fara i klasztor reformatów, fund. 1630 przez Mikołaja Ligęzę. Trzeci kościół św. Barbary opustoszały. B. jest miejscem rodzinnem Marcina Kromera historyka, sekretarza trzech królów i bisk. warmińskiego. Dom jego w dobrym utrzymuje się stanie a w przytykającej doń okrągłej baszcie pokazują sklepioną, rzeźbami w ciosowym kamieniu ozdobioną komnatę, w której w r. 1512 miał Kromer przyjść na świat. W farze znajduje się jego portret i tablica, poświęcona przez niego pamięci przodków. Zdobił ten kościół także alabastrowy nagrobek Mik. Ligęzy, starosty bieckiego. Dawniej był bowiem B. siedzibą starostwa grodzkiego. Grunta miasta B. zajmują 2843 morgi. W dykcyonarzu Echarda czytamy, że mieszkańcy z wody rz. Ropy sól warzą a z piany rzecznej siarkę zbierają (!). W pobl. B. piękny las grodzki (jodłowy), łąki grodzkie, góra Strzeszyńska i Królewska studnia. Lekarz Antoni Kotowicz czynił w okolicy B. spostrzeżenia fitofenologiczne i zoofenologiczne; opisał też florę okolic B. (Sprawozd. kom. fizyogr. t. IX). M. M.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|