Reynke de Vos/Dat erste boek: IX. capittel

Dat IX. capittel

Do quam Rustevyle altohant;
Den baren he sus ghevangen vant.
He leep hastygen myt eyneme lope,
Dar he de bure wuste to hope,
Dar se helden gestery.
He sprack: »komet hastygen myt my!
In myneme houe is eyn bare
Ghevangen, dat segge ick yw vorware.«
Se volgheden em alle vnde lepen sere;
Islyk nam myt syk syne were,
Wat he erst krech vth synem werke:
De eyne eyne forke, de ander eyne harke,
De drydde eyn speet, de verde eyne rake,
De vyfte eynen groten tunenstake;
De kerkhere vnde de koster beyde,
De quemen dar ok myt ereme gherede.
De papemeyersche, de heeth vrow Yutte,
(Dat was de, de de besten grutte
Konde bereyden vnde kocken),
De quam ghelopen myt ereme wocken,
Dar se des dages hadde by gheseten,
Den armen Brune mede to meten.
Do Brun horde dat rochte so groet,
Dar he lach vp synen doet,
He toch myt pynen dat höuet vth,
Men dar bynnen bleff bekleuen de hud
By beyden oren vmme dat höuet heer.
Ik mene, men sach nü letlyker deer.
Dat bloet em ouer de oren ran;
Al brochte he dat höuet vth, nochtan
Bleuen beyde voete dar in al vast,
Doch ruckede he se vth myt der hast
Al rasende, eft he were van den synnen
Men nochtan bleuen de klawen dar bynnen.
Dar to dat fel van beyden voeten.
Dat honnich was nicht van deme soeten,
Dar em Reynke, syn oem, van sede.
Eyne quade reyse Brun do dede;
Ja, yd was em eyne sorchlyke vard:
Dat bloet leep vaste ouer synen bard,
De voethe deden em wee so seer,
He konde nicht ghan wer na edder ver.

Rustevyl quam vnde beghunde to slan:
Se ghyngen en altomalen an,
Al de myt em quemen heer;
Brunen tho slande was al er begher.
De pape hadde eynen langen staff,
Wo manygen slach he eme gaff!
He konde nergen ghan efte krupen.
Se quement vp en in eyneme hupen,
Eyn deel myt speten, eyn deel myt bylen;
De smyt brachte beyde hamer vnde vylen,
Etlyke hadden schuffele, etlyke spadert,
Se slogen en ane alle gnaden;
Alle geuen se em mannygen slach,
Dat he syk bedede, dar he lach.
Al slogen se; ya, dar en was neen so klene:
Slobbe myt deme krummen bene
Vnde Ludolff myt der breden nese,
Alder wredest weren eme dese.
He sloch myt syner holten slyngeren,
Gerolt myt den krummen vyngeren
Vnde syn swager Kuckelrey,
Alder meyst slogen desse twey;
Abel Quack vnde dar to vrouw Yutte,
Vnde Talke Lorden Quacks (de sloch myt der butte)
Nicht desse alleyne, men al de wyue,
De stunden al na Brunen lyue;
He moste nemen al watmen eme brochte.
Kuckelrey makede dat meyste gherochte,
Wente he was de eddelste van gheborthen:
Vrow Wyllyghetrud vor der kaffporthen,
De was syn moder, dat wuste yderman,
We auer syn vader was, dar wustmen nicht van,
Doch seden de bur vnder malckander,
Id were de stoppelmeter, de swarte Sander,
Eyn stolt man, dar he was alleyn.
Brun moste ok van mannygen steyn
Den worp entfangen vp syn lyff:
Se worpen na em, beyde mans vnde wyff.
Int leste Rustevyls broder her spranck,
De hadde eynen knuppel, dycke vnde lanck,
Vnde gaff em int höuet eynen slach,
Dat he wer horde edder sach.
Van deme slage entspranck he myt syneme lyff;
Al rasende quam he manckt de wyff
Vnde vel manckt se also seer,
Dat der vyue quemen int reuer,
Dat dar by was vnde ok seer deep.
Hastygen do de pape reep
Vnde was scheer half vortzaget:
»Seet, gyndert vlüd vruw Yutte, myn maget,
Beyde myt peltze vnde myt rocke!
Seet, hir lycht ock noch er wocke!
Helpet er alto malen nu;
Twey tunne beers, de gheue ik yw,
Dar to afflat vnde gnade groet.«
Sus leten se Brunen lyggen vor doet
Vnde lepen hastygen hen manckt de wyue
Vnde hulpen en vth deme water, al vyue.
De wyle se hir myt weren vorworn,
Kröp Brun int water van grotem torn
Vnde beghunde van grotem we to brummen.
He mende nicht, dat he konde swummen;
Syn andacht was vnde beghunde to dencken,
Dat he syk suluen wolde vordrencken,
Vp dat en nicht meer slogen de bure.
Do weddervoer em noch dyt euenture:
He konde noch swommen vnde swam to degen.
Ja, do dyt de bure alle segen,
Myt grotem gherochte vnde myt gremen
Spreken se: »wanne, wy mogen vns wol schemen! «
Se hadden dar vmme grote vndult
Vnde spreken: »dyt is desser wyue schult;
In vntyd quemen se hir to mate,
Seet, he swommet wech syne strate!«
Se segen den block vnde worden des enwar,
Dat dar noch in sath beyde hud vnde har
Van voeten vnde oren; dat was en leeff.
Se repen. »kum wedder, orloze deeff!
Hir synt dyne oren vnde hantschen to pande!«
Sus volgede em to deme schaden schande,
Doch was he vro, dat he entghynck.
He vlökede deme bome, de ene vynck,
Dar he van vöten vnde oren wes leeth,
He vlökede Reynken, de ene vorreeth.
Dyt was dat ghebeth, dat he do laß,
De wyle he in deme water waß.
De strom leep snelle vnde vast;
Den dreff he nedder myt der hast
Vnde quam in eyner korten wyle
Vyl na bykant eyne myle.
He krop to lande by dat sulfste reuer;
Nywerlde sach yemant bedroueder deer.
He meende synen geyst dar vp to geuen
Vnde troste do nicht lenger to leuen.
He sprack: »o Reynke, du valsche creatur!«
Ok dachte he vp de quaden bur,
Dat se en sus hadden slagen tor stupen,
Vnde dat Reynke en heeth so deep in krupen.