na o 6 kil., st. kol. żel. Rogoźno o 16 kil. 6.) B., niem. Deutsch-Briesen, wś, pow. wągrowiecki, 26 dm., 221 mk., 37 ew., 184 kat., 68 analf.; st. poczt. Łekno o 5 kil., st. kol. żel. Rogoźno o 25 kil. 7.) B., niem. Briesen, olędry, pow. wągrowiecki, 9 dm., 69 mk., 66 ew., 3 kat., 3 analf., st. poczt. Budzyń o 8 kil., st. kol. żel. Rogoźno 15 kil. 8.) B. Polskie, kolonia, pow. wągrowiecki; 4 dm., 38 mk., 6 ew., 32 kat., 9 analf. 9.) B. Polskie (Polnisch-Briesen), domin., pow. wągrowiecki, 2665 m. rozl., 7 dm., 195 mk., 6 ew., 189 kat., 36 analf., st. poczt. Budzyń o 10 kil., st. kol. żel. Rogoźno o 15 kil. Własność Stef. Kierskiego. M. St.
Brzeźno, 1.) Adl. Briesen i Polnisch Briesen w urzęd. wykazach zwane, wieś szlachecka, pow. człuchowski, z gm. i urz. stanu cyw., par Borzyszkowo, od st. poczt., kol. i tel. Chojnice 6 kil., 8149,52 m. rozl., 117 dym., 1153 mk., 803 kat., szlachta zagrodowa. W r. 1821 jest 5 Brzezińskich (niem. wyk. urzęd. piszą Brzesziński, co oczywiście błędne), 2 Gliszczyńskich (z przydomkiem Chamir), 1 Gostomski, 1 Kamiński, 2 Lipińskich (1 z przyd. Wruk, drugi z przyd. Kospot), 1 Ostrowski, 2 Prądzińskich, 1 Rekowski, 1 Spiczak. Dziś jeszcze jest tam między innymi Brzeziński z przyd. Świątek. Największa dziś posiadłość 268,09 ha. (259,60 r. orn. i ogr., 7,66 łąk, 1,53 lasu, 1,53 nieuż., 0,77 wody); sprzedaż mleka do Chojnic i hodowla angielskich owiec na mięso; 4 jarmarki na rok. 2.) B., niem. Koenigl. Briesen, wś włośc., pow. człuchowski, ze szkołą ew.; gm. i urząd stanu cyw. Lindenhof (Kętrz. nie ma), par. kat. Pr. Friedland, st. poczt., kol. i tel. Chojnice, 3664,34 m. rozl., 28 dm., 242 mk., 78 kat. Brzeziński młyn 1 dm., 12 mk., 7 kat., i Brzezińska dolina 97,58 m. rozl., 1 dm., 7 mk.: zagrody do Brzeźna szlach. należące. 3.) B., ob. Wąbrzeźno. 4.) B., niem. Briesen, wś szlach., pow. świecki, gm. i urząd stanu cyw. Łowinek, par. Sierock, st. p. Kotomierz, ma szkołę, 476 ha. rozl., 12 dm., 137 mk., 91 kat. R. 1648 właściciel Dorpowski, 1782 starosta Tuchołka, do 1879 Rodkiewicz, obecnie bank Donimirskiego i spółki w Toruniu. 5.) B., wś włośc. tamże, 617 m. rozl., 10 dm., 90 mk., 65 kat. 6.) B., folw. należący dziś do Turzna, pow. toruński, gm. i urz. stanu cyw. Papowo, par. Gronowo, st. pocz. Turzno; 1414 m. rozl., 7 dm., 150 mk. kat. Dziś własność Działowskiej, 1782 r. generałowej Jeżewskiej. 7.) B., niem. Brzesno, Birkenthal lub Amt-Preussisch Stargard, wś, pow. starogardzki, st. p. i par. Śliwice. 8.) B., niem. Brzesno lub Amt Mewe, wś, pow. starogardzki, st. p. Bobowo, par. Nowacerkiew. 9.) B., niem. Bresnow, wś, pow. starogardzki, st. p. Swaroszyn, par. Klonówka. 10.) B., niem. Broesen (ob.), wś, pow. gdański, st. p. Langfuhr. 11.) B., ob. Brzezino. 12.) B., niem. Bergling, wieś i dobra, pow. ostródzki, st. p. Dąbrówno. 13.) B., niem. Persing, wś, pow. ostródzki, st. poczt. Kurki. F. S.
Brzeźno, niem. Brzesino, folw. dóbr Dobrzec, pow. sycowskiego.
Brzeźno, niem. Bresin, wś, pow. lęborski ziemi pomorskiej.
Brzezińska wola, wś, pow. sieradzki, gm. i par. Brzeźno.
Brzezińska wólka, wś nad rz. Orz, pow ostrołęcki, gm. i par. Goworowo.
Brzezińskie budy i holendry, wś i os., pow. koniński, gm. Brzeźno, par. Konin. W 1827 r. było tu 19 dm., 147 mk.
Brzezińskie rumunki, ob. Brzeźno.
Brzezińskie Walkowiska, niem. Bresiner-mangel, ob. Walkowiska.
Brzeziny, nazwa wielu wsi i osad, utworzona w ten sam sposób co Leszczyny, Osiny, Lipiny i t. p.
Brzeziny, 1.) nad rz. Mrożycą, miasto powiatowe gub. piotrkowskiej. Posiada kościół parafialny i trzy inne, sąd pokoju okr. II, zarząd powiatu, urząd miejski, szkołę początkową, stacyą pocztową. Odl. od Warszawy wiorst 101. Najblizsza stacya kol. war. wied. w Koluszkach. Połączone są B. drogami bitymi ze Strykowem, Jeżowem, Ujazdem, Łodzią, Piotrkowem i stacyami dr. żel. w. w. w Rogowie i Rokicinach. W 1827 r. było tu 293 dm. i 3186 mk., w 1860 r. 459 dm. i 5185 mk., w tej liczbie 2443 żydów i 682 niemców; obecnie zaś jest 541 dm. i 6300 mk. B. mają 25 zakładów tkackich z produkcyą 158,800 rs. Do miasta należy 3843 m. ziemi; wtem 3231 m. ornej. Data założenia B. nieznana. Autentyczność przywileju Kazimierza W. z 1366 r., potwierdzonego przez Zygmunta Augusta w 1566 r., podlega wątpliwości. W 15 w. musiały być dość ludne, gdyż na wojnę pruską dostarczają w 1459 r. 13 zbrojnych, podczas gdy inne miasta ziemi łęczyckiej dają po 2 tylko. Sarnicki piszący około 1585 r. nazywa je obszernem miastem, słynnem wybornymi rzemieślnikami. Istniał tu zapewne zamek, gdyż była kasztelania brzezińska. Wojny szwedzkie niebardzo zubożyły miasto, gdyż zwiedzający je w końcu XVII w. Verdum nazywa je ładnem miastem (str. 123) i wylicza jego kościoły i gmachy. O podniesienie B. starał się w połowie XVIII wieku ówczesny dziedzic Antoni Lasocki, kasztelan gostyński. W epoce rozkwitu przemysłu sukienniczego w królestwie około 1824 roku rozwinął się on i w B., gdzie liczono 194 majstrów sukienniczych. Dotąd przemysł fabryczny zatrudnia większą część mieszkańców. Z kościołów najokazalszy i najdawniejszy jest parafialny, w stylu ostrołukowym z XIV lub XV w., 1856 odnowiony. Drugi kościół po reformatach murowany założył Kasper Lasocki
