Czarna, 1.) wielka wś, nad strugą t. n., pow. bałcki, ma dusz męz. 674, ziemi 4051 dz. Skonfiskowana Sobańskim. Obecnie 2672 dz. ziemi używal. i 23 dz. nieużyt. Własność Suruczana, ma urząd gminny, należy do par. Rybnica. R. 1827 miała 272 dm. 2.) Cz., wś, nad strugą t. n., pow. kamieniecki, gm. Cykowa, par. Smotrycz, należała do dóbr starościńskich, następnie nadana na 50 lat jenerałowi Rosenbergowi, dziś dana Bernstejnowi, 183 dz.; dusz męz. 649, w tej liczbie 94 jednodworców. Ziemi włośc. 2013 dz. R. 1827 miała 209 dm. 3.) Cz., okrąg wiejski, w gm. Rukojnie, pow. wileński, liczy nast. wsie: Wierzbuszki, Dworzyszcze, Dobromyśl, Kapitulszczyzna, Czarnopolany, Gorowe, Lipki, Saduniszki, Borejkowszczyzna, Szaterniki; zaścianki: Zarzecze, Saduniszki. 4.) Cz., wieś, powiat nowograd-wołyński, gm. rajkowska, włościan dusz 363, ziemi włośc. 944 dzies., ziemi dworskiej 870 dzies., własność Rudnickich. 5.) Cz., wś, dek. zasławski, ma kaplicę katolicką parafii Ostropol. Dr. M., X. M. O. i L. R.
Czarna, Czernaja. 1.) st. dr. żel. uralsko-górniczej, w gub. permskiej. 2.) Cz., powiat nowoładoski, gub. petersburska, st. p. w pobliżu Szlisselburga i Nowej Ładogi.
Czarna, 1.) wś, przysiołek Krakowa, między przedmieściem Smoleńskiem a wsią Kawiorami, odznacza się staranną uprawą roli, którą w sztucznie przysposobiony czarnoziem zamieniono. Produkuje wyborną włoszczyznę. 2.) Cz., wś, pow. grybowski, 1126 mor. rozl., wtem 739 m. roli ornej, 70 domów, 388 mieszk., przeważnie ruskiej narodowości; paraf. grecka w Brunarach wyższych, położenie górskie, gleba owsiana. Obszar dworski jest własnością funduszu religijnego. 3.) Cz., wś, pow. pilzeński, 1389 mor. rozl., wtem 803 m. roli ornej, 115 dm., 546 mk., paraf. w Zassowie, kasa pożyczkowa gminna, gorzelnia; leży w piaszczystej równinie; w Cz. znajduje się stac. kolei żel. Karola-Ludwika i szosa powiatowa do Pilzna. St. dr. żel. lezy między Wałkami a Dębicą, o 99 kil. od Krakowa. 4.) Cz., zwana „przy Witkowicach“, wś, pow. ropczycki, 5476 mor. rozl., wtem 1975 m. roli ornej, a 1760 m. lasu, 234 domów, 1325 mk., par. dek. ropczyckiego (2391 wiernych) w miejscu. Kościół paraf. pod wezwaniem św. Stanisława, murowany, wybud. w r. 1606; szkoła ludowa jednoklasowa, gorzelnia, położenie pagórkowate, gleba żytnia. 5.) Cz. (z Kołkami), wś, powiat łańcucki, 2516 mor. rozl., wtem 952 m. roli ornej a 1084 m. lasu; 212 domów, 1273 mk., paraf. w Krzemienicach; słynne wyroby tkackie; leży w glebie żytniej, pagórkowatej. Obszar dworski należy do ordynacyi łańcuckiej. 6.) Cz., wś, pow. Lisko, st. p. Lutowiska, par. gr. kat. i szkoła ludowa 1-klas. w miejscu.
Czarna, 1.) rz., dopływ Wisły, powstaje z kilku strug w pobliżu wsi Cisów, pow. kielecki, płynie koło Rakowa, Staszowa, a za Połańcem (Łęg) wpada do Wisły. Dzieliła niegdyś b. wdztwo krakowskie od sandomierskiego. Z nią łączą swe wody Schodnia i Łagówka. 2.) Cz., rz. w pow. warszawskim, płynie pod wsiami Samocin i Kobiałki. 3.) Cz., rz., bierze początek pod wsią Zbrosza wielka w pow. grójeckim, płynie krętem korytem w kierunku od połud. ku zachod. przez Łychów, Baglewice, Rytomoczydła, Nowąwieś, Chojnowską Wolę, Chynów, Sułkowice, Czaplinek, Czaplin i niedaleko Czerska wpada do Wisły z lewego brzegu, ubiegłszy 6 i pół mili. Ponieważ skutkiem zamulenia i zarośnięcia koryta, przy nizkich brzegach czyniła szkody wylewami, przeto oczyszczono ją na przestrzeni od Gośniewic do Sułkowic w 1824, według planu budowniczego Düringa. 4.) Cz., rz., wypływa z lasów i łąk wsi Czarny w powiecie nowomińskim, płynie ku północy i zachodowi przez pola okuniewskie, zdąża ku Białobrzegom i tam wpada do połączonych rzek Narwi i Buga. (Opis pow. radzymińskiego d-ra Bokiewicza). 5.) Cz., rzeczka, zwana też Brzozówką, wypływa z jeziora pod wsią Skórnice w pow. konieckim, płynie ku połud. równolegle z Pilicą pod Studzieńcem, Brzozówką, Rudą Pilczycką i Piaskiem; pod Żeleźnicą wchodzi w pow. włoszczowski i przybrawszy kierunek wschodni, płynie pod Komornikami, Januszewicami, Pilczycą, i pod Ciemiętnikami wpada do Pilicy z prawego brzegu. Długa 32 w.; pod Komornikami z lewego brzegu przyjmuje rz. Chotówkę, od której niekiedy cała aż do ujścia nosi miano Chotówki. Dopływ Pilicy, rz. Cz. łączy się też z Krasną i Miedzieszą, które uchodzą także do Pilicy. 6.) Cz., rzeczka, bierze początek z błót za wsią Olszów w pow. brzezińskim, przebiegłszy 2 mile wpada do stawu w Starzycach, zkąd wypływa pod mianem Starzycy i wpada do Pilicy między Rokicinami a Budziszewicami. Na mapie Woj. Top. Król. (XIX B.) taż sama rzeczka nosi jedno tylko miano Czarnej i wpada do Pilicy poniżej zakładów żelaznych w Gustku z lewego brzegu, a bierze początek na północ od Ujazdu z lasów. 7.) Cz., rz., bierze początek w pow. suwalskim, z małego jeziora pod ws. Szlinokiemie, przepływa dalej jez. Sejwy, płynie przez Rasztakiemy, Smolany, Kracieniszki, Rutkę, Michnowce, zabiera wody jez. Płoskiego z lewej i Białego z prawej strony i uchodzi do jeziora Sejny. 8.) Cz., ob. Morawica. 9.) Cz. v. Biała Panieńska, ob. Bawół rzeczka. 10.) Cz. Hańcza, Wisła i t. p. ob. Hańcza, Wisła i t. p. Br. Ch.
Czarna, 1.) rz., prawy dopływ Niemna, uchodzi między Szczorsami a Lubczem. 2.) Cz., rz., uchodzi do Niemna między Dokudowem a
