wzgórzami, które pod Podmanasterkiem rozstępują się, otwierając Bystrzycy coraz szerszą dolinę. Nad prawym brzegiem w górnym jej biegu znaczniejsze czubałki od południa ku północy, między źródłami a doliną Opaki, zwą się Kohutów horb (Grzbiet Kogutów, 826 m.), Kobyła (820 m.), Las Ihnatów (640 m.), Czeledny (602 m.); od doliny Opaki aż po źródła Stupianki: Na Hreble (551 m.), Magura (735 m.), Szepetnik (649 m.), Zawata góra (641 m.). Nad lewym zaś brzegiem między źródłami Bystrzycy a doliną Zberu wznosi się las Rudawka (766 m.); między doliną Zberu a doliną Stronawki Jalinka (740 m.), Dumianka, las Rubany (585 m.), Wołczyny (528 m.); na północ od Stronawki Łopuszna (648 m.) nad Podmanasterkiem. 3.) B., potok, wytryskujący w Nockowskich krzakach, na wschodnim stoku lesistego wzgórza Budzisza (449), w obrębie gminy Bystrzycy w pow. ropczyckim (w Galicyi); płynąc zrazu na wschód, zwraca się na północ, przerzyna Bystrzycę dolną, Wiśniową, Olimpów, Wiercany, Swierzyce, gdzie z prawego brzegu przyjmuje potok Będziemyśl, następnie przez Sielec. Tutaj kierunek północny zamienia na północno-zachodni; w obrębie gminy Sędziszowa przerzyna kolej Karola Ludwika i gościniec główny; przepływa przez północne przedmieście Sędziszowa, mija jeszcze gminy Wolicę ługową, Borek wielki i mały śród obszernych łąk, i przy ujściu swym do Wielopolki łączy się z Budziszem. 4.) B., potok, powstaje na wielkich błotach naddniestrzańskich w obrębie gminy Bilinki Wielkiej, w pow. Rudki, odprowadza wody z tych błót zrazu na południe, poczem omijając Bilinkę od północy, zwraca się na zachód; przepływa gminę Hordynię i po półmilowym biegu uchodzi do Dniestru z prawego brzegu. 5.) B., ob. Bistritza. Br. G.
Bystrzyca, Weistritz, ob. Wystrzyca.
Bystrzyce, wieś, powiat rówieński, nad Słuczem, na 315-ej wiorście biegu tej rzeki, z kaplicą katolicką parafii Niewirków. Ma składy mąki wysyłanej wodą w Pińszczyznę. O wiosce tej i jej właścicielach pisze T. J. Stecki w Wieku (Nr. 187 z r. 1879). „Jestto obszerna wieś poleska, z pięknym domem wiejskim i ogrodem ze starych szpalerów, nad rzeką rzuconym. „Bystrzyca, słowiańska bogini piekielna, na cześć której wiele osad założonych było:“ tak wyrażają się stare kroniki; bez wątpienia więc i osada tutejsza nazwę od niej trzyma, a że prąd Słucza nadzwyczaj jest tu podniesiony a bogini, jak mówi mitologia, miała być bardzo porywczą, zdaje się to więc domysł nasz wspierać. Początkowe dzieje tej osady nieznane; występuje ona dopiero pod koniec XV wieku, obok Hubkowa, Siedliszcz i t. d., i wspólne koleje z fortuną Siemiaszków przechodzi przez dwa wieki z górą. W roku 1797, kiedy kasztelanic Adam Bierzyński, po tragicznej historyi siostry swej Apolonii, ustąpił jej smutną siedzibę w Ludwinopolu; sam pozostał przy Bystrzycach, które upiększył i ozdobił, wprowadzając do nich młodziutką swą małżonkę, Teresę Walewską, wojewodziankę sieradzką. Niedługo potem sprzedał Bystrzyce kasztelanic Tomaszowi Jabczarskiemu, już w początkach tego stulecia—a ten je znowu odstąpił Wincentemu Omiecińskiemu, byłemu oficerowi armii greckiej, który wojaczkę w dalekich krajach zamienił na spokojny urząd obywatelski marszałka powiatowego i tu długie lata, otoczony rodziną, spędził. Nieszczęśliwe obroty finansowe legionisty greckiego zmusiły spadkobierców jego do sprzedania w ostatnich czasach tej pięknej majętności jakiemuś towarzystwu przemysłowemu.“
Bystrzyce, 1.) wś, pow. mogilnicki; 8 dm., 75 mk., 24 ew., 51 kat., 36 analf., st. poczt. i kol. żel. Mogilno o 4 kil. 2.) B., młyn, pow. mogilnicki, ob. Trzemeszno. M. St.
Bystrzyce, m. na Morawie, pod wzgórzami zwanemi Jawornik i Wysoki Kamień, pamiętnemi walką z Mongołami w r. 1241.
Bystrzyce, ob. Bystrze.
Bystrzycka Wola, ob. Bystrzyca.
Bystrzyczanka, rz., lewy dopływ Wilii pod Bystrzycą.
Bystrzyk, Bystryk, 1.) wś, pow. skwirski, nad rzeką Bystrzykiem, wpadającą do Rostawicy, o 5 w. od m. Rużyna, o 36 w. od miasta pow. Skwiry. Mieszkańców 1631 wyznania prawosławnego. Cerkiew parafialna i szkółka. Należy do Czeliszczewej. Ziemi 5109 dz. wybornego czarnoziemu. Zarząd gminny w m. Rużynie, policyjny w m. Skwirze. B. ma kaplicę katolicką parafii Borszczajówka. 2.) B., wś, pow. berdyczowski, nad rz. Klitenką, wpadającą do rz. Hnyłopiaty, o 3 w. od Berdyczowa. Mieszkańców 530, wyznania prawosławnego. Cerkiew parafialna. W samej wsi wały i ślady starego gródka. Ziemi 2215 dz. pierwszorzędnego czarnoziemu. Należy do Dawidowskich. Zarząd gminny i policyjny w m. Berdyczowie. Kl. Przed.
Bystrzyk, rzeczka, ob. Bystryk.
Bystrzyk, ob. Bystry.
Byszcze, ob. Biszcze.
Byszew, 1.) wś, pow. łęczycki, gm. i par. Grabów, obszaru morgów 1099 i 33 dm. W r. 1827 r. było tu 11 dm. i 130 mk. 2.) B., folwark i wieś, pow. łęczycki, gm. i par. Witonia. Ma obszaru morgów 1054. W 1827 r. było tu 25 dm. i 278 mk., obecnie 26 dm.
Byszew, mko pow. słonimskiego z fabryką sukna.
Byszew, ob. Byszów.
