z Cz. uczęszczają do szkółki elementarnej sąsiedniej w Borzykowie, otwartej w r. 1877. Według miejscowego podania, Otto II, cesarz niemiecki, idąc odwiedzić grób św. Wojciecha w Gnieźnie, przez Cz. przechodził. A. Kulesza.
Czechowitz (niem.), ob. Czechowice.
Czechówka, 1.) wś, pow. hrubieszowski, gm. i par. Grabowiec. W 1827 r. było tu 11 dm. i 67 mk. Folw. Cz. z wsią tejże nazwy, od Lublina w. 83, od Hrubieszowa w. 21, od Wojsławic w. 5, od Kowla w. 100, od rzeki Wieprza w. 33. Rozl. wynosi m. 225, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 122, łąk m. 12, lasu m. 80, nieużytki i place m. 12; młyn wodny. Wś Cz. osad 9, gruntu m. 98. Folwark powyższy powstał w r. 1868 z oddzielenia od dóbr Białowody. 2.) Cz. górna, wś, pow. lubelski, gm. Konopnica, par. Kalinowszczyzna. W 15 wieku wraz z Cz. dolną była własnością Skarbka Piwko z Zastępów h. Habdank, do którego należał też i poblizki Czechów Później sama Cz. górna była własnością Jana Bychowskiego, w końcu zaś 18 w. przeszła do Tarłów. W 1827 r. było tu 19 dm. i 99 mk. Cz. dolna zaś liczyła 13 dm. i 147 mk., obecnie weszła w skład terytoryum Lublina. Rzeczka Czechówka dzieli obie powyższe miejscowości. Folw. Cz. górna z osadą Choinki, z wsią Cz. i Choinki, nabyty w r. 1878 za rs. 36,500. Rozl. wynosi m. 618, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 454, łąk m. 24, pastwisk m. 1, wody m. 14, lasu m. 95, nieużytki i place m. 30. Bud. mur. 3, drew. 15; młyn wodny, stawy z rybołówstwem; przepływa rzeczka bez nazwy; w niektórych miejscowościach są pokłady kamienia wapiennego. Wś Cz. osad 19, gruntu m. 155; wś Choinki osad 3, gruntu m. 9.
Czechówka, rzeczka, bierze początek koło wsi Sławinka w pow. lubelskim, płynie pod Lublinem, między wsią Cz. górną a Cz. dolną, i ubiegłszy 1 milę, wpada do Bystrzycy z lewego brz. w Lublinie.
Czechów-Kąt, wś, pow. chełmski, gm. i par. Pawłów.
Czechówko, kolonia, powiat gnieźnieński, 6 dm., 51 mk., 10 ew., 41 kat., 17 analf. St. poczt. Żydowo o 6 kil., st. kolei żel. Gniezno o 14 kil. M. St.
Czechowo, wś i domin,, pow. gnieźnieński, domin. 1,132 mórg rozl.; 9 dm., 109 mk., wszyscy kat, 47 analf. Stac. poczt. Żydowo o 6 kil, st. kolei żel. Gniezno o 14 kil. Własność W. Chrzanowskiego. M. St.
Czechozin (niem.), ob. Ciechocin.
Czechy, 1.) tak zwane rządowe i prywatne, wś i folw. nad rz. Szreniawą, pow. miechowski, gm. Niedźwiedź, par. Niegardów, przy drodze bitej słomnicko-proszowskiej, na wsch. od Słomnik o w. 7. W r. 1827 liczyła 32 dm. i 238 mk., obecnie ma lud. 297 głów; domów mur. 5, drew. 33, osad wlośc. w części prywatnej 26, z przestrzenią gruntów 156 mórg i w części rządowej 4 osady, gruntów mórg 48. Folwark jest tylko w części prywatnej; obszar gruntów wynosi mórg 605; część rządowa obejmująca gruntów m. 113, składa się z trzech działów, będących w wieczystej dzierżawie: jeden zawierający mórg 64, dziedzica Czech; drugi mórg 46 pr. 54, zwany Czechy wójtostwo, właściciela dóbr Niedźwiedź hr. Wł. Wodzickiego, i trzeci mórg 2 pr. 82, zwany Czechy Obretka, Tadeusza Mieroszewskiego, posiadacza sąsiedniego majątku Waganowice. Wieś Cz. i w dawnych wiekach składała się z dwóch części; z tych jedna w r. 1440 należała do prebendy przy kolegiacie Wszystkich ŚŚ. w Krakowie, ztąd czechowską zwanej; w niej były trzy łany kmiece. Druga część stanowiła własność Jakóba Słupowskiego i Falisława Czechowskiego herbu Leliwa; w tej ostatniej części były 4 łany kmiece, 4 zagrodników i karczma (Długosz, t. II, 11 i 152). W XVIII w. majętność ta była w posiadaniu Mieroszewskich; tu w r. 1756 urodził się Mieroszewski Stanisław, ordynat mysłowicki, który, jako poseł województwa krakowskiego na sejm czteroletni, pierwszy wystąpił przeciw rozdawnictwu starostw, a w r. 1794 był komisarzem cywilno-wojskowym przy Kościuszce. W r. 1856 Czechy nabył od Eleonory z Mieroszewskich Mieroszewskiej, Piotr Romiszowski, od którego majętność ta przeszła znowu do Mieroszewskich i obecnie jest w posiadaniu Andrzeja Mieroszewskiego. Będące tu dawniej wójtostwo należało do ekonomii Szczepanowice. 2.) Cz., os. fabr., ob. Trąbki. 3.) Cz., wś, pow. sieradzki, gm. i par. Zduńska Wola, odl. od m. pow. w. 12, rozległ. mórg 990; w posiadaniu włościan osad 63. Ludności: katolików 460, ewan. 23, razem 483 mk.; grunta żytnie, ludność średnio zamożna. Mar. i Żdż.
Czechy, 1.) wś, pow. berdyczowski, otoczona lasami, nad błotnistą rzeczką Horbatką, o 18 w. od m. Berdyczowa; mieszk, 298, wyz. prawosław.; należą do par. Krażówki. Ziemi 1,165 dz., nadzwyczaj urodzajnej. Należy do Czerwonieckiego klucza hr. Grocholskiego. Zarząd gminny w Zakutyńcach, policyjny w Berdyczowie. 2.) Cz., wś, pow. lityński, parafia Sieniawa, przy trakcie ze St. Sieniawy do N. Konstantynowa. W r. 1868 miała 69 dm., obecnie ma dusz męz. 180, ziemi włośc. 378 dz., ziemi dwor. 634 dz. Należała do Borejków, dziś Mierzwińskich. 3.) Cz., wieś, gubernia grodzieńska, w byłej ziemi bielskiej. Kl. Przed. i X. M. O.
Czechy, wś, pow. brodzki. Między tą wsią a Zabłotcami, wsią o ćwierć mili na płc. od Czech leżącą, jest źródło rzeki Styr; przez
