This page has been proofread.
- ―25―
tatlong taon ó ng (1511) ikasang libo, siyam na raan at
labing isa ay natuklasan naman ni Alburquerque (1) na
taga Portugal rin ang Malaka sa kapatagan ng Malaya
na tuloy sinakop ng lupang Portugal At doon pa'y
may na ita na ang mga taga Portugal na dalawang sa
sakyang galing dito sa Lusón. Sa sumunod na taón ó ng
(1512 ikasang libo, limang daan at labing dalawa ay ang
Molukas naman ang natuklasan nila, at sapagka't ang
mga lupang yaon ay kinakukunan din ng mga kalakal
na kanilang pinagsasadya sa India ay dinayo nila patt
ng mga iyon,
Ito namang lupang Malaka na sinakop ng kahariang
Portugal ay nasa katimugan nitong Pilipinas, at ng sa-
__________________________________________
na siyang nakapagpakilala sa kanila na yao'y isang bagong luprin A mula noo'y
napawi ng unti-unti ang tawag na "Bagong Sandaigdigan“ hat gang sa ang na-
natili na lamang ay ang pangalang Amenica na hango sa pangalan ni Americn
Sapagka't noo'y kilala na ng mga taga Europa gaya rin ng ilang taga
Asia na ang sandaigdigan 16 mundo) ay nabilog ayon sa isipan muna nina Pte
lomeo, Edrisi, Ibn-Hauad, Kosmas, at saka nina Fra Mauro, Behaim at ibp, ay
hindi nga pinag-alinlangan ng sino mang taga Europa na ang bagiasing patungo
sa Indiang kanilang pinagsasadya ay dapat na diyan inasumpungan at ang pinag-
taanan mandin ng karangalan iyan na makusumpong ay si Magallanes na siyang
upang nakatagpo ng nasabing bagasin at hangang sa natuklasan tuloy itong ating
lupaing Pilipinas.
(1) Si Alburquerque ay isa sa‘mĝu laga Portugal na náběntog. Siya'y na sa
mga nakidigma laban sa mga Turko ng magtagumpay ang mga kristiano sa
Toronto noong 1581. Noong 1459 ay pinagkalooban siya ng mataas na hatung-
kulan ng Haring Juan na baci mon Sa Portugal. Noong 1503 ay mátakip
siya sa hukbong dagat na sinugo sa ludia hangang sa Doong 1506 ay nahatut
siyang Viceroy o Pinakapangulo sa lahat ng lupang sakop ng Portugal dito sa
kasilanganan. Hindi nalaon al naipabilang siya ni Francisen D' Almeida.
nguni't noong Octubre n 109 ay nakalabas, pagkatapos na nalitis na siya'y
walang sala, at nálagay 2 muti Sa kanyang dating katungkulan
Viceroy. Mula noon ay may mga panibagong hipain na nasakop si Alburquerque
Untiunti niyang sinakop ang Malabar, Ceilon, ang mga pulo ng Sunda a:
isang dako sa look ng Persia. Noo'y ang pangalang Portugal, totuning naipa
galang niya dito sa dakong silanganan, at marami sa mga Had, along Tale
na ang mga Ilari sa Siam at Pegú ay nakipagkaibigan sa kanya. Siya'y may
ugaling mapagmatigas, nguni't may maganda namang loob at Lanyang asa!
na ito ay iginalang at giliw siya ng madla. Nĝuni'l karatuwang ang taong
natatanghal ay pinanaghilian at ito'y sinapit niya: ano pa't siya'y inalis
sa katungkulan at ang inihalili sa kanya'y si Lopez Suarez, na matalik
niyang kaalit. Ang pangyayaring ito ay lubhang nakapagpasakit leo kay AI-
burquerque, at hindi nakon at siya'y namatay sa isang dakong malapit sa toa
noong ika 16 ng Diciembre ng 1513. Alang-alang kanyang mga bagawa
ay inalala siya ng Hari, na ang kanyang anák ay itinanghal sa isa sa mga
piralamataas na katungkulan.
