Mięguszowiecką, Rysy, Gierlach, najwyższy szczyt Tatr, Polski Grzebień i Lodowy i t. d. Od tego szczytu główny grzbiet Tatr, na przestrzeni 610 m., zwraca się na zachód aż po Czerwony Wierch Upłaziański czyli Ciemniak. Do niego od południa przypierają piętrami ponad kopalniami tomanowskiemi, nieco na północny wschód od nich wznoszące się, dziko poszarpane skały wapienne zwane Rzędami. Ze szczytu Ciemniaka, w całej groźnej piękności widać rozpadające się skały Rzędów, wyglądające jakby olbrzymie mury jakichś przedpotowych zamków. Miejsca między sterczącemi tu i ówdzie wapiennymi głazami Ciemniaka zapełnia czarna pulchna ziemia, pokryta najrozmaitszem kwieciem. Jestto prawdziwy kwietnik dla botaników. Ciemniak składa się z dwóch ramion, wschodnie wyższe a zachodnie niższe, wznoszące się nad górnemi kończynami szczeliny Krakowem zwanej. Widok stąd przepyszny na zachód i wschód, na Tatry orawskie, w których celują Skrzyniarka, Zielone, Rohacze i Małacińska, liptowskie koło Krywania i spiskie. Ku południu zniża się Ciemniak ponad Rzędami, a od północnego zachodu przypiera doń Twardy Upłaz (2049,8 m. Zejszner), rozłożysty, okrągławy grzbiet, który wraz z skalistemi (jak Saturn) i lesistemi (jak Gładkie Upłaziańskie) przyporami swemi rozłożył się szeroko między dolinami Kościeliską i Miętusią. Od Twardego Upłazu nieco na wschód wznosi się już wspominana Krzesanica. Odległość szczytu Cz. W. Kondrackiego od Ciemniaka w lini grzbietnej wynosi 2215 m. Pomimo znacznej wysokości pozwalają Czerwone Wierchy każdemu bez żadnego niebezpieczeństwa wejść na swój grzbiet a za tę trochę trudów obdarzają one podróżnego bardzo wspaniałym widokiem. Co do wycieczek przedsiębranych z Zakopanego na te szczyty ob. Dr. E. Janota, „Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin,“ Kraków, 1860. Marya Steczkowska, „Obrazki z podróży do Tatrów i Pienin,“ Kraków, 1872. Walery Eliasz „Szkice z podróży w Tatry.“ Poznań i Kraków 1874; Walery Eliasz „Illustrowany Przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic.“ Poznań 1870; Kolbenheyer. „Die Hohe Tatra,“ Teschen. 1880. Br. G.
Czerwoniak, niem. Rother Krug, karczma, pow. szubiński; ob. Suchorencz Wielki.
Czerwonka, nazwa bardzo wielu wsi, folwarków i karczem, zapewne od nietynkowanych murow zabudowań powstała. 1,) Cz., wś i folw., nad Bzurą, pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Sochaczew, tuż pod Sohaczewem. W 1827 r. było tu 27 dm., 223 mk. Dobra Cz. lit. ABC składają się z folw.: Cz., Czyste i Duranowizna, tudzież wsi Cz. i Czyste, od Warszawy w. 50, od Rudy Guzowskiej w. 22, od rz. Wisły w. 14. Rozległość wynosi m. 2340, a mianowicie: folw. Cz. grunta orne i ogrody m. 753, łąk m. 23, pastwisk m. 30, wody m. 4, lasu m. 985, nieużytki i place m. 75: razem m. 1870; budowli murowanych 11, drewnianych 18. Folw. Duranowizna grunta orne i ogrody m. 150, łąk m. 5, nieużytki i place m. 2, razem m. 157. Budowli murowanych 1, drewnianych 6. Folw, Czyste grunta orne i ogrody m. 288, łąk m. 2, nieużytki i place m. 23: razem m. 312. Budowli murowanych 4, drewnianych 7. Był tu młyn parowy, przerabiający do 12,000 korcy zboża rocznie; jest tartak, olejarnia z prasami hydraulicznemi siłą pary poruszane, gorzelnia, browar, owczarnia z 3000 owiec, piekarnia i wiatrak, pokłady marglu gliniastego i czarnoziemu torfowego. Wieś Czerwonka osad 34, gruntu m. 190; wś Czyste osad 20, gruntu m. 69. 2.) Cz., wieś, pow. błoński gm. Piekary, par. Osuchów. 3.) Cz., wieś pow. grójecki, gm. i par. Jazgarzew. 4.) Cz. wieś i folw., pow. rawski, gm. Boguszyce par. Żelechlinek. Leży na prawo od drogi bitej z Rawy do Tomaszowa, o 42 w. od Piotrkowa, o 10 w. od Rawy, o 14 od. Rogowa.; 14 dm., 170 mk. Rozl. folw. wynosi m. 703, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 390, łąk m. 27, pastwiska m. 1, lasu m. 69, zarośli m. 198, nieużytki i place m. 18. Budowli drew. 10, pokłady torfu. Wieś Cz. osad 15, gruntu m. 384. 5.) Cz., pow. łódzki, gmina i par. Bełdów. 6.) Cz., pow. koniński, gm. Wysokie, par. Kramsk. 7.) Cz., osada rządowa, pow. radomski, gm. i par. Radom. Ma 6 dm., 32 mk., 13 m. obszaru. 8.) Cz., pow. lubartowski, gm. i par. Firlej. 9.) Cz. Sokołowska lub Grochowska, wieś włościańska, pow. sokołowski, gm. Grochów, par. Czerwonka, należąca do dóbr Grochów i urządzona kolonialnie. Liczy 18 dm., 133 mk., 267 m. rozl. Kościół par. drewniany, wystawiony 1519 r. przez Piotra Stan. Kiszkę (Strumiłłę?) a obecny z r. 1834 drewniany, około r. 1860 odnowiony przez Władysława Rawicza. Parafia dek. sokołowskiego, dawniej węgrowskiego, liczy 450 (1500?) wiernych. 10.) Cz. Węgrowska lub Liwska, wieś i folw., pow. węgrowski, gm. Ossówno, par. Czerwonka, o 14 w. od Węgrowa i tyleż od Kałuszyna. R. 1827 miała 31 dm., 225 mk. Położenie płaskie, gleba gliniasta. Mieszkańcy trudnią się też hodowlą lnu i płóciennictwem. Kościół paraf. drewniany, erekcyi niewiadomej, 1679 restaurowany, świeżo odnowiony ofiarnością parafian i staraniem właściciela Cz. Józefa Rzędkowskiego. Parafia dek. mińskiego, dawniej siennickiego, liczy wiernych 2426. Dobra Cz. nabyte w r. 1874 za rs. 66,000. Rozl. wynosi m. 1457, a mianowicie, grunta orne
