dwu wsiach 470; oprócz kilku tkaczy i pasieczników ludność rolnicza. B., Kś. Sk.
Dzierążnia, por. Dzierzązna, Dzierzązno.
Dzierbałowo, wś nad rz. Jelnianką, pow. dziśnieński, gm. mikołajewska, o 17 w. od Dzisny, przy drodze pocztowej z Dzisny do Szarkowszczyzny, 3 okr. adm., 1 dm., 4 mk. rz. kat. (1866).
Dzierdzieniec, prawy dopływ Bystrzycy, t. I, 513.
Dzierdziówka, przysiołek Zbydniowa.
Dzierewianka, wś, pow. wilejski, gm. Gruzdowo, nad jez. Dołżą, 3 okr. adm., o 65 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej połockiej, 5 dm., 38 mk. (1866).
Dzierewnia, wś rządowa, pow. wilejski, 2 okr, adm., o 64 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej borysowskiej, 25 dm., 219 mk. (1866); kaplica prawosł. drewniana.
Dziergowitz (niem.), ob. Dzierzgowice.
Dziergunken (niem.), ob. Dzierzgunka.
Dzierkalna, góra najwyższa w pow. rzeżyckim, gub. wit., niedaleko wsi Dzierkale.
Dzierki, wś, pow. płocki, gm. Starożreby, par. Daniszewo.
Dzierkowszczyzna, ross. Dierkowszczyzna, mko, pow. wilejski, gm. Sitce, we wschod. części pasma wzgórz przerzynających powiat w półn. stronie i dochodzących w tej okolicy do 771.5 st. n. p. m., pod 55° 4′ szer. geogr. i 45° 14′ dług. Posiada murowany kościół kat. p. w. Wnieb. Pańs., filialny duniłowicki, fundowany w 1817 r. przez Leona Domejkę. Filia ta liczy 1387 dusz. D. leży w 3 okr. adm., o 100 w. od Wilejki. Folw. miał 56 mk. rz. kat. w r. 1866; była tu gorzelnia. R. 1806 należał do Buchowieckiego, podwojewodziego wileńskiego, dziś Domejków. Wś D. miała r. 1866 dm. 26, mk. 196 katol. J. W.
Dzierlin, wś, pow. sieradzki, gm. Charłupia, par. Charłupia mała, odległa od Sieradza w. 4 i pół, od st. kolei żel. w Łodzi w. 63 i pół; rozl. mr. 684, w tem gruntów dworskich 281 mr., włośc. 102 mr. Częściowo rozprzedano 317 m. w latach 1869 i 1873. Ziemia pszenna urodzajna; ludność: katol. 274, staroz. 21 — razem 295; młyn wodny z produkcyą 150 korcy. Jest tu urząd wójta gm. Charłupia mała i sądu gminnego małozapustowskiego na 4 gminy: Charłupia mała, Wróblew, Męka i Bogumiłów. Świeżo znalezione na gruntach tej wsi kawałki urn domyślać się każą cmentarzyska przedhistorycznego, dotąd nie badane.
Dziermieniszki, folw., pow. sejneński, gm. i par. Mirosław; liczy 2 dm., 56 mk., o 44 w. od Sejn.
Dziermuny, wś i folw., pow. wileński, 4 okr. adm., mk. 40, dm. 4 (1866), od Wilna 54 w.
Dzierondzno (niem.), ob. Dzierzążno.
Dziersken (niem.), ob. Dzierzki.
Dziersno (niem.), ob. Dzierzno.
Dzierszno, ob. Dzierzno
Dzierszyn, wś, pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, par. Imielno.
Dzierumicze, dobra, pow. drysieński, o 33 w. od Dryssy; przed Unią nadane Korsakom; około 1722 własność Aleksandra i Krystyny z Paklewskich Koziełłów, podstolich połockich. Michał Koziełło marsz. drys. fundował kościół. Antoni Koziełło syn jego sprzedał D. niedawno. Dobra D. mają 3363 dz. gruntu. Gm. D. ma 1057 mk.
Dzieruszki, folw. w pow. borysowskim nad Wilią, od r. 1867 włas. Kamińskiego urzędnika; obszar 360 mr. Al. Jel.
Dzierużyna, rz., dopływ Berezyny z prawej strony, wypływa z lesistych wzgórz w pow. borysowskim, niedaleko wsi Zamojsk, o 4 w. od źródła rz. Wilii, płynie w kierunku wschodnim i przebiegłszy wiorst około 23, uchodzi do rz. Berezyny o 5 w. powyżej kanału serhuczewskiego. Dzierużyna na 12 wiorście od źródła swego przerzyna drogę wiodącą ze wsi Mściża do Bohomla. Z prawej str. przyjmuje rzeki: Dziechciarkę, Brożankę i Lipkę.
Dzierwany, wś, pow. suwalski, gm. i par. Wiżajny. W 1827 r. było tu 12 dm., 112 mk., obecnie liczy 13 dm., 136 mk. Odl. 24 w. od Suwałk.
Dzierwiele, wś rządowa, pow. święciański, 4 okr. adm., mk. katol. 56, dm. 8 (1866).
Dzierwiniszki, zaśc. rządowy, pow. święciański, 2 okr. adm., mk. katol. 21, dm. 3 (1866), od m. pow. 31 w.
Dzierza, ob. Dzieża.
Dzierzaniny, wś, pow. brzeski, o 26 kil. na płd. od Brzeska, o 10 kil. na płd. od st. poczt. w Zakliczynie. Par. rzym. kat. w Palesznicy. Dm. 37, mk. 226; własność większa obejmuje roli or. 132, łąk i ogr. 9, past. 8, lasu 144 mr.; własn. mniej. roli or. 193, łąk i ogr. 33, past. 19, lasu 98 mr. We wsi kasa pożyczk. gminna z kapit. 289 zł. Lu. Dz.
Dzierżanów 1.) kol., pow. łódzki, gm. i par. Bełdów, posiada urząd gm.; leży od Łodzi o 24 w. W 1827 r. było tu 13 dm. i 154 mk., obecnie liczy 20 dm., 230 mk.; ziemi 448 mr. 2.) D., wś, pow. radzymiński, gm. i par. Jadów. 3.) D., ob. Dzierżanowo.
Dzierżanów 1.), wś i gm., pow. krotoszyński; 2 miejsc.: 1) Dz.; 2) kolon. Kamionka; 22 dm., 165 mk.; 13 ew., 152 kat., 63 analf. 2.) D., domin. i gm.; 2 miejsc.: 1) Dz. folw.; 2) Baran pustkowie; 1892 mr. rozl., 5 dm., 159 mk., 20 ew., 139 kat., 56 analf. Poczta w Kuklinowie o 3 kil., st. kolei żel. w Krotoszynie o 7 kil. Własność Franciszka Chełkowskiego. Por. Czarnysad. M. St.
Dzierżanówka, ob. Derżanówka.