labing isa ay natuklasan naman ni Alburquerque (1) na
taga Portugal rin ang Malaka sa kapatagan ng Malaya
na tuloy sinakop ng lupang Portugal At doon pa'y
may na ita na ang mga taga Portugal na dalawang sa
sakyang galing dito sa Lusón. Sa sumunod na taón ó ng
(1512 ikasang libo, limang daan at labing dalawa ay ang
Molukas naman ang natuklasan nila, at sapagka't ang
mga lupang yaon ay kinakukunan din ng mga kalakal
na kanilang pinagsasadya sa India ay dinayo nila patt
ng mga iyon,
Ito namang lupang Malaka na sinakop ng kahariang
Portugal ay nasa katimugan nitong Pilipinas, at ng sa-
__________________________________________
na siyang nakapagpakilala sa kanila na yao'y isang bagong luprin A mula noo'y
napawi ng unti-unti ang tawag na "Bagong Sandaigdigan“ hat gang sa ang na-
natili na lamang ay ang pangalang Amenica na hango sa pangalan ni Americn
Sapagka't noo'y kilala na ng mga taga Europa gaya rin ng ilang taga
Asia na ang sandaigdigan 16 mundo) ay nabilog ayon sa isipan muna nina Pte
lomeo, Edrisi, Ibn-Hauad, Kosmas, at saka nina Fra Mauro, Behaim at ibp, ay
hindi nga pinag-alinlangan ng sino mang taga Europa na ang bagiasing patungo
sa Indiang kanilang pinagsasadya ay dapat na diyan inasumpungan at ang pinag-
taanan mandin ng karangalan iyan na makusumpong ay si Magallanes na siyang
upang nakatagpo ng nasabing bagasin at hangang sa natuklasan tuloy itong ating
lupaing Pilipinas.
(1) Si Alburquerque ay isa sa‘mĝu laga Portugal na náběntog. Siya'y na sa
mga nakidigma laban sa mga Turko ng magtagumpay ang mga kristiano sa
Toronto noong 1581. Noong 1459 ay pinagkalooban siya ng mataas na hatung-
kulan ng Haring Juan na baci mon Sa Portugal. Noong 1503 ay mátakip
siya sa hukbong dagat na sinugo sa ludia hangang sa Doong 1506 ay nahatut
siyang Viceroy o Pinakapangulo sa lahat ng lupang sakop ng Portugal dito sa
kasilanganan. Hindi nalaon al naipabilang siya ni Francisen D' Almeida.
nguni't noong Octubre n 109 ay nakalabas, pagkatapos na nalitis na siya'y
walang sala, at nálagay 2 muti Sa kanyang dating katungkulan
Viceroy. Mula noon ay may mga panibagong hipain na nasakop si Alburquerque
Untiunti niyang sinakop ang Malabar, Ceilon, ang mga pulo ng Sunda a:
isang dako sa look ng Persia. Noo'y ang pangalang Portugal, totuning naipa
galang niya dito sa dakong silanganan, at marami sa mga Had, along Tale
na ang mga Ilari sa Siam at Pegú ay nakipagkaibigan sa kanya. Siya'y may
ugaling mapagmatigas, nguni't may maganda namang loob at Lanyang asa!
na ito ay iginalang at giliw siya ng madla. Nĝuni'l karatuwang ang taong
natatanghal ay pinanaghilian at ito'y sinapit niya: ano pa't siya'y inalis
sa katungkulan at ang inihalili sa kanya'y si Lopez Suarez, na matalik
niyang kaalit. Ang pangyayaring ito ay lubhang nakapagpasakit leo kay AI-
burquerque, at hindi nakon at siya'y namatay sa isang dakong malapit sa toa
noong ika 16 ng Diciembre ng 1513. Alang-alang kanyang mga bagawa
ay inalala siya ng Hari, na ang kanyang anák ay itinanghal sa isa sa mga
piralamataas na katungkulan.
- 4
