Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/153

From Wikisource
This page has been proofread.

d. Sanctorum 1555, wpisana w księgi radzieckie i do mocy prawa podniesiona, w środę przed Gromnicą r. 1556. Oryginalny zapis ten znajduje się dziś „in libro consulari antiquo Drohobicensi“. Stała się ugoda między mieszczanami miasta drohobyckiego, t. j. rzymskiego posłuszeństwa, przed Janem Starzechowskim, starostą drohobyckim, że się tak ugodzili w społecznej miłości, odstępując od przywileju swego, iżby kościól ruski w mieście nie miał być, Ruś zaś o prawo przed królem wdawać się nie będzie, jeno jednostajnie miłować się, tak jak należy się ludziom chrześciańskim; nie ma jeden drugiemu żadnego urągania i żadnych przymówek czynić, pod winą w zapisie dekretu komisarskiego. Przyjaźniejszymi dla kościoła wschodniego były rządy Kazimierza IV-go Jagielończyka, jak świadczą przywrócenia praw prawosławnym eparchii przemyskiej, wraz z zakazem obciążania parochów, wypędzania ich z parochij, wdzierania się szlachty w sądy duchowne. Król Kazimierz Jagielończyk r. 1469 wymienia te nadużycia, potwierdzając konstytucyą wielkiego księcia Witolda, wydaną dla wyznawców kościoła wschodniego na Litwie, Wołyniu i Podolu. Czyni to król ten na prośbę przemyskiego biskupa ruskiego Diwonki, dla kleru kościoła wschodniej dyecezyi przemyskiej, o tem w rękopiśmiennych zapiskach biblioteki kapitulnej w Przemyślu: Dobrzański „Krótka wiadomość histor. o rus. bisk. Przemyśla“ (Przemyślanin 1853). Szaraniewicz str. 53 pisze: Nie zawadzi wspomnieć, że równocześnie byli parochami przy cerkwi św. Jura w Drohobyczy, następując po sobie, Symeon, Hrycinko i znowu Symeon Terlecki, z których pierwszemu król Zygmunt I potwierdził r. 1508 dawny przywilej króla Władysława Jagiełły na łan pola od rzeki Pobuk do Tyśmienicy położonego, z prawem użytku surowicy z okna i z uwolnieniem od wszelkich danin „a solutione census, exactione stationum et dationum et a solutione szosowa, nisi pro expeditione bellica“. Oblata in protocollo libri fundorum civitatis Drohobycz t. 25 p. 1–9. Jak przeciw autentyczności przywileju Władysława Jagiełły z r. 1407, potwierdzającego władyctwu przemyskiemu posiadanie rozległych dóbr ziemskich, znajdującego się w transumpcie we wspomnionym dokumencie Zygmunta I-go z r. 1536, podniósł poważny głos ks. kanonik Pietruszewicz w historycznym zborniku, tomie 3, przyp. 5, tak też i ów przywilej Władysława Jagiełły, wydany dla cerkwi św. Jerzego w Drohobyczy, przytoczony w dokumencie Zygmunta I-go z r. 1508, zdaje się nam być nieautentycznym. Zygmunt I potwierdził tedy nieautentyczne przywileje, będąc powolnym tak dla Laurentego Terleckiego, władyki przemyskiego, jako i dla Sieńka czyli Szymona Terleckiego, parocha przy cerkwi św. Jerzego w Drohobyczy. Bądź co bądź stan tych beneficyów, stosownie do udzielonego potwierdzenia przywilejów, chociaż podrobionych, tem samem stawał się prawomocnym. Parafią tą zawiadują miejscowi oo. bazylianie. Klasztor tychże w Drohobyczy pod wezwaniem św. Trójcy jest najnowszym w całej przemyskiej dyecezyi, wybudowany w 1774 roku (dla przesiedlenia zakonników z kilku innych klasztorów) na Ortyńskiego jurydyce Jaworszczyzna. Dekretem z 5 lipca 1794 r. oddano zakonnikom wszystkie drohobyckie parochie. Rusini kupili klasztor pokarmelicki i dali zakonnikom na parochialne mieszkanie. W Drohobyczy jest wyższe gimnazyum realne „Franciszka Józefa“, założone przez gminę król. wol. miasta Drohobycza na pamiątkę szczęśliwego ocalenia Jego Cesarskiej Apostolskiej Mości w r. 1852. Zostało na mocy rozporządzenia ministerstwa oświaty d. 1 września 1858 r. jako zakład publiczny otworzone. W skutek rozporządzenia z dnia 3 marca 1858 zasczycone imieniem: Gimnazyum „Franciszka Józefa“; na życzenie gminy zostało rozporządzeniem ministerstwa oświaty z d. 26 listopada 1865 roku przeistoczone na gimnazyum realne, a postanowieniem z d. 3 sierpnia 1874 na gimnazyum państwowe zamienione. Gremium profesorów składa się z dyrektora, 8 profesorów, 6 nauczycieli, 4 zastępców i 8 nauczycieli nadzwyczajnych. Na rok szkolny 1880 zapisało się do tego gimnazyum 330 uczniów. Rada szkolna okręg. składa się ze starosty powiatowego jako prezesa, po jednym zastępcy wyznań: rzyms. kat., gr. kat., ewang., izrael., po jednym delegacie z rad powiat. drohobyckiej i turczańskiej i z reprezentanta zawodu nauczycielskiego; zastępcę przewodniczącego wybierają członkowie z pośród swego grona bezwzględną większością głosów. Pod tę radę szkol. okręgu należy w samym Drohobyczu 3 szkoły elementarne, mianowicie: a) 4-ro klasowa etatowa męzka w klasztorze oo. bazylianów z 5 nauczycielami duchownymi i 3-ma nauczycielami świeckiemi, b) 4-ro klasowa męzka o 7 nauczycielach i c) 5-cio klasowa etatowa żeńska o 12 nauczycielkach, nauczycielu kierującym i katechetach, których obowiązki pełni miejscowe duchowieństwo. Kasa oszczędności w Drohobyczu, założona przez gminę miasta Drohobycza pod gwarancyą tejże, na mocy upoważnienia ministerstwa spraw wewnętrznych z 17 czerwca 1872. Fundusz pożyczkowy dla przemysłowców i rękodzielników w Drohobyczu, założony przez gminę miasta Drohobycza, zatwierdzony rozporządzeniem namiestnictwa z 18 maja 1860 r. Cel: