Jump to content

Progreso/Duesma Yaro/Numero 21/Nuva vorti propozita

From Wikisource
DUESMA YARO
PROGRESO No21
Novembro 1909
Nuva vorti propozita
Linguala questioni
215295DUESMA YARO
PROGRESO No21
Novembro 1909Nuva vorti propozita
Linguala questioni

[ 519 ]

Nuva vorti propozita.

Pagan-o [DEFIS] D. Heide, E. pagan, F. païen, I. S. pagano. — Femina : pagan-ino. — Pagan-ismo D. Heidentum, Paganismus, E. paganism, F. paganisme, I. S. paganismo.

Komo [DES] D. Komma, E. comma, F. virgule, I. virgola, S. coma. — De qua derivus : punto-komo.

Bulo [nuva senco] D. Blase, E. bubble, F. bulle (d’air, e. c.), I. bolla, S. burbuja.

Gurdo [EF] D. Kürbis(-flasche), E. gourd, F. courge, gourde, calebasse, I. zucca (fiasco), S. calabaza (L. lagenaria)[1].

[ 520 ]

Ulul-ar [DEFIS] D. heulen, E. howl, F. hurler, I. urlare, S. aullar (L. ululare). — Ululo D. Heulen, Geheul, E. howl(-ing), F. hurlement, I. urlo, ululo, S. aullido.

Tapo [FS] D. Zapfen, E. stopper, F. tampon, I, turaccio, S. tapón. — To tute ne esas bufro ; to anke ne esas stopilo, qua povas indikar irga utensilo por stopar. « Tapo » povas havar tute altra skopo kam stopar, ex. tapo de vato en medicino.

Replik-ar [DEFIRS] D. replizieren, E. reply, F. répliquer, I. replicare, S. replicar. — Repliko D. Replik, Gegenantwort, E. reply, F. réplique, I. S. réplica. — Replikar ne esas simple respondar, sed respondar a respondo. En la teknikal terminaro di la diskutado, on nomizas dupliko, tripliko…la duesma, triesma repliko.

Kontrafakt-ar [EFIS] D. nachmachen, E. counterfeit, F. contrefaire, I. contraffare, S. contrahacer. — Kontrafakt-o, ‑uro D. (betrügliche) Nachahmung, E. counterfeiting, F. contrefaçon, I. contraffa-zione, ‑tura, S. falsificación. — Kontrafakt-anto, e. c.

Ta vorto havas preciza senco, komercal e legala, quan nul altra vorto povas expresar. To ne esas imitar, nek simular, nek fingar (ecepte en metaforal uzi) ; to anke ne esas falsigar : nam on povas falsigar produkturo sen kontrafaktar altra (simila), e kontrafaktar ol sen falsigar ol. — Ni ne bezonas dicar, pro quo ni evitas l’etimologial kompozo : kontre-facar (v. p. 527).

Prato [FIS] D. Wiese, Anger, E. meadow, mead, F. pré, prairie, I. prato, S. prado. — Ta vorto esas necesa, nam herbeyo nule esas justa e preciza : ol povas egale indikar loko, en qua on konservas herbo (feneyo). Pluse, quale on dicos : la bovi pasturis herbo en granda… prato ? Fakte, ni devis uzar ta vorto en traduko de La Bruyère (Duesma Lektolibro, p. 4) : …tondas en prato herbo maldika…

Grazo [DE] D. Rasen, Gras, E. grass, turf, F. gazon, I. cespo, erbetta, S. césped. — Graz-agro D. Rasenplatz, Anger, E. lawn, grass-plot, F. pelouse, I. cespite, S. césped. — Ta radiko esas necesa, nam to ne esas simple herbo ; ed anke graz-agro ne esas irga prato. On vidas ke nia lingui havas aparta expresuri por ta du specal idei.

Nabo [DE] D. (Rad-) Nabe, E. nave, F. moyeu, I. mozzo, S. cubo de rueda.

Janto [F] D. (Rad-) Felge, E. rim, F. jante, I. cerchione, S. llanta. — Rot-mezo, rot-rondo esas tro nepreciza e tro longa por ta du teknikala tre uzita vorti. On pensez a la kompozaji necesa : nabo-freno, janto-freno (Esp. dicus radrondhaltigilo !)

  1. On savas, ke en Esp. gurdo signifikis… turnorgeno, per misteryoza dekreto nejustigebla, nam on trovas nul etimologio por ta vorto en la Lexiko da So Bastien. Ta vorto esas tamen « netuchebla », nam ol trovesas en la Fundamento ! E la fanatiki repetas a ni : « Adjuntez, ne chanjez ! »