59
“Is féidir le feallsaṁ morán d'ḟóġluim as póga,” ar seisean.
“Ḃíomar ag tráċt,” ar sise, “ar an ḃfíor-ḋuine’ atá fá ċeilt i ngaċ aoinne, agus ar an árd-áṫas a ḃíos air ó am go h-am——”
“I gcoṁnuiḋe,” ar Caoiṁġín. “Bíonn áṫas ar an ḃ-‘fíor-ḋuine’ i gcoṁnuiḋe. 'Sé an fáṫ naċ mbíonn áṫas ‘orainn’ i gcoṁnuiḋe: an ‘fíor-ḋuine’ atá i ngaċ aon againn a ḃeiṫ ṫíos, ceilte, dearmadṫa, i n-ionad a ḃeiṫ ṫuas, beoḋa, faoi réim, treoraċ.”
“'Seaḋ,” ar Úna. “Sin a ḃí im' aigneaḋ. Agus naċ féidir le gaċ aoinne an ‘fíor-ḋuine’ a ṡaoṫruġaḋ, mar adéarfá, agus é a ḋéanaṁ síṫ-ḃeo i ndeireaḋ na dála? Agus annsin naċ mbéaḋ gaċ aoinne ċóṁ sásta, sonasaċ 'na ṡliġiḋ féin agus támuid-ne anois? Annsin naċ mbéaḋ an Aois Ḟor-órḋa tagaiṫe?”
“Ḃéaḋ,” ar seisean. “Aċt gioḋ go nduḃairt ár dTiġearna go ḃfuil Ríoġaċt Neiṁe ionainn féin, agus gioḋ go dtuigeann an ‘fíor ḋuine’ an ḟírinne ġlórṁar sin, ní ṫuigeann agus ní ċreideann an ‘gnáṫ-ḋuine í; agus riaġluiġeann an ‘gnáṫ-ḋuine’ an doṁan fós. Cad a ḃí i ngaċ ‘gluaiseaċt’ ṁór ó aois go h-aois? Cad atá i ngluaiseaċt seo na Gaeḋilge? Éirġe-amaċ na ḃ-‘fíor-ḋaoine’ i n-aġaiḋ na ‘ngnáṫ-ḋaoine.’ Diaḋaireaċt, diaṁaireaċt, fíor-ġráḋ, fíor-ḟiliḋeaċt, fíor-ċeol, carṫannaċt, ċóṁ-ṁoṫuġaḋ—'siad sain go léir beaṫa agus obair an ‘ḟíor-ḋuine.’”
Uair eile ḃíodar 'na suiḋe ar Ċnoc na Teaṁraċ. Iarnóin aoiḃinn a ḃí ann. Ḃíodar ag tráċt ar an tsean-ṡaoġal a ḃí ann.
“Is uaṫḃásaċ an rud é an oiread sin aoiḃneasa a ḃeiṫ caillte,” ar Úna.
“Ní ċreidim go ḃfuil sé caillte,” ar Caoiṁġín. “Na h-anamanna a ḃí annso i dTeaṁair fad ó tá siad i n-áit éigin nó ar stáid éigin sa gcruinne. B'ḟéidir go ḃfuil cuid aca tagaiṫe ar ais arís agus go ḃfuilid ag obair fá ċolna eile i n-áiteaċa eile ar fud na h-Éireann. B'ḟéidir go mbéaḋ caṫair ní baḋ ḃreaġṫa agus níḋ baḋ ḃeaṫaṁla 'ná an tsean-Ṫeaṁair annso lá éigin.”
“Is deacair é sin do ċreideaṁ” ar Úna, “ċóṁ uaigneaċ agus tá an áit indiu. Dá mbéaḋ fuinneaṁ agus
