becko. W pobliżu znaczne stawy. Przez C. przechodzi trakt olesińsko-lubliniecki. F. S.
Ciasny, potok podgórski w obr. gm. Podbuża w pow. drohobyckim, prawy dopływ Bystrzycy tyśmienickiej; źródła jego biją u stóp Magury (735 m.), najw. czubałka we wsch. stronie tej gminy. Płynie w kier. płd. zach. rwiącym i nagłym prądem. Długość biegu 2 kil. Br. G.
Ciauszytys, jeziorko w pow. szawelskim, par. kurtowiańskiej, ma przestrzeni 1 morgę; błotniste, obfituje w karasie. Znajduje się na ziemi folwarku Zadwojnie, należącego do Feliksa Rymgajły.
Ciagnisz, wś, pow. sieradzki, gm. Godynice. par. Wojków. Ma 199 morg. ziemi włośc., 28 mk. Żdż.
Ciągowice lub Cięgowice, wś i folw., pow. będziński, gmina Rokitno szlacheckie, par. Ciągowice, przy drodze z Siewierza do Ogrodzieńca. Jest tu kościół par., który 1874 r. spłonął. R. 1879 wystawiono a 1880 poświęcono nowy. W r. 1827 było tu 37 dm., 251 mk. Par. C. dek. będzińskiego 3010 dusz liczy. Dobra C. składają się z folw. C. z przys. Zazdrość i Turza, tudzież wsi: C., Bugaj, Zazdrość i Turza; od Piotrkowa w. 140, od Bendzina w. 21, od Olkusza w. 28, od Zawiercia w. 5, od Łaz w. 3, od rz. Wisły w. 35. Nabyte w r. 1844 za rs. 21,750. Rozległość wynosi m. 946 a mianowicie: fol. C. grunta orne i ogrody m. 172, łąk m. 129, pastwisk m. 31, lasu m. 392, zarośli m. 112, wody m. 9, nieużytki i place m. 24: razem m. 861; przys. Zazdrość grunta orne m. 40, łąk m. 9; przys. Turza grunta orne m. 36, łąk m. 10. Budowli murowanych 9, drewnianych 18; pokłady torfu, kamienia wapiennego, rudy żelaznej, glinki ogniotrwałej, węgla kamiennego, marglu i gliny zdatnej na cegłę. Staw duży z rzeczką bez nazwy. Młyn wodny. Na wsi C. dano włościanom gruntu m. 344, dla wsi Zazdrość m. 17, dla wsi Turza m. 164 i dla osady Bugaj prętów 160. Br. Ch. i A. Pal.
Ciąpenica, ob. Narty.
Ciążeń, wś i kol. nad rz. Wartą, pow. słupecki, gm. i par. Ciążeń. Leży o 4 mile od Konina. W 1827 r. było tu 85 dm. i 780 mk., obecnie liczy 1204 mk., 4139 morg. ziemi dworskiej i 1407 włośc.; kolonie mają 109 mk. i 426 morg. obszaru. C. posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, dom schronienia dla starców i kalek, urząd gminny. C. był pierwotnie kasztelanią do 1269 r., następnie należał do biskupów poznańskich. Już w 1260 r. istnieje tu kościół parafialny. Biskupi poznańscy, którzy tu posiadali swój dwór i często przebywali, opiekowali się i kościołem. Jan Latalski na miejsce drewnianego wzniósł murowany w 1535 r. Następcy upiększali tę swiątynię a ks. Teodor Czartoryski wyrestaurował całą w 1760 r. Dotąd przechował się jeszcze po biskupach dwór i rozległy park nad Wartą (Por. „Tyg. Ill“ z 1866 r. t. XII, str. 197). Par. C. dek. słupeckiego liczy 2560 dusz. Gmina C. należy do s. gm. okr. II w Dobrosłowie, st. poczt. w Słupcy. W skład gminy wchodzą: Borki, Ciążeń, Dziedzice, Gołków, Jaroszyn, Kąty, Kotonia, Kowalewo sołectwo, Kowalewo opactwo, Ląd, Policko, Samarzew, Wierzbocice, Wielodwór, Wierzbno, Wola Koszutska. Folwarki: Dąbrowa, Góry, Kolonie: Ciążeń, Piotrowo. Osady: Cegielnia, Lądek, Parsk, Wymyslów. Gm. Ciążeń ma rozl. morg. 17705, ludności 7012. Dobra C. składają się z folwarków C., Dąbrowa, Kąty, z gruntami na wsi Kotonia, tudzież wsi: C., Kotonia, Dziedzice, Kąty, Holendry Ciążyńskie, Borki, Wierzbocie, Samarzew, Policko, Gołków i Dąbrowa; od Kalisza w. 56 od Słupcy w. 8, od Kutna w. 110. Rzeka Warta płynie granicą dóbr. Rozległość wynosi m. 2777 a mianowicie: fol. C. grunta orne i ogrody m. 618, łąk m. 228, pastwisk m. 96, lasu m. 128, nieużytki i place m. 86: razem m. 1156. Budowli murowanych 27, drewnianych 14. Folw. Dąbrowa grunta orne i ogrody m. 738, łąk m. 88, lasu m. 99, nieużytki i place m. 43: razem m. 963; budowli murowanych 9, drewnianych 2. Fol. Kąty grunta orne i ogrody m. 454, łąk m. 96, pastwisk m. 11, nieużytki i place m. 33: razem 594. Budowli murowanych 8, drewnianych 2; nadto w osadach młynarskich m. 64, płodozmian 11-polowy. Gorzelnia, dwa młyny wodne, tartak, dwa wiatraki, stawy z rybołówstwem. Wś C. osad 74, gruntu m. 1407; wś Kotonia osad 38, gruntu m. 662; wś Dziedzice osad 28, gruntu m. 428; wś Kąty osad 33, gruntu m. 496; wś Holendry Ciążyńskie osad 14, gruntu m. 427; wś Borki osad 20, gruntu m. 195; wś Wierzbocice osad 70, gruntu m. 928; wś Samarzew osad 36, gruntu m. 812; wś Policko osad 60, grnntu m. 425; wś Gołków osad 35, gruntu m. 625; wś Dąbrowa osad 4, gruntu m. 4. Br. Ch. i A. Pal.
Ciążyń, niem. Hallberg, królewszczyzna, pow. obornicki, 1364 morg. rozl., 10 dm., 126 mk., 42 ew., 84 kat., 44 analf. Stac. poczt. Połajewo o 7 kil.; st. kol. żel. Rogoźno o 27 kil.
Cibau, rzeczka, lewy dopływ bukowińskiej Bystrzycy złotej, ma źródła w Marmaroszu.
Cibor, dawne imię, to samo zapewne co Ścibor, stanowi źródłosłów nazw: Cibory, Ciborów, Ciborowice. Spotykamy także formę Cicibór, przedstawiającą zabytek starożytnej właściwości aryjskich języków powtarzania początkowej spółgłoski (por. Cieciszew, Cieciorki). Br. Ch.
Ciborów, folw., pow. radomski, gm. Gem-
