własność funduszu religijnego, ma st. poczt., st. telegr. i parafią grecką nieunicką. Huta szklana.
Czudyn, ob. Czudin.
Czudyn, potok górski, lewy dopływ Skawy, zwie się pospolicie Zadeńką (ob.). Br. G.
Czudynowce, wies nad Bohem, pow. lityński, par. Chmielnik, dusz męz. 244, ziemi 703 dzies. Stanowiła oddzielne starostwo czudynowieckie, do którego należały wsie: Maryanówka, Łozowa, Skarzyńce, Sołkowce, Torczyn i Uhlach. Ostatecznie trzymał to starostwo senator August Iliński. Dochód roczny wynosił 5083 rs., dziś własność rządowa. R. 1868 miała 60 dm. Dr. M.
Czudyszki, wieś i osada młynarska, pow. maryampolski, gm. Chlebiszki, par. Preny. W 1827 r. było tu 16 dm., 159 mk., obecnie liczy 21 dm. i 195 mk. Odl. od Maryampola 39 w. Br. Ch.
Cudzin, Czudczyn, osada wiejska w połud. stronie pow. słuckiego, na głuchem polesiu, nad rz. Łanią, w 2 okr. policyjnym, w 3 okr. sądowym. Al. Jel.
Czudzkie jez., inaczej Czuchońskie lub Peipus, ma 3087 w. kw. rozl., z tego 625 w pow. dorpackim, 1438 w gub. petersburskiej, 468 w gub. estońskiej, 443 w gub. pskowskiej, 112 w pow. werroskim. Na jeziorze znajduje się wiele wysp, z których główniejsza Porka. Przetok między Pskowskiem a Cudzkiem jeziorem coraz płytszym się staje i dla tego żegluga utrudnia się. Brzegi są w ogólności piaszczyste. Z Czudzkiego jeziora do zatoki Fińskiej płynie rzeka Narowa, do niego zaś z tejże zatoki wpada Embach. Do jeziora Pskowskiego wpada rzeka Wielika. Na dwóch jeziorach, między miastami: Pskowem, Narwą, Hdowem i Dorpatem odbywa się znaczna żegluga. Główne przystanie znajdują się w mieście Pskowie, Hdowie i przy wiosce Skamii, przy ujściu rzeki Narowy. W jeziorze połów ryb dosyć znaczny; poławiają się: łososie, leszcze, sądaki a w południowyoh częściach wielka ilość stynki. W r. 1702 na Czudzkiem jeziorze stoczona była bitwa pomiędzy rossyjską a szwedzką flotą.
Czugujew, m. pow. gub. charkowskiej, 9060 mk., 1372 w. od Petersburga a 36 od Charkowa odległe, na prawym brzegu Dońca z osadą wojenną, ma 3 cerkwie paraf., 1 jarmark na rok, targi tygodniowe. Mieszkańcy trudnią się wyrabianiem kożuchów i siodlarstwem.
Czuhor, ob. Czuchry.
Czujniszki, wieś, pow. maryampolski, gm. Antonowo, par. Pilwiszki. Odl. od Maryampola 16 w., liczy 19 dm. i 156 mk.
Czukałówka, wieś, pow. stanisławowski, przy ujściu potoku Pachówka do potoku Horocholina, dopływu Bystrzycy czarnej, o 7.6 kilom. na południe od Stanisławowa, o 1¾ mili na półn. zachód od Bohorodczan, wieś leżąca na podgórzu, w urodzajnej dolinie Bystrzycy czarnej. Przestrzeń pos. więk.: roli ornej 4, łąk i ogr. 1, pastw. 5; pos. mniej.: roli ornej 607, łąk i ogr. 43, pastw. 14 m. Ludności gr. kat. 357, izrael. 7: razem 364. Należy do gr. par. w Opryszkowcach. W tej wsi jest szkoła niezreorganizowana. Właściciel większej posiadłości Rudolf hrabia Stadion. B. R.
Czukiew, wieś, pow. samborski, nad małym potokiem, dopływem pobliskiego Dniestru; wprawdzie sama osada oddaloną jest o pół mili na południe od Dniestru, ale jej grunta ciągną się wzdłuż prawego brzegu tej rzeki; oddaloną jest na południe od Sambora 7 kil.; przestrzeń posiadłości większej: roli ornej 16; łąk i ogr. 2, pastw. 9, lasu 239; pos. mniej., roli ornej 2580, łąk i ogrod. 337, pastw. 643 morg. Ludności rz. kat. 1800, gr. kat. 524, izrael. 78: razem 2402. Obydwie parafie ma w miejscu; do gr. kat. należy wieś Uhorce zapłatyńskie z 312 gr. kat., należy do dek. samborskiego. Rz. kat. par. założoną została 1415 r. Władysław Jagiełło król poski pozwolił Janowi, Filipowi, Wincentemu i Stanisławowi z Kotkowic tamże (wówczas Cz. nazywała się Kotkowice) osadzić nowych osadników na 60 prętach ziemi, po wykarczowaniu istniejących tam lasów. Przy tej sposobności zostało przeznaczonych 2 pr. na założenie kościoła. Roku 1631 zostało to beneficium przyłączone do kościoła kolegiaty scholastyków w Jarosławiu, a pod koniec XVIII wieku zostało przerwane to połączenie przez rząd austryacki. Kościół murowany postawiony w 1720 roku, poświęcony w 1743 r. pod wezwaniem Narodzenia N. M. P. Do tej par. należą: Bereźnica, Błażów, Czerchawa, Kobło, Łopuszna, Manasterzec, Olszanik, Sprynia, Spryńka, Wola Błażowska, Stronno i Zwór. Ta parafia liczy zatem 1964 dusz rzym. kat. obrządku a w jej obrębie jest 4 akat. i 202 izrael. W Cz. są 2 szkoły 1-klasowe: 1 po stronie polskiej i 1 po ruskiej. B. R.
Czuków, wieś, pow. bracławski, par. Bracław, przy trakcie pocztowym do Niemirowa, 533 dusz męz., 1323 dz. ziemi włośc., należała do starostwa bracławskiego, dziś rządowa. R. 1868 miała 137 dm. X. M. O. i Dr. M.
Czukty, wieś, powiat olecki, stacya poczt. Ciche.
Czulice, wś, pow. krakowski, o 6 kil. od Sulechowa, w okręgu celnym pogranicznym. Ma 331 mk., 475 m. roli ornej i łąk większej posiadłości a 241 m. roli posiadł. mniejszej. Par. katol. Cz. dek. bolechowskiego, wier-
