[ 87 ]
Me propozas altra divido (o repartiso) di l’idei, kam So Wormser, sub ta tri vorti.
Unesme, me devas dicar ke, en la kompozo di la vortolibri, ni supozis (provizore), ke kuplar povus suficar por la du idei F. accoupler, embrayer, pro ke en D. E. ta du idei esas ofte tradukata per la sama vorti, di radiko kupl. Sed pos studyo di ta questioni en specala verki, me advenis a la konkluzo, ke on devas distingar la solvebla e nesolvebla kupli (D. lösbare Kupplung), rezervar la vorto kuplar a le nesolvebla, ed adoptar por le solvebla altra radiko, qua esus embragar (nam engajar, segun E., havas altra senco tro diversa e tro ofte uzata). Embragar esas solidarigar (en un momento, e por irga duro) du axi per diversa mediata instrumenti ed organi. Malembragar (o : desembragar) esas facar l’inversa ago. La fakto ke en ula lingui on parolas prefere pri débrayage kam pri embrayage esas nule grava ; on devos evidente dicar embrago-levero, prefere kam mal-embrago-levero. Esas komprenebla, ke la sama levero servas por embragar e por malembragar[1].
Duesme, me propozas adoptar ingranar kun la preciza e restriktita senco di F. engrener, to esas : un roto ingranas (kun) altra, kande ol movas (turnigas) ica per sua propra movo, per denti qui pulsas la denti di l’altra. To esas nur un modo di transmiso inter mult altri (dum ke, por So Wormser, ingrano preske equivalus transmiso per generaleso). Ex. me ne dicus : [ 88 ]rimen-ingrano, sed nur : rimen-transmiso. En la transmiso per friciono, on povas forsan parolar anke pri ingrano di la subtila, nevidebla asperaji di la fricional surfaci en kontakto, sed me preferus rezervar ingrano a la kazo di la vera denti, dentroti, intence specale fabrikita por tala transmiso.
Kompreneble, multa transmisi povas aceptar embrago e mal-embrago : rimen-transmiso « embragas », kande on igas la rimeno pasar de libera pulio sur fixa pulio sam-axa e sam-periferia. Ingrano-transmiso « embragas », kande on pulsas movebla dentroto tale ke ol ingranas kun altra. Existas mult altra modi di embrago e malembrago (ex. per fricion-kono, per fricion-diski, en l’automobili). Sed l’ideo embragar esas tute nedependanta de la formo o speco di transmiso ; ol implikas nur, ke du organi o peci di mashino, reciproke libera, divenas solidara segun volo, tale ke l’una movas (pulsas) l’altra. — Kontrale, l’ideo kuplar implikas fixa, konstanta ligo di la du peci, exemple per skrubi, per kelo, per stango artikizita, e c. tale ke li nultempe povas movar nedependante (tam longe kam on ne malmuntas la mashino). Ex. on parolas pri lokomotivi kun 2 o 3 axi kuplita ; e l’organo di la kuplo esas kuplo-stango (F. bielle d’accouplement). L’ideo kuplar esas tre proxima, se ne identa, a l’ideo di F. commander, commande (ex. soupape commandée), nam ica signifikas ke ula peco (aparte : levero, maneto) esas konstante ligita ad altra, tale ke olca sequas necese la movo di olta.
- ↑ La sama rimarko povas uzesar por respondar ad ula kritikanti, qui objektis ke klefilo uzesas tam bone por malklefar kam por klefar. Ni povas ya neglijar tala subtila kritiki.