Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/470

From Wikisource
This page has been proofread.

wyższych uniwersytet Franciszka Józefa I w Czerniowcach, założony r. 1875 w stuletnią rocznicę połączenia Bukowiny z państwem austryackiem. Co do obszaru zajmują zabudowane parcele, następnie ogrody i pola 481,185 morgów, a tylko 4 procent pól leży ugorem. Prócz tego przypada na łąki 281,896, pastwiska 198,540 i na lasy 810,820 m. Moczary zajmują tylko 381 m.; do nieurodzajnego gruntu z włączeniem wód, dróg, traktów, zwirówek, skał i t. p. należy tylko 43,341 m. Uprawa roli dostarcza wedle 10-letniego przecięcia jako plon: pszenicy 173,240, żyta 577,255, kukurydzy 1,648,992, jęczmienia 476,442, owsa 652,894, tatarki 104,693, owoców strączkowych 38,143, ziemniaków 2,308,120, rzepaku i anyżu 59,285, nasienia koniczyny 12,397 garn.; tytuniu 1349, siana i potrawu 3,968,790, koniczyny 769,987 cetnarów; szlachetnych owoców 25,778 garncy. Lasy dostarczają 511,767 sążni kubicznych drzewa opałowego i 26,036 sążni kubicznych drzewa budulcowego i użytkowego rocznie. Chów bydła wynosi 42,813 koni, 224,424 wołów, 236,699 owiec i kóz, 133,385 świń, 27,091 ulów pszczelnych; chów jedwabników nie utrzymał się. Górnictwo dostarcza 21,095 cetnarów rudy miedzianej, 200,621 rudy żelaznej, 6,627 manganezu, 28,982 soli kamiennej, 19,601 soli warzonki i 555 cetnarów soli glauberskiej. Roczna wartość płodów uzyskana ze surowej produkcyi wynosi 36,209,434 złr. Co do komunikacyi rozdziela się ona na 17,4 mil kolei żelaznej, 54 mil dróg państwowych, 69,6 mil dróg konkurencyjnych, 101,4 mil zwirowanych dróg gminnych, 86,1 mil dróg wodnych. Cztery wielkie i mnóstwo małych mostów i 4 przewozy ułatwiają przejazd. W Bukowinie istnieje dyrekcya pocztowa z 78 urzędami pocztowemi i dyrekcya telegrafów z 18 stacyami telegraficznemi. Handel i przemysł mają autonomiczne zastępstwo w Izbie handlowej i przemysłowej w Czerniowcach. W ożywionym handlu, mającym znaczenie międzynarodowe, pośredniczy 3718 osób zawodu handlowego, które dzielą się na 51 katogoryj. Przemysł dzielący się na 121 kategoryj zatrudnia 5227 przedsiębierców, z których samych 141 poświęca się przewozowi. W ruchu jest 22 machin parowych; oprócz tego posiada gorzelnictwo 56 kotłów parowych. Po szczegóły obszerniejsze o B. odsyłamy czytelnika do źródeł następujących: Cotta, „Die Erzlagerstaetten der südlichen Bukowina.“ G. J. VI Jahrg. 1855; „Stirpes variores Bukovinae, oder die seltenen Pflanzen der B.“ Stanisławów 1853; „Flora der B.“ Leipzig 1859 r.; Kausch J. J. „die Heilquellen zu B. für Aerzte und Nichtaerzte,“ Breslau 1802.; Alth Al., „die Mineralquellen der B. und deren geologisches Verhalten“ 1848 roku; „Moldawa oder Beitraege zu einem Urkundenbuche für die Moldau und B.“ Wiedeń 1862; „Bochotni oder Geschichte der Stadt Cernauz und ihrer Umgegend,“ Wiedeń 1874 (bardzo ważna recenzya tej pracy przez Morgenbessera w lwowskim „Przewodniku Nauk i Liter.“ 1874, wrzesień); Teofila Bendelli „Beschreibung der B.“ G. Kupczanko „Niekotoryja świedienija o B.“ Kijów 1875; „Heimatskunde der B.“ Czernowitz 1872, Verlag von H. Pardini; „Hauptbericht u. Statistik ueber das Herzogthum B.“ herausgegeben von der Bukowinaer Handels und Gewerbekammer, Lwów 1872; „Geographisch statistische Uebersicht Galizien und der Bukowina“ nach amtlichen Quellen bearbeitet und mit 1. karte ausgestattet, Lemberg, 1867 (Bezimienne). Simiginowicz-Staufe: „Die Bodenplastik der Bukowina“ 1873; Biedermann: „Die Bukowina unter oesterreichischer Verwaltung 1775–1875“ Lemberg 1876; „Die Bukowina. Ein Kulturbild zur Erinnerung an die vor 100 Jahren vollzogene Vereinigung dieses Landes mit der oesterreichischen Monarchie“ v. Dr. Johann Vinc. Goehlert (rozprawa umieszczona w „Mittheilungen der geogr. Gesellsch. in Wien“ z r. 1875, str. 113 do 119); Paul „Grundzüge der Geologie der Bukowina“ (umieszczone w „Jahrbuch der k. k. geolog. Reichsanstalt“ z r. 1877, str. 261). (Artykuł niniejszy drukowano z rękopisu Artura Sulimierskiego; statystyki dostarczył H. Müldner; bibliografii Ludwik Dziedzicki).

Bukowine, ob. Bukowina.

Bukowińce, ob. Brzaza.

Bukowinka, przysiołek Komarnik (ob.) w pow. Turka.

Bukowinka, wś, pow. oleśnicki, w par. katol. Bukowicze, gospodarstwo przemysłowe.

Bukowinka, ob. Złota Rzeka.

Bukowinka, szczyt w Beskidach wschodnich, w paśmie góry Lubienia, 961 m. wys.

Bukowiny, wś, pow. opatowski, gm. Modliborzyce, par. Opatów. Liczy 15 dm., 91 mk., 200 morg. dworsk. ziemi i 278 morg. włośc.

Bukowiny, niem. Bukowin a od r. 1875 Ferdinandshoehe, folw., pow. kwidzyński, st. p. Czerwińsk, należy do wsi szlach. Rynkówka, ma 3 dm., 43 mk. kat. W r. 1782 dziedzicem B. był wojewoda Czapski.

Bukowitz, ob. Bukowce, Bukowiec, Bukowice.

Bukówka, 1.) wś, pow. iłżecki, gm. Chybice, par. Pawłów. Ma 13 dm., 103 mk., 96 morg. obszaru. 2.) B., wś, pow. błoński, gm. i par. Skuły. Smolarnia z obrotem rocznym 620 rs. W 1827 r. było tu 9 dm. i 48 mk.

Bukówka, ob. Koprzywianka.