Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Duliby

by Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski

[ 216 ]Duliby, wś, pow. ostrogski, na północo-zachód od Ostroga o 50 w. położona; przez wieś przechodzi kupiecka droga do mka. poleskiego Dąbrowicy a ztąd do Pińska. Na dwóch wzgórzach rozrzucona, ma cerkiew parafialną, z cudownym obrazem N. Maryi Panny i kaplicą katol. parafii Międzyrzec Korecki. Ta wieś od 200 lat zostaje w ręku Hulewiczów, rodziny licznie rozrodzonej na Wołyniu, szczególniej w pow. łuckim, ostrogskim, zwiahelskim, żytomierskim i owruckim. Na wyjeździe z Dulibku m. Hoszczy poza wsią przy drodze z prawej strony są wiejskie mogiłki; na tych mogiłkach stoi dotąd murowany grobowiec z daszkiem czerepicą krytym; sam grobowiec wszedł w ziemię, napisów nie widać. Naprzeciw tego grobowca stał murowany słup na 2 łokcie szeroki z piedestałem na 3 łokcie kwadr.; na słupie od południa była tablica kamienna, na której ślady liter lecz tak zatartych i popsutych, że nic nie można wyczytać. Dokumenta po przodkach teraźniejszego dziedzica Wincentego Hulewicza o znaczeniu tego pomnika nic nie wzmiankują; jest tylko tradycya, że grobowiec mieści zwłoki Hryhora i Denysa braci Hulewiczów, zwaśnionych o drobnostkę. W ustach ludu mieści się jeszcze inna tradycya że dwóch dziedziców spierało się o granicę i że w najściu jęden drugiego zabił. Samo nazwisko wsi przypomina niegdyś istniejący naród szczepu słowiańskiego Duleby, który to naród za świadectwem kroniki Nestora str. 11 przemieszkiwał nad. rz. Bugiem i bardzo był prześladowany przez Obrzynów albo Awarów; w póżniejszym czasie ustąpili na zachód (Lelewel w dziele o narodach sławiańskich str. 746). Wieś D. jako pamiątka po tym narodzie może pozostała, który ustąpił z ziemi przez siebie zasiedlonej; miejscowość ta była lasami pokryta, obecnie zaś od północy i zachodu niewielkie obszary lasu pozostały. Drzewa są jeszcze bardzo stare a szczególniej dęby, na niektórych liczone słoje dochodzą do 1080 i więcej. Ziemia od wschodu czarnoziem, ku południowi i zachod. koloru szarawego a na północ glinka, grunt jednakże pszenny urodzajny; od zach. są góry kamienia wapiennego, z którego wypalają wapno. Z. Róż.

Duliby, 1.) wieś, pow. bóbrecki, leży o 18 kil. na południe od Bóbrki, o 7 kil. na północny wschód od Chodorowa, o 8 kil. na zachód od Podkamienia, przy gośińcu prywatnym ze Strzelisk nowych do Knihynicz. Przestrzeń pos. więk. roli orn. 466, łąk i ogr. 68, past. 6; pos. mn. 1308, łąk i ogrodów 179, past. 36 m. austr. Ludność rzym, kat. 8, gr. kat. 740, izraelitów 66; razem 814; dm. 129. Należy do rzym. kat. par. w Podkamieniu; gr. kat. parafią ma w miejscu należącą do dekanatu chodorowskiego. W tej wsi jest szkoła filialna o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 115 złr. Właściciel posiadłości więk. Włodzimierz hr. Russocki.

2.) D., wieś, pow. stryjski, leżąca nad rz. Stryj, przy gościńcu rządowym idącym ze Stryja na Skole do Węgier, o 3·8 kil. na południowy zachód oddalona od miasta Stryja. Przestrzeń pos. więk. roli ornej 215, łąk i ogrodów 161, past. 35, lasu 52; pos. mn. roli ornej 612, łąk i ogrodów 63, past. 178, lasu 134 m. austr. Ludność gr. kat. 973, izrael. 33, razem 1006; dm. 152; gr. kat. parafią ma w miejscu, należącą do dekanatu stryjskiego, która razem z wsią Grabowiec liczy 1468 gr. kat. obrządku. W tej wsi szkoła etatowa o 1 nauczycielu. Właściciel więk. posiadłości: gmina miasta Stryja.

3.) D., wieś, pow. buczacki, leży nad rz. Strypą, od której ją tylko las oddziela, oddalona od Buczacza o 14 kil. na południe, od Jazłowca o 3 kil. na półn. zach., w bogatej podolskiej okolicy, gleba dobra, klimat łagodny, lasu pod dostatkiem. Przestrzeń pos. więk. roli or. 468, łąk i ogr. 30, past. 12, lasu. 702; pos. mn. roli [ 217 ]ornej 1148, łąk i ogr. 75, past. 4 mor. austr. Ludność rzym. kat. 830, gr. kat. 3, izrael. 84; razem 917; dm. 158. Należy do obudwu parafij w Jazłowcu. Właściciel więk. posiadł: Wolański Franciszek. B. R.