nagle, gdy mała jest na Prucie. Oprócz tego Czer. Cz. ma daleko więcej wody i łożysko jego jest zasłane większem rumowiskiem; Cz. B. ma mniej wody i mniejsze rumowisko. Górna przestrzeń tych rzek jest zamieszkaną. Nad Cz. Cz. leży tylko 4 wsi, po obudwu brzegach i nad potokami doń wpadającymi, a zwłaszcza Źabie, Krzyworównia, Jasienów Górny i Krasnoil (nad Czarną); nad Białym zaś Cz. już razem z Uścierykami wsi 9, mianowicie Hryniowa, Jabłonica, Koniatyn, Fereskul, Polanki, Dołhopol, Perechrestne, Stebne i Uścieryki. Mieszkańcy tych wiosek są to Huculi. Długość biegu Czer. Białego wynosi 61 kil., Czarnego zaś 89 kil. Spadek wód. Cz. B. wskazują następujące liczby: 1059 m. poniżej źródeł pod „Priczołek pod Żupanijem“), 947 m. (ujście Saraty), 855 m. (poniżej ujścia Srebrnego p.), 764 m. (poniżej ujścia Maryena p.), 645 m., (u stóp góry Kobyły wielkiej), 599 m. (poniżej ujścia Kekaczy), 550 m. (pod Polankami), 488 m. (połączenie obu Cz.). Spad zaś wód Cz. Cz. jest następujący: około 1620 m. (źródła), 1150 m. (poniżej ujścia Bałasinowa) 1,098 m. (ujście Popadyi); 1,027 m. (poniżej ujścia Dobryna); 929 m. (ujście Prełucznego); 877 m. (poniżej Rabieńca); 850 m. (ujście Tarnicy); 837 m. (leśniczówka Jawornik); 730 m. (ujście Dzembronii); 699 m. (ujście Bystrzca); 656 m. (ujście Kraśnika); 603 (Żabie); 591 m. (ujście Bereźnicy); 545 m. (ujście Waratyna); 511 m. (ujście Czarnej); 488 m. (połączenie obu Czeremoszów). Od Uścieryk połączony Czeremosz płynie na małej przestrzeni naprzód na wschód, opłukując północne stoki Kiczery (952 m.) i Kamieńca (964 m.). Od Berwinkowej zwraca się ku płc.-wsch. Dolina jego jest po miasteczko Kuty górami zwartą, dalej wychodzi w równiny, które łączą się z szeroką doliną Prutu. Wpada do Prutu od prawego brzegu pod wsią Zawale; od wsi Uścieryk poczyna być spławnym. Przyjmuje liczne potoki górskie i podgórskie. Znaczniejsze z prawego brzegu są: Putylla, Fawarnica, Smuhar, Wyżenka wełyka (wielka), Korytnica, Bereźnica, Hliboczok i Wołyczanka; z lewego zaś: Młyński p., Świdowa, Dubiwski p. czyli Rożen, Woroniec, Kreminiec i Wolica z Hnilicą. Spad wód okazują następujące liczby: 457 m. (pod Mareniczeni); 440 m. (poniżej ujścia Młyńskiego p.); 398 m. (ujście Smuhara); 316 m. (Kępa pod Słobudką); 247 m. (nieopodal ujścia Korytnicy); 211 m. (most między Waszkowcami a Załuczem); 202 m. (ujście Wołyczanki); 193 m. (ujście do Prutu). Wody Czermoszu są zbyt gwałtowne, a przedewszystkiem w czasie tajania lodów i śniegów, następnie w czerwcu i sierpniu. Spław odbywa się na średniej wodzie 30 do 36 cm.; w jednym dniu spławiają od Uścieryk aż do Prutu. Spław składa się z 8 do 10 sztuk drzewa i bywa nadto ładowany dwiema kopami desek, lub jedną kopą tartych szwali. Spławy takie mają w ładunku 1,400 kg. i są po dwa razem zbite i ładowane. Spław atoli, z powodu wielkiej bystrości wód, napotyka niektóre przeszkody; oprócz tego, wielkie łomy drzew i kamieni, które po powodzi zatykają koryto, stają im na zawadzie. Artykułem spławu jest drzewo tarte i okrągłe, które częścią na Pokuciu równem i na Bukowinie pozostaje, częścią idzie do Multan w wielkiej ilości. W dolinie Czeremoszu po obu brzegach jego, poniżej Uścieryk, legło wsi 26 i dwa miasta, a zwłaszcza Berwinkowa, Mareniczeny, Chorocowa, Petrasza, Białoberezka, Pasieczny, dwie Roztoki, Podzaharycz, Tudyów, miasto Kuty, Wyżnica, Czornohuzy, Słobudka, Ispas, Kobaki, Rybno, Millie, Popielniki, Banilla ruska, Banilla słobodzia, Drahasymów, Kniaże, Serafince, Waszkowce miasto, Załucze, Zawale i Czartorya. Mieszkańcy trudnią się spławem drzewa i chowem bydła w okolicy górzystej; poniżej uprawą roli. W dolinie między Uścierykami aż po Kuty ciągną się piękne sady; uprawa kukurydzy i tatarki sięga aż po Jasienów i Krzyworównię nad Cz. Czer. Długość biegu od Uścieryk wynosi 293 kil. Ob. M. Łomnickiego „Wycieczka na Czarnogórę“ w Spraw. Komisyi fizyogr. Kraków. 1868, 132–152. Winc. Pola „Północny wschód Europy“. W Krakowie, 1851, 52. M. A. Turkawskiego „Wspomnienia Czarnohory“. Warszawa, 1880. „Special Karte der Oesterr.-Ung. Monarchie“. 1: 75,000. Z. 12, Col. XXXII i XXXIII; Z. 13, Col. XXXI i XXXII; Z. 14, Col. XXXI i XXXII. Br. G.
Czeremoszne, wś, pow. jampolski, gmina i parafia Krasne, ma cerkiew. R. 1868 miała 89 dm., obecnie 500 mk., ziemi włośc. 609 dz., dworskiej 738 dz. Własność w połowie Mysłowskich i Wilamowskich. X. M. O.
Czeremosznia, 1.) wś, pow. złoczowski, nad Bugiem, o ćwierć mili na wsch. od Białego Kamienia, o półtory mili na płc.-zach od Złoczowa, o 1 milę na płd. od Oleska. Przestrzeń: posiadłości większej roli or. 399, łąk i ogr. 46, past. 42, lasu 444; pos. mniej. roli or. 924, łąk i ogr. 201, past. 65, lasu 2 mórg austr. Ludność: rz.-kat. 195, gr. kat. 260, izrael. 64, razem 519. Należy do obudwu parafij w Białym Kamieniu; w tej wsi jest kasa zaliczkowa z funduszem zakładowym 143 zł. a. w. 2.) Cz., Czeremożnia, przysiołek Glińska. 3.) Cz., por. Dobromil (powiat).
Czeremoszno, wś, pow. kowelski, gm. Pohorsk, majątek Juliana Głębockiego, 3,500 dz. rozl. Włościanie, 87 dm., 531 dusz, mają 1,795 dz. gruntu. Gleba piaszczysta i torfo-
