lasu m. 28, nieużytków i placów m. 29. Budowle murowane 2, z drzewa 5; wś Ch., osad 37, gruntu m. 265. A. Pal.
Choc, Chocisz, formy dawnego imienia (Chocisław czy Chocimir), od których pochodzą nazwy jak: Chocz, Choceń, Chociw, Chociszew.
Choceń, wś, pow. włocławski, gm. Smiłowice, par. Choceń. Wieś Ch. graniczy z wsiami na północ Smiłowice, na wschód Ząbin i Bodzanów, na południe Janów, na zachód Bożymów i Jarantowice. Od Włocławka odległa 2 i pół mili, od m. Kowala 10 wiorst. Dawniej przy kościele choceńskim stała wieś Chocenkiem zwana, lecz przez właścicieli Ch. włościańskie grunta zostały wykupione, a mieszkania ich zupełnie rozebrane, tak, iż wieś ta znikła zupełnie. Ch. należał do Blizińskich a obecnie posiada go Fryderyk Lange. Obok kościoła, w odległości od niego na 120 prętów, widać ruiny starego zamku. Poza wsią, otoczony błotami stoi na wzgórku, jakoby na wyspie kościół nad jeziorem bożymowickiem zwanem; dla tego przystęp do niego niegdyś był trudny. Dawniejszy kościół był budowany w XIV wieku, drewniany, także pod tytułem św. Idziego i Marcina. Ale z przyczyny niedbalstwa, zbutwiała podłoga, zniszczał i dach tak, iż kościół ruiną groził i kapłan nie mógł w nim Mszy Św. odprawiać. Dopiero 1628 roku niejaki Ząbiński, w młodym wieku wstępujący do klasztoru reformatów, kościołowi choceńskiemu, w którym chrzest św. przyjął, zapisał na dobrach swoich Ząbino 200 złp., który to fundusz ksiądz Jan Gołębowski, miejscowy administrator a proboszcz parafii Środa, obrócił na restauracyą kościoła. Rozebrawszy kościół stary i już zbutwiały, częścią z pozostałego materyału, częścią z ofiarowanego sobie drzewa przez niejaklego Arnolfa Kryskiego, wybudował 1630 roku nowy kościół, ale i ten 1700 roku tak już był uległ zniszczeniu, iż ówczesny dziedzic Ch. Ludwik Kretkowski zmuszony był w zupełności go wyrestaurować. W tym stanie kościół ów dotrwał aż do dnia dzisiejszego. Ch. posiada fabr. sera, otwartą w 1876 r., wyrabiającą za 7000 rs. rocznie. W 1827 r. było tu 22 dm., 212 mk. Dobra Choceń, składające się z folw. Choceń i Janowo, z należącemi wsiami: Choceń, Janowo i Zakrzewek, są odległe od Warszawy w. 154, od Włocławka w. 20, od Kowala w. 4, od drogi bitej z Kowala do Włocławka w. 8, od rzeki Wisły w. 20. Nabyte w r. 1856 za rs. 49575. Rozległość ogólna m. 1197, a mianowicie: folw. Choceń grunta orne i ogrody m. 520, łąk m. 71, pastwisk m. 3, wody 56, lasu m. 58, nieużytków i placów m. 27: razem m. 735; folw. Janowo grunta orne i ogrody m. 396, łąk m. 48, nieużytki i place m. 18: razem m. 462. Budowli dworskich w folw. Choceń murowanych 7, z drzewa 2; na folw. Janowo budowli murow. 3, z drzewa. 5. Płodozmian zaprowadzony 13-polowy; w terytoryum dóbr znajduje się jezioro chocińskie lub bożymowickie, mające m. 56; wieś Choceń osad 54, gruntu m. 199; wś Janowo osad 12, gruntu m. 12; wś Zakrzewek osad 14, gruntu m. 96. Par. Ch. dek. włocławskiego, dawniej kowalskiego, liczy dusz 1670. Br. Ch., A. Pal.
Choceń, Chocień, wieś, pow. sanocki, par. rz. kat. Krzywe, a gr. kat. Serednie Wielkie, o 17 kil. od Liska.
Chocenek i Jarantowiczki, dwa folw., pow. włocławski, gm. Smiłowice, par. Choceń, do których należy wieś Chocenek, odległe od Warszawy w. 162, od Włocławka w. 18, od m. Chodcza w. 7, od Kowala w. 4, od rzeki Wisły w. 18. Nabyte w 1851 za rs. 13950. Rozległość wynosi m. 614, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 438, łąk m. 76, pastwisk m. 11, wód m. 52, lasu m. 16, place i nieużytki m. 20, budowli dworskich murowanych 4, z drzewa 3. Płodozmian zaprowadzony 13-polowy; na terrytoryum dóbr znajdują się pokłady torfu i marglu. Rybołóstwo stanowi źródło dochodu. Dobra powyższe położone są w bliskości 2 gorzelń w Rzeczniowie o w. 4 i Strzygach o w. 7, oraz cukrowni w Ostrowach; skład buraków na stacyi dr. żel. w Kowalu o w. 4; wś Chocenek osad 16, gruntu m. 16.
Choceńka, potok górski, wytryskujący na wschodniej granicy gm. Choceń, w pow. Lisko, płynie na zach., opływając północne stoki góry Gabora (742 m.); poczem zwraca się na północ i w obr. gm. Serednich wielkich po krótkim biegu, bo 4 kil., uchodzi z pr. brz. do Tarnawy. Prąd szybki, wody czyste i górskie. Źródła leżą na wysokości 580 m. npm.; ujście zaś 423 m. Całkowity spad 157 m. na 4 kil., czyli 3½ % spadu. Br. G.
Chochłuszka, wś, pow. suwalski, gm. Kuków, odl. o 2 mile od Suwałk, liczy 14 dm., 65 mk.
Chochol, Chocholigrund, ob. Chochoł.
Chochół, wś, pow. nowomiński, gm. i par. Mińsk.
Chochoł, niem. Chochol lub Friedrichsfelde, dobra, pow. szczycieński, ze stacyą pocztową i z folw. zwanym Chocholski grąd, niem. Chocholigrund.
Chochołek, młyn, pow. łęczycki, gm. Gostków, par. Domaniew.
Chochołów, wś, pow. kutnowski, gm. i parafia Żychlin, dm. 26, mk. 230; posiadają gruntu żytniego m. 186. W. W.
Chochołów, wieś podtatrzańska, na Podhalu nowotarskiem, pow. nowotarski, graniczy od zachodu z Orawą, a zwłaszcza z gm. Suchąhorą i Hładówką; od półn. z Podczerwonem, od wschodu z Cichem, a od połd. z Dzianiszem
