Jump to content

Progreso/Unesma Yaro/Numero 10/Vocho de Kuracistoj

From Wikisource
UNESMA YARO
PROGRESO No10
Decembro 1908
Vocho de Kuracistoj
Jurnali
183734UNESMA YARO
PROGRESO No10
Decembro 1908Vocho de Kuracistoj
Jurnali

[ 612 ] Vocho de Kuracistoj (novembro). — Pri la vortaro medicina, Dro S. Mikolajski kritikas la teknikal vortaro da Sro Verax, pro ke ol supresas max ofte la « hh » e vicigas ol per k ; to pruvas, unesme, ke ta vicigo ne esas krimino nur di la malbendikita Idisti ; ol esis de longe komencata da la franca Fundamentisti. Dro M. kredas, ke to venas de la peno evitar la supersigni. To esas erora ; la supreso di hh (quan ni skribas plu lekteble kh) esas questiono di fonetiko. En nia Raporto ni zorge separis la questiono di l’alfabeto o di l’ortografio e la questiono di la fonetiko ; e ni expozis pro qua motivi on devas supresar la sono hh en LI., irge qua litero povos riprezentar ol (ex. x). Tamen Dro M. semblas ne savar, ke ta sono esas malfacila o neposibla a multa populi, e skribas : « Al mi shajnas la anstatauigo de hh per k neoportuna kaj [ 613 ]nebezonata, kaj mi pli volus radikojn nedifektitajn ». Kad Dro M. preferas, ke on alterez li necese per pronuncado ? « Lau mia opinio, la skribmaniero devas sin alkonformigi al la fonetiko, sed ne inverse. » Sed se la fonetiko esas tro malfacila ? — Dro M. admisus, ke on tute supresus ta sono en LI. ; sed il ne komprenas, ke on konservas ol en kelka radiki e supresas ol en la ceteri. — To esas la kulpo di la Fundamento, o prefere di la kulto a la Fundamento : nam la « konservemi » ne audacas reformar la vorti ja kontenita en la santa libro, por konformar li a la nuva vorti. To esas bela exemplo di la malordino, quan genitas la malsaja acepto di « netuchebla » formi.

Dro M. astonesas, ke la Idisti tute supresis la sono reprezentata da gh. To ne esas exakta : ni atribuas la sono Esp. gh a la litero j ; ni do supresus prefere la sono Esp. jh, qua esas min internaciona e konseque plu malfacila por multa populi. Sed reale, la du soni gh e jh esas etimologie identa : la sama vorti havas la sono gh en un linguo e jh en altra (komparez E. gentle a F. gentil, F. jardin ad I. giardino, e. c.) Do, identigante ta du soni, ni nule konfuzigas la radiki ; tute kontre, ni konformigas li a la vera etimologio.

De la 15a decembro, la Vocho de Kuracistoj havos la signizita literi. To pruvas, ke la ortografio kun h, rekomendita da Dro Zamenhof e laudita da la Polona Esperantisti, semblas netolerebla a la max multa samideani. Kad tala fakti instruktos fine Dro Zamenhof pri sa eroro ?