[ 570 ]
Pri la propozata radiko must.
Por tradukar la helpa verbo E. must, D. müssen, kelka samideani propozas la radiko must. Me kredas ol nekonvenanta, pro la sequanta motivi :
[ 571 ]- 1esme. Ta radiko must ipsa, en angla mem, havas tri altra senci : (a) nefermentita vino, jus lasinta la presilo (Ido : mosto) ; (b) okaziona stando di danjeroza frenezio en elefanti adulta masla ; (c) en musty, mustiness (Ido : moldoza, moldo, molduro).
- 2esme. Un altra angla vorto to muster (kunvokar) similesas la propozata formo ; anke la germana mustern, kun sama senco.
- 3esme. La germana radiko Muster (modelo) anke esas tre konocata, e produktus konfuzo.
- 4esme. Quankam ta radiko trovesas en omnagermanal lingui, olsa formi tro diferas l’uni de l’altri, ex. Holande : moeten, Dane : maatte.
- 5esme. Ta radiko, angle ad-minime, esas uzata nur por un tempo, la prezenta. En la preterito on dicas : I have to ; en la futuro : I shall have to.
- 6esme (e precipue), ni ja havas sat multa vorti por tradukar ol, quale montros kelka exempli :
- (a) I must write a letter,
oportas ke me skribas (‑os, ‑ez) letro. - (b) It must be done,
ol esas facenda. - (c) That must be impossible,
to sendube esas ne posibla. - (d) You must do your duty,
Esas necesa facar vua devo. - (e) A judge must be just,
Esas necesa ke judikisto esez justa. - (f) You must eat in order to live,
Esas necesa manjar por vivar. - (g) You must not speak unkindly to him,
Vu devas ne parolar malafable ad il. - (h) It is late ; I must go.
Esas tarda horo ; oportas ke me departez. - (i) When you are at school, you must ( will have to) obey,
Kande tu esos en lerneyo, tu obligesos obedyar.
Esas same pri la altra tempi, en qui on ne uzas must angle : I had to be quiet me obligesis silencar.
Me esus kontenta lektar artikleto favoroza ad must de un de olsa partiani, e komparar la motivi, ante konkluzar definitive.
P.-D. Hugon.