Rudów, Ruziec, Rum. Strachowo, Szembekowo, Węgiersk, Rum. Wrotynia, Wygoda, Zielona Puszcza, Laskowiec, Sitno, Dobrzejowice, Macikowo, z młynów Birzgiel, Dolnik, Gappa, młyn w Ciechocinie, w Sitnie, wiatrak w Dobrzejowicach, młyn Sosionka. Z dóbr powyzszych z tytułu spłacenia czynszu odłączone zostały nomenklatury: folw. Dobrzejowice, młyn Lubicz, młyn Biergiel, folw. Małszyce, Miliszewy, Rudawy i Krobia. Straż C. rządowego leśnictwa Lipno obejmuje 5807 m. lasu. Par. C. dek. lipnowskiego 1484 dusz liczy. 2.) C., wieś i folw., pow. janowski, gm. i par. Modliborzyce. A. Pal. i F. O.
Ciechocin, 1.) niem. Czechozin lub Friedrichsau, wieś włościańska w pow. wejherowskim, nad rzeczką Redą. R. 1370 komtur gdański Konrad Czolner von Rotenstein zamienił tu prawo polskie na chełmińskie, a przywilej ten 1657 Jan Kazimierz potwierdził; było włók 37, z których sołtys Barnisław posiadał 3 wolne i musiał za to pełnić służbę wojenną z koniem. Od reszty włók dawali po 1 pruskiej marce i po dwie kury; zamiast dziesięcin biskupowi 1 wiardunek pieniędzy, a proboszczowi korzec żyta i korzec owsa; nadto byli zobowiązani kosić siana 20 mórg do gdańskiego zamku. Obszaru ziemi zawiera C. dziś jeszcze jak dawniej 37 włók z cegielnią; katol. jest 261, ewang. 37, domów mieszk. 27; par. Reda, odległość od Wejherowa wynosi 1 milę. 2.) C., niem. Czechocin, królewskie dobra stołowe, w pow wejherowskim, na trakcie bitym gdańsko-krokowskim, nad rzeczką Redą (ob.), małe pół mili od dworca kolei żelaznej gdańsko-szczecińskiej w Redzie. Obejmuje obszaru włók 59, mieszkańców katol. 111, ewang. 22, domów 9, odległość od Wejherowa 1 mila. 3.) C. niemiecki, niem. Deutsch Cekzin, wieś włośc. położona nad jeziorem w pow. chojnickim, pół mili od bitego traktu chojnicko-tucholskiego. Istniała już za pomorskich książąt, włościanie rządzili się prawem polskiem; r. 1342 komtur tucholski Dytryk von Lichtenheim nadał im nowe prawo niemieckie, sołtys posiadał 5 włók. Za krzyżaków kościoła w C. nie było, tylko istniał w pobliskiej wiosce Koźminie, która później zaginęła; dopiero w roku 1485 życzyli sobie mieszkańcy Ciechocina, żeby bylo im wolno przenieść tu kościół z Koźmina, co też niebawem nastąpiło za zezwoleniem duchownej władzy. Kościołek ten jest filią do Ostrowitego (Osterwick), patronem jest gmina, co w Prusiech rzadkie. Obszaru ziemi ma C. 4793 m., domów mieszk. 64, mieszkańców samych katolików 480, szkoła jest w miejscu. Stacya pocztowa Frankenhagen. 4.) C., ob. Ciechocinek. Kś. F.
Ciechocinek (stary i nowy), os., pow. nieszawski, gm. i par. Raciążek, w pobliżu Wisły i granicy pruskiej, odl. 6 w. od stacyi dr. żel. warsz.-bydg. i komory I klasy w Aleksandrowie, z którym połączona jest osobną odnogą kolei żelaznej. Odległa od Warszawy 217 w. Posiada obfite źródła słone, warzelnie soli i zakład kąpielowy, znany w całym kraju ze swej skuteczności. Istnieje tu szkoła początkowa, szpital, stacya dr. żel. warsz.-bydg., st. telegr., kościół filialny, szpital letni na 30 chorych, zakłady warzelni soli i kąpielowe, kilka hoteli i t. p. Obecnie buduje się nowy piękny kościół ze składek. C. był przedtem własnością Niemojewskich, później Zawadzkich, w r. 1823 przez rząd nabyty. Obcenie jestto osada lecznicza i warzelniana. Dzisiejszy C. zupełnie różne ma położenie od dawnego i dzieli się na nowy i dawny, a zajmuje część wsi Słońska (ob.), Wołuczewa i dawnego C.; leży pośród nizin nadwiślańskich, nie bardzo bogatych z natury, a chociaż nie może iść w porównanie z zagranicznemi zakładami tego rodzaju, ciągłe przecież usiłowania ku uwygodnieniu i uprzyjemnieniu gościom pobytu, niewątpliwie postawią to miejsce pod każdym względem w rzędzie najznakomitszych krajowych zakładów kąpielowych. Powietrze, pomimo niskiego położenia, jest zdrowe i rzadko panują tutaj choroby epidemiczne. Liczba źródeł wody słonej dochodzi do 12, z temperaturą od + 10 do + 16°R. Jak dawno istnieje źródło pierwotne, nie można powiedzieć z pewnością, ale C. już w XVI w. dostarczał soli, czego dowodzi ta okoliczność, że Konrad Mazowiecki zobowiązał krzyżaków do dostarczania na dwór książęcy soli z nadanych im posiadłości. Za czasów Stanisława Augusta robiono tu poszukiwania; marszałek Soult, otrzymawszy od cesarza Napoleona, za czasów księstwa warszawskiego, ekonomią Raciążek, wywarzać kazał sól ze źródła tutejszego i takową na beczki sprzedawano. Dopiero od roku 1823, zaczęto na większą skalę sól wywarzać. Z początku wody tutejszej używano wyłącznie do wywarzania soli i dopiero w roku 1835, na skutek polecenia rządu, urządzono w skrzydle oberży 4 wanny, do których wodę ze źródła pobliskiego, dostarczającego solankę dwuprocentową, przeznaczono; w roku 1842 urządzono nowych pięć wanien i łaźnię parową; następnie zaś staraniem oddzielnego komitetu, z funduszu przez namiestnika Królestwa przeznaczonego, oddzielnie urządzono 13 nowych wanien obszernych i zajęto się innemi ulepszeniami. Dziś są tu 3 duże budynki kąpielowe, 3 tężnie a buduje się kursal. Do picia tylko solanka ze źródła Nr. 3 jest przeznaczona; dobywa się ona z głębokości 500 stóp, za pomocą machiny parowej; jest bezbarwna, doskonale przezroczysta, zapachu sobie właściwego, smaku słonego, nieco gorzkawego, temperatury + 12°R.; pozosta-
